Надыходзяць самыя светлыя і доўгачаканыя святы: Каляды і Новы Год. І падаецца, што ў гэты час людзі павінны забыцца пра ўсе праблемы, весяліцца, святкаваць і жадаць адно аднаму ўсяго толькі найлепшага ў наступным годзе. Аднак адчуваецца нейкая аскома на зубах. Неяк не да сапраўднае весялосці. Свята са слязамі на вачах.
Не ведаю, як святкавалі Новы Год у далёкім, напрыклад, 1943 годзе. Напэўна ж, святкавалі. У франтавых акопах. У лясных «зямлянках». У халодных гарадскіх кватэрах. Сярод спаленых вёсак. Людзям заўсёды хочацца свята. Хочацца надзеі. Але як па-сапраўднаму святкаваць на фоне мільёнаў забітых ды палонных, голаду, разрухі і вайны?
У Беларусь не прыйшла сапраўдная вайна. Але з усяго перыяду незалежнасці Рэспублікі Беларусь 2020 год, напэўна, увойдзе ў гісторыю, як адзін з найгоршых. Столькі жаху і гора, колькі беларускі народ перажыў сёлета, цяжка ўзгадаць сярод папярэдняга дваццацішасцігадовага летапісу.
У гісторыю 2020 год увойдзе найперш пад знакам каронавіруса. Звычайны грып усе чакаюць, ведаюць, што ён прыйдзе бліжэй да вясны, запасаюцца да гэтага часу антывіруснымі прэпаратамі, часныком ды журавінай. А вось гэты загадкавы Covid-19 зваліўся на галавы беларусаў знянацку. Няма, напэўна, ніводнае сям’і, якой ён не закрануў. Лік хворых даўно пайшоў на тысячы. І невядома, калі гэта ўсё скончыцца.
У побытавым плане – гэта год антысептыкаў і масак. Хто б мог падумаць, што, выходзячы за дзверы, беларусы будуць правяраць свае кішэні на прысутнасць не толькі тэлефона і гаманца, але гэтых супрацьвірусных ахоўных сродкаў?
2020 год – год медыкаў і валанцёраў. З самага пачатку пандэміі было зразумела, што медычны персанал будзе ў першых шэрагах ахвяраў хваробы. Яшчэ ў траўні ў нашай краіне смяротнасць сярод дактароў фіксавалася як адна з самых высокіх у свеце. Чаму так адбываецца – рабіць высновы вам.
Валанцёрскі рух – адзін з мноства выпадкаў аб’яднання вакол агульнае праблемы, самаахвярнасці, прыкладаў нараджэння грамадскае супольнасці ў Беларусі. Спачатку – дапамога медыкам. Нашая дзяржава не ацаніла гэтых парасткаў сёлетняе самаарганізацыі грамадства. Падчас другой хвалі пандэміі ковід-валанцёрства ўжо не было з шматлікіх прычынаў. Затое валанцёры працягвалі сваю дзейнасць, дапамагаючы затрыманым суграмадзянам. Арыштантаў сустракалі пасля «содняў», паілі гарбатаю, развозілі па хатах.
Сёлетні год – год беспрэцэдэнтнага гвалту і бязмежжа з боку праваахоўнай ды судовай сістэмаў. Лікі арыштаваных, збітых, пакалечаных проста зашкальваюць. Падчас акцыяў супраць мінулых прэзідэнцкіх выбараў ніколі так жорстка не абыходзіліся з пратэстоўцамі. Ніколі так цынічна масава не кідалі на «содні». Шматлікія палітолагі падкрэсліваюць, што ў краіне – прававы дэфолт. Не распачата ніводнае крымінальнае справы па факце загінулых на вуліцах. Нават у такіх выпадках, калі, як кажуць, ёсць усе доказы на руках! Не хочацца ўсіх пад адзін грэбень раўнаваць, але наўрад ці цяпер на вуліцах будзе гучаць вокліч «Міліцыя – з народам!». Як і няма амаль ніякай надзеі на «самы справядлівы ў свеце» суд.
Шмат яшчэ чаго можна пералічыць. Эканамічны крызіс. Напэўна, самая шматлікая іміграцыя ў гісторыі краіны. Чарговая хваля змагання з беларускаю культураю. Паляванне на незалежныя медыі. «Бяззубасць» палітычнае апазіцыі. Шмат яшчэ пра што не захочацца размаўляць за святочным сталом. Аднак ёсць надзея. Лыжка мёду ў бочцы з дзёгцем. Надзея, у першую чаргу, на тое, што беларускі народ, у масе сваёй, нарэшце пачаў адчуваць сябе не натоўпам, а народам. Не «народцем», а «людзьмі звацца» хочуць беларусы. За гэта і падымем келіх віна за святочным сталом.
Алесь Дзянісаў belsat.eu
Рэдакцыя можа не падзяляць меркавання аўтара.
