Усе кажуць, што цэны на жыллё будуць падаць, а яны не падаюць. Што адбываецца?

Ужо тры тыдні запар у мяне аб гэтым пытаюць: «З кожнага праса чуваць, што цэны ўпадуць, а яны не падаюць. Сяджу з лета на сваіх 50 тысячах (60-ці, 80-ці і больш), чакаю, калі кватэра патрэбнага метражу / лакацыі стане даступная, але – нічога не адбываецца! Нервы не вытрымліваюць…». Такіх людзей дастаткова. Пара растлумачыць, што адбываецца і колькі чакаць.

Чаму даводзіцца чакаць?

Калі коратка: рост коштаў на жыллё падтрымліваўся дастаткова даступнымі крэдытамі. Чакаць летам прыйшлося таму, што крэдыты на жыллё былі ў прынцыпе. Калі «адваліліся» крэдыты на другасныя кватэры, попыт вымушана пераарыентаваўся на «пяршоўку». На новабудоўлі банкі пазычалі грошы ў рамках партнёрскіх праграмаў. Нядаўна аб закрыцці партнёрскіх праграмаў заявіў Беларусбанк. Але яны засталіся ў Белінвестбанку – на дадзены момант узяць неабходную вам суму можна для будаўніцтва кватэры з «Дана Холдынгс» (самы буйны праект – Менск Мір), з «Айронам» і яго «Будформулай» (праекты – Левада, Менскі квартал, Пятроўшчына, Брэсцкі, Мацвееўскі), «Інфарэалтам» (Фарфоравы) і БелАТЭП (Антонаўскі квартал).

Ілюстратыўны здымак.
Фота: Lukasz Dejnarowicz / Forum

Так, умовы крэдытавання ў банку жорсткія, мала каму дадуць больш за 20 тысяч долараў у эквіваленце – але сам факт таго, што буйныя праекты яшчэ крэдытуюцца, падтрымлівае цэннік на новабудоўлі. Нават га тыя, на якія партнёрскія праграмы не распаўсюджваюцца і ў якіх продажаў наагул няма.

Пакуль даводзіцца толькі канстатаваць: рынак стаіць. Па колькасці здзелак куплі-продажу кватэр верасень, ужо відаць па дадзеных Нацыянальнага кадастравага агенцтва, правальны, іх «разам» у Менску будзе каля 650 (звычайна ў кастрычніку праходзіць 1100-1200).

Колькі рынак можа так стаяць?

Тут патрэбныя не аналітыкі, а варажбіткі – сітуацыя для Беларусі нетыповая. Хоць крызісаў са згортваннем крэдытавання нерухомасці мы бачылі дастаткова. Напрыклад, у канцы 2014-га. Тады цана квадратнага метра ў новабудоўлі на момант спынення крэдытавання плавала вакол 1400 долараў. Прыкметнае зніжэнне пачалося праз 4 месяцы. Каб намацаць дно ў 1000-1100 долараў спатрэбілася 10 (!) месяцаў. Цэны на новабудоўлі зніжаліся амаль сінхронна з цэнамі на другаснае жыллё – яго дно было прыкладна на тым жа ўзроўні.

На дадзены момант сярэдняя цана ў сталічнай новабудоўлі плавае ў раёне 1300 долараў. Калі меркаваць, што рынак будзе рэагаваць гэтак жа павольна, то метр па тысячы ўбачым толькі да лета.

«Пагоня» на слупах мкр. Альшанка ў Горадні.
Фота: Саша Праўдзіна

Але, паўтаруся, цяперашняя сітуацыя не тыповая, і графік падзення цэнаў можа быць не такім плаўным, як у 2015-м.

У апошні крызіс людзі не выходзілі на штотыднёвыя пратэстныя маршы, а сітуацыя ў эканоміцы і палітыцы была досыць прадказальнай. А яшчэ ў 2015 -м не было такой колькасці людзей з грашыма, якія разважаюць над эміграцыяй.

Як датрываць да дна цэнаў?

Гэтае пытанне задаюць людзі, у якіх цяпер ёсць грошы, але няма нармальнага жылля. Сярод іх ёсць тыя, хто збіраў усё жыццё і з’язджаць не хоча. Ім чакаць асабліва складана. Але рэкамендацыя ўсё тая ж, што была агучаная летам: расслабцеся і вызначыцеся, чаго вы хочаце ў максімальным абʼёме. Напрыклад, прасторную двушку, у якую можна заселіцца, не марнуючыся на рамонт, і – за 60 тысяч. Або 100-метровыя апартаменты пад аддзелку за 90 тысяч. Вызначыцеся з дамамі, якія вам сімпатычныя. Пагуляйце па раёне мары. Вывучэнне базы прапановаў зойме некаторы час, і дапаможа зрабіць усвядомлены выбар. Магчыма, у працэсе вывучэння выявіцца кватэра мары. Проста апавясціце прадаўца, што гатовыя яе купіць за такую вось суму. Хай ён або яго агент запіша ваш тэлефон. Вялікая верагоднасць, што прадавец даспее і патэлефануе.

І не хвалюйцеся, дно ніхто не прапусціць. Невысокі цэннік будзем назіраць не паўгода, як было раней, а значна даўжэй. У чым не сумняваюцца эканамісты, дык гэта ў тым, што цяперашні крызіс толькі разгортваецца, і ён – надоўга.

Наталля Літоўская/ІР belsat.eu

Рэдакцыя можа не падзяляць меркавання аўтара.

Стужка навінаў