Да гэтага часу самым знакамітым фэйкам, вырабленым беларускімі спецслужбамі, была вядомая заява нейкай фраў А. аб дзяржаўным перавароце ў нашай маленькай, але па-чартоўску ганарлівай і сінявокай краіне. Паколькі заява гэта стала падставай для арыштаў цэлай групы асобаў, але ні да чаго не прывяла, зразумела, варта было б чакаць, што супраць ілжэданосніцы будзе ўзбуджаная крымінальная справа. Але яе не было. Затое ў дадзенай фраў з’явіліся не менш інфармаваныя паслядоўнікі, якія арганізавалі праслухоўку нейкага херра з Берліна з незразумелым панам з Варшавы.
Змест гэтай праслухоўкі ўжо вядомы ўсяму свету. Жадаючыя могуць і ўвогуле азнаёміцца з гукамі мовы херра і пана, паспяхова вывешанымі ў Інтэрнэце. Таму абмяжуемся каментарамі.
Размова гэтых малашаноўных спадароў ідзе на англійскай мове. Сапраўды – на якой жа яшчэ мове мець зносіны немцу з палякам? Ня на кіргізскай жа. Але паказальна, што ні ў аднаго, ні ў іншага няма ні найменшага акцэнту – хоць і нямецкая, і тым больш польская мовы маюць шэраг характэрных фанетычных прыкмет, якія захоўваюцца і пры пераходзе носьбітаў на іншую мову. А вось размова без акцэнту патрабуе спецыяльнай лінгвістычнай падрыхтоўкі. Мне могуць запярэчыць: а раптам яна ў гэтых спадароў была? Адкажу: цалкам магчыма. Але гэта азначала б, што кожнага з іх рыхтавалі да ажыццяўлення спецыяльных місіяў у англамоўных краінах. І тады б яна была больш збеглай і цалкам гутарковай. А тут жа чухалі, як па пісанаму. Ну – як па паперцы.
І – гэта па-другое – насцярожвае. Звычайна людзі, размаўляючы па тэлефоне, усё ж такі дыхаюць, пакашліваюць, шмыгаюць носам – і г.д. Ні крыху не бывала. Тэкст зачытваецца так, як калі б яго агучвалі прафесійныя акторы. Альбо – людзі, спецыяльна настроеныя на тое, каб прачытаць яго без сучка і задзірынкі. Адчуванне акторскасці ад гутаркі нашых херра Алекса і пана Юстаса не пакідае.
Нарэшце, сам тэкст. Вам ён нічога не нагадвае? Мне (душыць трэба літаратуразнаўцаў прама ў калысцы) нагадвае несмяротны раман «Таямніца авальнага кабінета» Мікалая Іванавіча Чаргінца, бясспрэчнага класіка айчыннай славеснасці. Ёсць там адна пацешная сцэна. Спадарыня дзяржсакратар прыходзіць да спадара прэзідэнта ЗША, каб абмеркаваць… так-так-так, не смейцеся занадта гучна!.. Каб абмеркаваць расейска-амерыканскія адносіны! І ў разгар гэтага абмеркавання лёсаў свету яны раптам адхіляюцца і засяроджваюцца (гэта пры тым, што ўжо на ўсю моц бамбяць Югаславію) на пазіцыю беларускага кіраўніцтва. Засталося згадаць пра моцны арэшак Лукашэнку – і падабенства з размовай херра і пана будзе і зусім нязбыўным.
Не, я далёкі ад думкі, што тэкстоўку для гэтага дыялогу таксама пісаў генерал Чаргінец. Але вось што рабілі гэта чытачы раманаў Чаргінца, у мяне сумневаў не выклікае. Прыкладна тая ж схема ў галаве: пра што б ні разважалі ворагі чалавецтва, галоўнае для іх – звяржэнне Лукашэнкі. Вось нават зараз – быццам бы пра Навальнага павінна ісці гаворка, ан не – менавіта пра Лукашэнку. Страшней гэтай кошкі для катаў з Захаду звера няма.
Увогуле ж, усё астатняе ўжо й не цікава неяк. Акрамя аднаго. Чыста тэарэтычна ва ўсёй гэтай літаратурна-тэатральнай фальшыўцы (памятаеце, быў жанр «радыёп’есы»?) павінен быць толькі адзін адрасат – расейскае кіраўніцтва. Маўляў, дзядзечка, паглядзіце, як мы вас любім, а любім горача, так што за свой кошт нават усю эфірную прастору прыватных размоў палякаў і немцаў маніторым (бо, прабачце, спецыяльныя тэлефонныя лініі і ў палякаў, і ў немцаў усё ж такі абароненыя, пра што і маскоўскі дзядзечка дасведчаны). Але рэакцыя Уладзіміра Уладзіміравіча Пуціна з гэтай нагоды ўсё ж такі цікавіць.
І вось чаму. Які-ніякі – але прафесіянал. З агентурай працаваў яшчэ ў савецкія часы. Асаблівасці вядзення падобных праслухоўванняў і іх асноўныя характарыстыкі ён ужо дакладна ведае. І тут яму падсоўваюць такое відавочнае для ўсіх дзярмо нізкай якасці… І робяць выгляд, што ледзь не сабой ахвяруюць дзеля яго і яго рэпутацыі…
Як вы думаеце – ці не званітуе Пуціна?
/ІР
Рэдакцыя можа не падзяляць меркавання аўтара.
