Ежа і нашыя харчовыя звычкі – сур’ёзны выклік для экалогіі. Каб дапамагчы беларусам намацаць найбольш экалагічныя падыходы, адмыслоўцы з Цэнтру экалагічных рашэнняў распавялі, як паўнавартасна харчавацца і не шкодзіць прыродзе.
Вялікі выклік для свету цяпер уяўляе марнаванне ежы. Яўген Лабанаў, дырэктар Цэнтру экалагічных рашэнняў, спасылаецца на звесткі Сусветнай харчовай праграмы. Паводле яго, каля 30 % ад усёй ежы на планеце ідуць на сметнік. Пры гэтым 12,9 % насельніцтва ў краінах трэцяга свету галадаюць, а 30 % насельніцтва Зямлі маюць хваробы гарманальнай сістэмы, перш-наперш атлусценне і дыябет.
«Food waste» (марнаванне ежы) – гэта праблема не толькі экалагічная, але і сацыяльная. Людзям у некаторых краінах не хапае ежы, а ў іншых яе занадта шмат», – кажа Яўген Лабанаў.
Для вырабу ежы актыўна высякаюць трапічныя лясы. Адна з галоўных прычынаў лясных пажараў у Бразіліі сёлета – гэта спальванне джунгляў Амазоніі, каб выкарыстоўваць іх як пашу для кароў. З падобнай праблемай сутыкаюцца ў Інданезіі: там лясы знішчаюць для пасадкі пальмаў і вырабу з іх пальмавага алею.
«Такія метады з экалагічнага пункту гледжання вельмі жорсткія. За нашае жаданне набываць недарагую ежу вельмі шмат якія краіны і тэрыторыі плоцяць знішчанымі экасістэмамі. Мы ў прамым сэнсе з’ядаем тое прыроднае багацце, якое маем», – зазначае адмыслоўца.
Эксперты раяць прытрымлівацца простых правілаў, якія дапамогуць зрабіць харчаванне больш экалагічным.
Калі набываеце харчы, пастарайцеся зрабіць так, каб пластыкавых пакункаў было як мага меней ці каб іх можна было перапрацоўваць. Яшчэ варыянт – тара, зробленая з бяспечных матэрыялаў, напрыклад, шкла.
Такі шлях дапаможа не набываць дадатковага пластыку. А яшчэ вы здолееце купіць менавіта столькі ежы, колькі вам трэба. На жаль, цяпер у Беларусі амаль немагчыма купіць крупы, макароны або гарбату на вагу. Але мы верым, што ў хуткім часе сітуацыя зменіцца.
Вышэй мы пісалі, што ледзь не 30 % ад усёй ежы на Зямлі выкідаюць. Гэта магчымасць зрабіць свой унёсак у змяншэнне гэтай лічбы.
Гэта дапамагае скараціць транспартны і вугляродны след. Магчыма, бульба з Беларусі выглядае не так прыгожа, як бульба з Егіпту, але смак наўрад ці адрозніваецца.
Гандлёвыя сеткі прасоўваюць ідэальную ежу. Але праз такі падыход прадукты, які выглядаюць не адпаведна нормам, будуць выкідацца. Напрыклад, бананы з цёмнымі плямамі.
Вытворчасць мяса не найлепшым чынам уплывае на экалагічную сітуацыю. Апроч выкарыстоўвання вялікіх абшараў зямлі, яна прыводзіць да выкідаў вуглякіслага газу і парніковага газу, азоту і метану.
Калі не паспяваеце з’есці крупы або малако, іх лепей аддаць, а не выкідаць. У сеціве існуюць тэматычныя суполкі, дзе менчукі дзеляцца непатрэбнымі прадуктамі. Гэтак можна і марнавання ежы пазбегчы, і іншаму дапамагчы.
Кампост – гэта яшчэ адзін спосаб пазбегчы марнавання ежы. Потым яго можна выкарыстоўваць як бясплатнае ўгнаенне і падкормку для раслінаў. А яшчэ кампаставанне дапамагае перапрацоўваць астатняе смецце, якое не забруджваецца ежай.
Ксенія Тарасевіч, фота Ірына Арахоўская belsat.eu