«Беларусі ды Польшчы неабходныя больш шчыльныя кантакты, каб будаваць давер і развіваць супрацу», – адзначыў Міхаіл Мясніковіч, старшыня Савету Рэспублікі, напярэдадні свайго візіту ў Польшчу. 13 лютага ён правядзе перамовы з прэзідэнтам Польшчы Анджэем Дудам і прэм’ер-міністрам Матэўшам Маравецкім.
Міхаіл Мясніковіч абяцае «станоўчае рашэнне» аб прыняцці першакласнікаў у польскую школу ў Ваўкавыску. У той жа час ён сцвярджае, што няма ніякіх праблемаў з выкладаннем польскай мовы – хоць шмат падзеяў за апошнія некалькі месяцаў дэманструюць адваротнае.
– Мы ў Менску лічым, што камунікацыя паміж Беларуссю і Польшчаю на ўзроўні ўраду, парламенту вельмі нізкая. Хочам даведацца, якое меркаванне на гэты конт у польскага боку. У нас ёсць шмат агульнага – гісторыя, карані.
Мы суседзі і таму мы абавязаныя размаўляць адзін з адным. Абедзве краіны заяўляюць, што ім важная супраца.
– У Беларусі працуюць 3300 супольных з краінамі ЕЗ прадпрыемстваў, а вось кампаніяў з польскім капіталам толькі 339. Я думаю, што гэта не нармальна. Са студзеня да верасня 2018 года замежныя інвестыцыі ў Беларусь склалі 7,7 мільярдаў долараў, з гэтай лічбы польскі капітал – 342,1 мільёны долараў. Хіба нешта перашкаджае прысутнасці польскага бізнесу ў Беларусі? Трэба пра гэта размаўляць.
– Польскім кампаніям няма чаго баяцца. Нашыя эканамічныя законы адпавядаюць міжнародным стандартам. Апроч таго, мы гатовыя, калі гэта выгадна для абодвух бакоў, прымаць індывідуальныя захады ў канкрэтных выпадках. Беларусь жадае прыцягнуць новыя замежныя інвестыцыі, ствараць новыя супольныя кампаніі. Умовы для працы фірмаў у нас аднолькавыя для ўсіх, незалежна ад формы ўласнасці або краіны паходжання.
– Ува ўсе. Гэта таксама датычыць і набыцця нерухомасці, якая належыць дзяржаве.
Мы маглі б, напрыклад, актыўна супрацоўнічаць у энергетыцы, хімічнай прамысловасці, сельскай гаспадарцы, лясной прамысловасці.
Да нас прыязджаюць інвестары з розных краінаў, напрыклад, з Азіі, з Індыі. І яны зусім іншыя паводле ментальнасці, менталітэту, але і гэта ім наагул не перашкаджае. Польскіх кампаніяў магло б быць болей.
– Там няма ніякіх праблемаў. Тысячы грамадзянаў Беларусі вывучаюць польскую мову і бесперашкодна камунікуюць з сябрамі ў Польшчы. Калі ласка, прыязджайце і паглядзіце.
– Гэта сапраўды для Варшавы такое важнае пытанне? Летась у Ваўкавыску не было магчымасці стварэння яшчэ аднаго класу проста з тэхнічных прычынаў.
Калі б я ведаў раней, што польскі бок лічыць, што гэта праблема, то адназначна развязаў бы гэтае пытанне.
Але нягледзячы на ўсё, пытанне аб стварэнні яшчэ аднаго першага класу ў Ваўкавыску ў будучым навучальным годзе станоўча развязанае – калі, вядома, будуць гатовыя першакласнікі. Пры гэтым калі паўстала пытанне трэцяга першага класу ў Горадні, то гэтае пытанне развязалі мясцовыя ўлады. Такія рэчы не павінныя патрабаваць удзелу «вышэйшай інстанцыі».
– Запэўніваю вас, што мы старанна падыдзем да гэтага пытання.
Мы лічым, што для беларусаў, якія грамадзяне Польшчы, няма такіх добрых варункаў, каб вывучаць сваю мову і культуру, якія ёсць у палякаў – грамадзянаў Беларусі.
Часткова развязаць гэтыя праблемы ўдалося дзякуючы адукацыйнаму пагадненню, але мы павінны працаваць і ў іншых кірунках. У межах свайго візіту ў Польшчу будзе падпісана пагадненне аб сацыяльным забеспячэнні. Ва ўмовах актыўнай міграцыі ў пошуках працы гэта важны дакумент як для палякаў, гэтак і беларусаў. Сёння ў Польшчы каля 50 тысячаў асобаў лічаць сябе беларусамі, але 10 гадоў таму ў Польшчы каля 400 тысячаў лічылі сябе беларусамі. У нас палякі – грамадзяне Беларусі могуць зрабіць карʼеру ў розных галінах. Мы не падзяляем людзей паводле нацыянальнасці або рэлігіі. Беларусь – краіна роўных магчымасцяў.
– Няма такой праблемы і не будзе. Праца польскіх школаў фінансуецца за кошт сродкаў падаткаплатнікаў, а дзеці, якія там навучаюцца, потым часта зʼязджаюць у Польшчу. Мы не хочам гэтага разглядаць як мэтанакіраваную міграцыйную палітыку. Верагодна, што Польшча мае сёння праблемы з чалавечымі рэсурсамі. У 2017 годзе Польшча, паводле нашых звестак, выдала 34 тысячы працоўных візаў. Для нас важна, каб беларусы мелі такія ж самыя ўмовы, як і палякі.
За тую ж працу яны павінныя атрымліваць аднолькавы заробак і сацыяльную абарону, як і палякі. Яны не павінныя быць парабкамі. Палякі горды народ, але беларусы таксама людзі не другога гатунку.
Мы жадаем, каб паміж намі былі добрасуседскія стасункі, а ўлады і грамадства прымалі захады, выгадныя для абодвух бакоў.
– Польшча і Беларусь маглі б стаць сувязнымі паміж ЕЎРАЗЭС і ЕЗ. Мы не ўваходзім у Еўрапейскі Звяз, але жадаем больш шчыльнай супрацы. Мы разумеем, што Польшча кіруецца інтарэсамі ЕЗ, мае там і абавязкі. Беларусь таксама частка інтэграцыі. Але я хачу падкрэсліць: у сваіх рашэннях мы цалкам суверэнныя.
– Калі праглядзець артыкулы Уладзіміра Пуціна за 2011 год, то агучвалася, што план у перспектыве – збліжэнне ЕЎРАЗЭС і ЕЗ.
– Мы ніколі не сябруем «супраць кагосьці». Наш прэзідэнт, урад, парламент у першую чаргу зыходзяць з таго, што павінныя думаць пра сваю краіну і працаваць на карысць народу.
Палякі і беларусы заўсёды былі блізкія. Рэч Паспалітая была створаная са звязу дзвюх краінаў. Я, напрыклад, родам з ваколіцаў Нясвіжу, мае бацькі да 1939 года жылі на тэрыторыі Польшчы, маці пайшла ў польскую школу. Да гэтага часу мы маем добрае стаўленне да палякаў і да касцёлу. Мы павінныя сапраўды быць сябрамі. Абмяркоўваць, сустракацца. Чаму, напрыклад, няма сустрэчаў прэзідэнтаў?
– У мяне няма такіх паўнамоцтваў. Але калі такая сустрэча адбудзецца, то яна павінная вельмі добры быць падрыхтаваная.
– Беларусь паслядоўна праводзіць палітыку шматвектарнасці з 1994-га. Так, можна казаць і пра пэўныя этапы, а пасля 2015 года нашыя стасункі з ЕЗ сапраўды палепшыліся, і мы лічым, што гэты працэс павінен пашырацца. Вацлаў Гавэл сказаў, што дзверы ў еўрапейскім доме павінныя быць адкрытыя, каб заахвочваць тых, хто не яго жыхар.
Наш стратэгічны партнёр – Расея. Мы гэта цэнім і ўмацоўваем нашае сяброўства і супрацу. У нас выдатныя стасункі з Кітаем, з шэрагам іншых краінаў. Мы разлічваем выключна на сябе і ніякім чынам не будзем гандляваць суверэнітэтам і незалежнасцю, таму не бярэм на сябе нейкіх абавязкаў, якія маглі б паўплываць на нашую дзяржаўнасць.
Таму галоўная мэта майго візіту ў Польшчу – умацаванне даверу і пашырэнне супрацы ўва ўсіх сферах: гандлёвых, гуманітарных, палітычных. Мы ж суседзі, у рэшце.
– Я ніколі не быў у Беластоку. Гэтая сустрэча будзе мець выключна асабісты характар, а не палітычны. Мы паважаем рашэнне польскіх уладаў. Яны вашае суверэннае права.
PJ, belsat.eu паводле PAP