Беларускія індывідуальныя прадпрымальнікі і бізнесоўцы паглыбляюцца ў фінансавыя цяжкасці. Многія прыпынілі працу, іншыя – яе перафарматавалі, а некаторыя – аказаліся на мяжы закрыцця. Belsat.eu паразмаўляў з уладальнікамі трох крамаў з нацыянальнай сімволікай, якія мусяць прасіць у грамадства фінансавага падтрымання.
«Адметнасць» можа закрыцца
Крама беларукіх колераў «Адметнасць» у Горадні знаходзіцца па вуліцы Кірава, 3. Уладальнік – грамадскі актывіст Сяргей Верамеенка. Некалькі гадоў таму ён працаваў таксістам, але адчуваў, што можа займацца бізнесам, больш патрэбным для ягонай роднай Горадні. Стварыць краму было не так лёгка і хутка, як можа падавацца. Спатрэбіўся час, каб наладзіць сувязі з пастаўляльнікамі, якія будуць забяспечваць прадукцыяй «з разынкаю»:
«Каб было не сорамна перад спажыўцом. Зразумела, што прыйшлося залезці ў пазыкі, і нават трохі пазней прадаць аўтамабіль. Гэта было неабходна для пашырэння асартыменту і развіцця гандлю», – узгадвае Сяргей.
Фінансавы складнік быў далёка не першасным у яго праекце. Ідэя адкрыцця крамы нацыянальна-патрыятычнай накіраванасці менавіта ў Горадні ўзнікла даўно. На той момант падобныя гандлёвыя кропкі ўжо існавалі амаль па ўсёй Беларусі.
Да пандэміі продажы былі больш-менш стабільнымі, асабліва напярэдадні святаў.
«Раптоўнае паніжэнне пакупніцкай здольнасці прымусіла беларусаў галоўным чынам глядзець у бок прадуктовых крамаў. «Сувенірка» з адзеннем адышла на другі план. Нулявыя выручкі, часам некалькі дзён запар, сталіся ня рэдкасцю. І гэта склала пагрозу існавання дзейнасці крамы», – рэзюмуе ўладальнік «Адметнасці».
Зараз усе квартальныя падаткі Сяргей аплаціў. Але па камунальным плацяжам і арэндзе ўтварылася значная запазычанасць. Былі думкі і аб дадатковым заробку, але крама забірае практычна ўвесь час. «Адметнасць» працуе без абеду і выходных.
«Калі яшчэ ўлічыць нашу рамесную, валанцёрскую і грамадска-палітычную дзейнасць, то на дадатковую падпрацоўку не застаецца ані хвіліны», – дадае Сяргей.
Ахвяраваныя грошы дапамогуць уладальніку «Адметнасці» разлічыцца паводле запазычанасці ды зрабіць невялікую перадышку для Сяргея і ягонай жонкі ў складанай сітуацыі.
Не найлепшыя часы перажывае «Князь Вітаўт»
Крама «Князь Вітаўт» у Берасці знаходзіцца па вуліцы Савецкай, 55. Суўладальнік – Алег Чапараў.
Ідэя адчыніць краму прыйшла да Алега і яго двух кампаньёнаў, калі яны пабывалі ў Менску на святкаванні Дня Волі ў 2017 годзе. Увечары таго дня вырашылі скласціся грашыма і адчыніць нацыянальна-патрыятычную крамку ў сваім горадзе. 1 траўня 2017 года праект распачаў працу.
«Пра заробках з гэтага, прынамсі ў бліжэйшыя гады, не было і думкі. Хацелася вучыць мову, гісторыю, быць нацыянальна свядомымі і спрыяць прасоўванню беларускасці», – кажа Алег.
Першапачаткова ўсе грошы ішлі на развіццё праекту, а тое, што заставалася пасля агульных выплат – выдаткоўвалі на прасоўванне крамы ў сацсетках і рэкламу. Актыўна распрацоўвалі новыя тавары.
За паў гады да пандэміі «берасцейскія Вітаўтаўцы» цалкам адмовіліся ад падпрацовак і займаліся толькі крамаю і грамадскай дзейнасцю. Але пандэмія каронавірусу парушыла звыклы лад працы. Пачалі збірацца запазычанасці перад банкамі, арэндадаўцамі і пастаўляльнікамі. Бізнесоўцы чакалі на дзярждапамогу для малога бізнес, але замест гэтага іх «дабілі» аплатаю квартальнага падатку і «ФСАН».
«Прыйшлося накіраваць у адпачынак прадаўцоў, бухгалтара і менеджара старонкі, на палову ўрэзаўшы ім заробак, самім застацца без заробкаў, сеўшы за касу ў краме. Выставіць у продаж аўто… Двое з маіх кампаньёнаў ужо працуюць на іншых працах, што дазваляе ім хоць неяк цягнуць сем’і», – працягвае свой расповед прадпрымальнік.
Ахвяраваныя сродкі дапамогуць выжыць краме, выжыць ідэі, з якой Алег і яго калегі распачыналі свой бізнэс.
«Тыя каштоўнасці, якія мы намагаемся несці беларусам, не надта прасоўваюцца ўладамі і такіх крам, як нашыя – лічаныя адзінкі па краіне, іх мы павінны зберагчы! Мы не можам перакрэсліць усё да чаго імкнуліся! Нашыя сэрцы крывёй абліваюцца!» – рэзюмуе Алег Чапараў.
«Росквіт» у заняпадзе
Крама «Росквіт» у Баранавічах знаходзіцца на праспекце Савецкім, 35. Уладальнік – Юры Казакевіч. Частку неабходных сродкаў на адкрыццё крамы гаспадар атрымаў ад ананімнага спонсара прыканцы 2016 года. Сам Юры характарызуе яго, як чалавека, у якога баліць душа за беларускасць.
«Гэтую краму я адкрыў выключна з-за ідэйных меркаванняў. Пра заробак і думкі не было – я быў гатовы нават на страты, якія змог бы кампенсаваць з іншай крыніцы. Тады ў мяне яшчэ была такая магчымасць, бо займаўся арганізацыяй і абслугоўваннем вяселляў», – распавядае ўладальнік «Росквіту».
Са словаў Юрыя, крамка пачынала сваю працу з вельмі сціплым асартыментам. Аднак, у першыя тыдні працы «Росквіту» людзі стаялі чэргамі толькі па набыццё настольнага бел-чырвона-белага сцяжку
«І я ганаруся тым, што бачыў слёзы ўдзячнасці ў вачох моцных дарослых мужчын» – адзначае бізнэсовец.
Спачатку было цяжка, сродкаў не хапала, прыбытак быў не такі, на які разлічвалі, але ў апошні год справы пайшлі значна лепш. Пазыкаў рабілася менш, а выбар багацеў. Юры нават змог павялічыць заробак свайму супрацоўніку. З пачаткам пандэміі ўсё паляцела бумерангам.
«Людзі перасталі нешта набываць і нават заходзіць у краму. Спачатку ўсе куплялі харчы і туалетную паперу, потым сталі «затаварвацца» дарагой бытавой тэхнікай. Ім стала не да нас», – з прыкрасцю разважае бізнесовец.
Галоўная праблема для крамы зараз – адсутнасць сродкаў на аплату ўсяго. Сам Юры кажа, што з задавальненнем дзесьці падпрацаваў бы, але дзе? Да таго ж супрацоўнікі, ведаючы фінансавую сітуацыю «Росквіту», пазнаходзілі сабе іншую працу. Цяпер Юры па чарзе з жонкаю самі працуюць за касаю штодня да 19:00 без выходных. Калі зараз крама зачыніцца, надзеі на яе аднаўленне пазней – няма.
«Нам патрэбныя грошы не для таго, каб смачна есці і прыгожа адпачываць, а для таго, каб захаваць нашыя крамы як месцы, дзе беларусы могуць набыць патрыятычныя тавары, тым самым адраджаючы нашу нацыянальную ідэнтычнасць – бо менавіта гэта сапраўдная мэта гэтых крамаў», – падсумоўвае ўладальнік «Росквіту».
Падтрымаць патрыятычныя крамы можна на платформе «МолаМола».
АК Belsat.eu
