«Цягам содняў спрабавалі ўзарваць рэактар». У Менску прадставілі «Праўду пра Чарнобыль»
У СССР не хапала тэхнічных магчымасцяў, кадраў і працоўнай адказнасці для запуску вялікай колькасці атамных станцыяў. Пра гэта падчас прэзентацыі сваёй кнігі «Праўда пра Чарнобыль» распавёў расейскі журналіст беларускага паходжання Уладзімір Губараў, які ў 1986 годзе, будучы навуковым рэдактарам газеты «Правда», першым з прадстаўнікоў медыя прыбыў на месца Чарнобыльскай аварыі.
Прэзентацыя кнігі Уладзіміра Губарава «Праўда пра Чарнобыль» адбылася 11 кастрычніка ў менскай кнігарні «Светоч». Аўтар распавёў, што чарнобыльскі рэактар быў найлепшым у СССР, за яго стварэнне дырэктар ЧАЭС Віктар Бруханаў мусіў атрымаць званне героя Сацыялістычнай працы. Але недасведчаныя дзеянні аператараў і Кіеўэнерга, якія патрабавалі то ўзняць, то скінуць моц станцыі, прывялі да катастрофы.
«Цягам содняў рэактар спрабавалі ўзарваць. Цягам содняў рэактар супраціўляўся», – заявіў Губараў.
«Глупствы рабіліся бесперапынна»
Уладзімір Губараў адзначыў, што напачатку ў пытанні ліквідацыі аварыі на ЧАЭС было поўнае бязладдзе, а «глупствы рабіліся бесперапынна». Да 28 красавіка нават у Маскве «нікому ў галаву не магло прыйсці, што там выбухнуў атамны рэактар», бо дырэктар станцыі паведаміў толькі пра пажар, які да таго ж быў патушаны.
Да 28 красавіка не раздаваліся і адмысловыя антырадыяцыйныя прэпараты, якія маглі б абараніць пажарных і 100 дозаў якіх захоўваліся на ЧАЭС. Ляжалі некранутымі і некалькі тысяч сродкаў для абароны шчытападобнай залозы. А калі іх пачалі выдаваць, дзеці ўжо атрымалі вялікія дозы радыяцыі.
«І было зразумела, што праз 10 гадоў мы будзем мець успышку анкалогіі ў шчытападобнай залозе», – кажа Губараў.
Паводле журналіста, дзіўна ставіўся да Чарнобыльскай катастрофы і кіраўнік СССР Міхаіл Гарбачоў, які нікому не давяраў і лічыў, што яна была зробленая адмыслова супраць яго. Нічога не разумеў і кіраўнік БССР Мікалай Слюнькоў, а кіраўніцтва камуністычнай Украіны, апроч першага сакратара Уладзіміра Шчарбіцкага, наагул вывезла сваіх дзяцей з Кіева ў першыя ж дні пасля аварыі.
На ягоную думку, у кіраўніцтве дзяржавы з ядравай зброяй «ні храна ніхто не разумеў».
«Дзіўныя, вельмі супярэчлівыя падзеі, якія паказалі ў кожным, хто кім ёсць. А кожны паводзіў сябе па-рознаму. Былі баязліўцы, але іх было мала», – распавёў Губараў і дадаў, што тыя, хто непасрэдна быў задзейнічаны ў ліквідацыі аварыі, «не думалі ні пра грошы, ні пра здароўе».
Аўтар кнігі заявіў, што сітуацыя рэзка змянілася толькі тады, калі ЧАЭС 19 траўня вывелі з падпарадкавання Міністэрству энергетыкі.
Хоць падчас ліквідацыі наступстваў аварыі было зроблена шмат памылак, «стратэгічных памылак не было». Адзінае, на яго думку, варта было б даць дагарэць паліву ў рэактары. І хоць у такім разе вырастае зона забруджвання, не было б праблемы, што рабіць з палівам, лічыць аўтар «Праўды пра Чарнобыль».
«Я ўзрадаваўся, калі выйшаў фільм Чарнобыль»
Паводле Губарава, пасля выбуху Японія ўсталявала ў паліклініках пацярпелых ад аварыі на ЧАЭС рэгіёнаў апаратуры для вымярэння шчытападобнай залозы амаль на 1,5 млрд долараў. Шмат якія еўрапейскія краіны прымалі да сябе дзяцей з пашкоджаных радыяцыяй раёнаў, ЗША перадавалі задарма шпрыцы. Але пасля таго, як японскія апараты былі разламаныя або раскрадзеныя, у Еўропу пачалі ездзіць здаровыя дзеці, а амерыканскія шпрыцы сталі прадаваць, замежная дапамога спынілася.
«Я ўзрадаваўся, калі выйшаў фільм «Чарнобыль [серыял ад тэлеканалу HBO «Чарнобыль». – Belsat.eu]», – кажа Губараў.
Журналіст спадзяваўся пабачыць добрую рэакцыю на серыял, але высветлілася, што «людзі не ведаюць нічога». У самім жа фільме, які, паводле яго, зроблены па-майстэрску, «усё хлусня, як не факт – усё брахня».
Таксама, дадаў ён, серыял разлічаны на амерыканцаў.
«Гарэлку п’юць скрынямі, голыя шахцёры – гэта канечне ўзбуджае», – падкрэсліў журналіст і дадаў, што водгукі на «Чарнобыль» яго расстроілі.
БелАЭС – добрая станцыя
Нягледзячы на аварыю на Чарнобыльскай АЭС, Уладзімір Губараў застаецца прыхільнікам ядравай энергетыкі. У прыватнасці, ён ужо быў на «добрай атамнай станцыі» ў Астраўцы і хоча прыехаць на яе запуск, бо яна надае «адчуванне будучыні».
Паводле выступоўцы, катастрофаў пазбегнуць немагчыма, а ўвесь сэнс у тым, ці атрымаецца іх ліквідаваць. Ён лічыць, што сёння людзі не будуць ахвяраваць сабой, а спачатку спытаюць, колькі ім за гэта плацяць.
«І заўсёды будзе мала», – мяркуе Уладзімір Губараў.
МГ belsat.eu
