Як адзначыць Дзень Волі? Прапанова ад «Белсату»


25 сакавіка ўсе беларусы свету будуць адзначаць чарговую гадавіну ўтварэння Беларускай Народнай Рэспублікі – першай нацыянальнай дзяржавы беларусаў.

25 сакавіка 1918 года ў Менску Рада БНР прыняла Трэцюю ўстаўную грамату, паводле якой Беларуская Народная Рэспубліка абвяшчалася вольнай і незалежнай дзяржавай, дзяржаўнымі сімваламі якой былі бел-чырвона-белы сцяг і герб Пагоня, дзяржаўнай і абавязковай мовай – беларуская.

У гонар Дня Волі ў Менску мае прайсці ўрачыстае шэсце і мітынг, разнастайныя акцыі плануюць за мяжою прадстаўнікі беларускай дыяспары. Belsat.eu прапануе падборку патрыятычных і бяседных песняў, якія можна супольна выканаць, з’яднаўшы свае галасы ў адзіным гучанні.

Мы выйдзем шчыльнымі радамі…

Словы Макара Краўцова, музыка Уладзіміра Тэраўскага

Мы выйдзем шчыльнымі радамі

На вольны родны свой прастор.

Хай воля вечна будзе з намі,

А гвалту мы дамо адпор!

Няхай жыве магутны, сьмелы

Наш беларускі вольны дух.

Штандар наш бел-чырвона-белы,

Пакрый сабой народны рух.

На бой! За шчасьце і за волю

Народу слаўнага свайго!

Браты, цярпелі мы даволі,

На бой — усе да аднаго!

Імя і сілу беларуса

Няхай пачуе й убачыць той,

Хто сьмее нам нясьці прымусы

I першы выкліча на бой.

Браты, да шчасьця мы падходзім:

Хай гром грыміць яшчэ мацней!

У крывавых муках мы народзім

Жыцьцё Рэспублікі сваёй!

Не быць скотам

Словы Янкі Купалы, музыка – Сяргея Міхалка

Хто ты гэткі? — Свой, тутэйшы.

Чаго хочаш? — Долі лепшай.

Якой долі? — Хлеба, солі.

Чаго болей? — Зямлі, волі.

Прыпеў (2 разы):

Хлеба, солі. Зямлі, волі.

Дзе нарадзіўся? — У сваёй вёсцы.

Дзе хрысціўся? — Пры дарожцы.

Чым асвенчан? — Кроўю, потам.

Чым быць хочаш? — Не быць скотам.

Прыпеў (2 разы):

Кроўю, потам. Не быць скотам.

Хто ты гэткі? — Свой, тутэйшы.

Чаго хочаш? — Долі лепшай.

Якой долі? — Хлеба, солі.

Чаго болей? — Зямлі, волі.

Прыпеў:

Хлеба, солі. Зямлі, волі.

Кроўю, потам. Не быць скотам.

Хлеба, солі. Зямлі, волі.

Кроўю, потам.

Не быць скотам.

Не быць скотам.

Не быць скотам.

Не быць скотам.

Не быць скотам.

Не быць скотам.

Грай

аўтар слоў і музыкі – Сяргей Міхалок

Недзе ля ракі, дзе не мае броду

Шэрыя быкі танчаць карагоды

Ланцугі ў начы адліваюць з ладам

Воран там крычыць з воўкам родным братам.

Палыхае там вогнішча да неба

П’юць яны віно заядаюць хлебам

Песні ім пяюць старыя цыганкі

Б’юць капытам, б’юць, а ў небе маланкі!

Гэтыя быкі, маюць сваю праўду:

Ім не трэба сонца, цемры ім багата

Ім вясны не трэба, ім зімы б паболей

Каб ты хлопец спаў на пячы ў няволі

Грай! Шукай! У снах юнацтва твае мары!

Грай! Гукай! Вясны зялёнай цёплай чары!

Грай! Спявай! Дружна песні райскай волі!

Грай! Грай! Гані быкоў – вярнецца доля!

Напілісь быкі, скачуць па краіне

Топчуць ручнікі капытамі ў гліне

Скачуць па дварах, адчыняюць хаты,

Хто не пахаваўся – будзе вінаватым!

Гэтыя быкі, маюць сваю праўду:

Ім не трэба сонца, цемры ім багата

Ім вясны не трэба, ім зімы б паболей

Каб ты хлопец спаў на пячы ў няволі

Грай! Шукай! У снах юнацкіх твае мары!

Грай! Гукай! Вясны зялёнай цёплай чары!

Грай! Спявай! Дружна песні райскай волі!

Грай! Грай! Гані быкоў – вярнецца доля!

Пагоня

Словы Максіма Багдановіча

Толькі ў сэрцы трывожным пачую

За краіну радзімую жах, —

Ўспомню Вострую Браму сьвятую

I ваякаў па грозных канях.

Ў белай пене праносяцца коні, —

Рвуцца, мкнуцца і цяжка хрыпяць…

Старадаўняй Літоўскай Пагоні

Не разьбіць, не спыніць, не стрымаць.

У бязьмерную даль вы ляціце,

А за вамі, прад вамі — гады.

Вы за кім у пагоню сьпяшыце?

Дзе шляхі вашы йдуць і куды?

Мо яны, Беларусь, панясьліся

За тваімі дзяцьмі уздагон,

Што забылі цябе, адракліся,

Прадалі і аддалі ў палон?

Бійце ў сэрцы іх — бійце мячамі,

Не давайце чужынцамі быць!

Хай пачуюць, як сэрца начамі

Аб радзімай старонцы баліць…

Маці родная, Маці-Краіна!

Не усьцішыцца гэтакі боль…

Ты прабач, Ты прымі свайго сына,

За Цябе яму ўмерці дазволь!..

Ўсё лятуць і лятуць тыя коні,

Срэбнай збруяй далёка грымяць…

Старадаўняй Літоўскай Пагоні

Не разьбіць, не спыніць, не стрымаць.

Наш сцяг

словы Уладзіміра Няклева, музыка – Змітра Вайцюшкевіча

Лунае, нескароны,

На векавых вятрах

Наш, ад крыві чырвоны,

Ад болю белы, сцяг.

Наш бел-чырвона-белы,

Нябесны, вольны, смелы,

Наш бел-чырвона-белы,

Наш сцяг, наш сцяг, наш сцяг…

Бясконца наша мара аб свабодзе

Вядзе нас па зямлі і па вадзе,

Як сонца, што ніколі не заходзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе…

Айчына, Бог і гонар,

Малітва на губах —

Крывіцкая «Пагоня»

Нясе наш крэўны сьцяг.

Наш бел-чырвона-белы,

Нябесны, вольны, смелы,

Наш бел-чырвона-белы,

Наш сцяг, наш сцяг, наш сцяг…

Бясконца наша мара аб свабодзе

Вядзе нас па зямлі і па вадзе,

Як сонца, што ніколі не заходзе,

Як сонца, што ніколі не заходзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе…

Пагоню не спыняе

Не боль, не кроў, не страх.

І над крывіцкім краем

Як птах лунае сьцяг.

Наш бел-чырвона-белы,

Нябесны, вольны, смелы,

Наш бел-чырвона-белы,

Наш сцяг, наш сцяг, наш сцяг…

Бясконца наша мара аб свабодзе

Вядзе нас па зямлі і па вадзе,

Як сонца, што ніколі не заходзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе,

Як зорка, што ніколі не ўпадзе…

Магутны Божа

словы Наталлі Арсенневай, музыка – Мікола Равенскі

Магутны Божа! Ўладар сусьветаў,

Вялiкiх сонцаў i сэрц малых!

Над Беларусяй, цiхай i ветлай,

Рассып праменьне свае хвалы.

Дай спор ў працы, будзённай, шэрай,

На хлеб штодзённы, на родны край,

Павагу, сiлу i велiч веры

У нашу праўду, у прышласьць – дай!

Дай урадлiвасьць жытнёвым нiвам,

Учынкам нашым пашлi ўмалот!

Зрабi свабоднай, зрабi шчаслiвай

Краiну нашу i наш народ!

Хлопец пашаньку пахае

Хлопец пашаньку пахае, ой-ёй-ёй!

Ў яго сошанька крывая, ой, Божа ж мой!

Прыйшла к яму чарнявая, ой-ёй-ёй:

— Вазьмі ж мяне, хлопец, замуж, ой, Божа ж мой!

Дзеўка замуж захацела, ой-ёй-ёй!

Ледзь уся не абамлела, ой, Божа ж мой!

Хлопец здуру ажаніўся, ой-ёй-ёй!

Навек жонкай падавіўся, ой, божа ж мой!

Ані лыжкі, ані міскі, ой-ёй-ёй!

Павесілі тры калыскі, ой, Божа ж мой!

Ля калыскі трэба нянькі, ой-ёй-ёй!

А ля печы кашаваркі, ой, Божа ж мой!

Даў ёй хлопец тры капейкі, ой-ёй-ёй:

— Пайдзі купі хлеба, солі, ой, Божа ж мой!

Хлеба, солі не купіла, ой-ёй-ёй!

На базары заблудзіла, ой, Божа ж мой!

Я не ганю землі чужыя

Словы Генадзь Бураўкін, музыка Леаніда Барткевіча

Я не ганю землі чужыя, –

Хай іх сонца не абміне.

Толькі дзе б за морам ні жыў я,

Беларусь мая снілася мне.

Так карцела – сляза закіпала, –

Каб да сэрца хаця б здалёк

Прыплывалі жалейка Купалы,

Багдановічаў васілёк…

Гэта ўсё, безумоўна, не нова.

А ці трэба, каб новым было

Поле бацькава, матчына мова

І над хатай буслова жытло?

Хіба душы свае не лечым

Ад бяздомных бядот і згрызот

Самым простым і самым вечным,

Што пранёс праз вякі народ?

І якія б шляхі ні схадзіў я,

Кліча полацкая сенажаць…

А калі не спяваць аб Радзіме,

Дык навошта наогул спяваць?

У гушчарах

Словы Наталлі Арсенневай, музыка Мікалая Шчаглова-Кулiковiча

У гушчарах, затканых iмглою,

Шэрым змрокам, на золку зару

Ахвяруем табе мы сабою

Кожны дзень, кожны час, Беларусь.

Ахвяруем табе мы сабою

Кожны дзень, кожны час, Беларусь.

I няма ў сэрцы жаху ды жалю,

Мы адвагай юнацкай гарым,

Не чужыя варожыя сілы,

Толькi ты нас вядзеш да зары.

Не чужыя варожыя сілы,

Толькi ты нас вядзеш да зары.

Хмараў дым над галовамі тае,

Вецер дыхае мятай, быллём.

Беларусь, Беларусь залатая,

За цябе, за цябе мы iдзём!

Беларусь, Беларусь залатая,

За цябе, за цябе мы iдзём!

Аксамітны летні вечар

Словы Сержука Сокалава-Воюша, музыка Віталя Навіцкага,

Аксамітны летні вечар ахінуў зямлю

Я азёрную сінечу вуснамі лаўлю.

Моўчкі слухаю ў росах песню салаўя.

Над маім лунае лёсам Беларусь мая.

А над лесам, над сусветам выпрастаў крыло

Залацісты човен ветах, зорнае вясло.

Стан дзявочы Белай вежы, подых ручая,

Я адной табе належу, Беларусь мая!

Там, дзе гойдае вятрыска залаты мурог,

Паўставалі камяніскі ля тваіх дарог.

Чырванее ранні золак, рэха ў гаях,

А ў грудзях тваіх асколак, Беларусь мая.

Мне краёў чужых ня трэба, як не варажы,

Не хачу чужога хлеба, радасцяў чужых,

Бо чужына сэрца джаліць, цісне, як змяя,

Бо гукае з дальніх даляў Беларусь мая.

Не загаснуць зоркі ў небе

Словы Янкі Купалы, музыка Міколы Янчука

Не загаснуць зоркі ў небе,

Покі неба будзе, –

Не загіне край забраны,

Покі будуць людзі.

Ночка цёмная на сьвеце

Вечна не начуе;

Зерне, кінутае ў ніву,

Ўсходзіць ды красуе.

Наша зерне – нашы думкі –

Не загінуць сьвету, –

Бліснуць краскай непаблеклай

Вечных агняцьветаў.

3 добрых думак, што мы кінем

На сваім дзірване,

Будзе ўнукам нашым жніва –

Доля, панаваньне.

Беларускаю рукою

Сьветлай праўды сіла

Славу лепшую напіша

Беларусі мілай.

Зацьвіце яна, як сонца

Пасьля непагоды,

Ў роўнай волі, ў роўным стане

Між усіх народаў.

Не загіне край забраны,

Покі жывы людзі, –

Не загаснуць зоркі ў небе,

Покі неба будзе.

А ў бары, бары

Словы Янкі Купалы, музыка Уладзіміра Тэраўскага

А ў бары, у бары

Тры дарожанькі.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Тры дарожанькі.

Тудою ішлі

Тры жаўнерыкі.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Тры жаўнерыкі.

А адзін з траіх

Наш прыгожанькі

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Наш прыгожанькі.

Стаў, глядзіць жаўнер —

Сумняваецца.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Сумняваецца.

Па якой пайсьці

Надумляецца.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Надумляецца.

Па адной пайсьці

Не пашэнціцца.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Не пашэнціцца.

Павядзе на Ўсход,

Скуль ня вернецца.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Скуль ня вернецца.

Па другой пайсьці

Абняволіцца.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Абняволіцца.

Бо ў заходні бок

Шлях той коціцца.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Шлях той коціцца.

Выбіраў жаўнер

Трэцю сьцежаньку

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Трэцю сьцежаньку.

Бо вяла яна

У родну межаньку

Гэй, гэй, гэй-гэй!

У родну межаньку.

І запеў жаўнер

Той прыгожанькі

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Той прыгожанькі.

А ў бары, у бары

Тры дарожанькі.

Гэй, гэй, гэй-гэй!

Тры дарожанькі.

Зорка Венера

Словы Максіма Багдановіча, музыка Сымона Рак-Міхайлоўскагаі

Зорка Венера ўзышла над зямлёю,

Светлыя згадкi з сабой прывяла…

Помнiш, калi я спаткаўся з табою,

Зорка Венера ўзышла.

З гэтай пары я пачаў углядацца

Ў неба начное i зорку шукаў.

Цiхiм каханнем к табе разгарацца

З гэтай пары я пачаў.

Але расстацца нам час наступае;

Пэўна, ўжо доля такая у нас.

Моцна кахаў я цябе, дарагая,

Але расстацца нам час.

Буду ў далёкім краю я нудзіцца,

Ў сэрцы любоў затаіўшы сваю;

Кожную ночку на зорку дзівіцца

Буду ў далёкім краю.

Глянь іншы раз на яе, – у расстанні

Там з ёй зліём мы пагляды свае…

Каб хоць на міг уваскрэсла каханне,

Глянь іншы раз на яе…

Не шукай ты мяне

Словы Адама Русака, музыка Ісака Любана

Не шукай ты мяне

Каля жытніх палёў,

Не шукай,

Калі к сэрцу майму

Ты дарог не знайшоў,

Не шукай…

Не кажы ты мне слоў,

Што не грэюць цяплом,

Не кажы…

Калі сэрца тваё

Не палае агнём,

Не кажы…

Не спявай пад акном

Ты мне песні сваёй,

Не спявай…

Калі ў сэрцы не я

Буду песняй тваёй

Не спявай…

Не шукай ты мяне

У цішы вечароў,

Не шукай…

Калі к сэрцу майму

Ты дарог не знайшоў

Не шукай…

Стужка навінаў