Чаму расейскія медыі распаўсюджваюць дэзынфармацыю пра Беларусь? Размова Сяргея Пелясы з Андрэем Елісеевым і Веранікай Лапуцькай, аналітыкамі цэнтру «Еўразійскія дзяржавы ў пераходны перыяд», ці скарочана East Center. Гэта новая фабрыка думак, якая даследуе постсавецкую прастору і Усходнюю Еўропу. Андрэй і Вераніка падрыхтавалі першую справаздачу пра Беларусь «Антыбеларуская дэзынфармацыя ў расейскіх медыях».
Я часта сустракаю ў расейскіх медыях інфармацыю, што Беларусь асуджаная на расейскую нафту, бо іншая нафта эканамічна невыгадная. Наш сюжэт пацвярджае, што гэта не зусім так, выгады вялікай няма, але пэўныя плюсы можна выгандляваць, нават з боку Расеі. Чаму так адбываецца, што саюзнік саюзніку, Расея Беларусі, дасылае такую фальшывую інфармацыю?
Гэта адзін з элементаў ціску на кіраўніцтва Беларусі ды на Лукашэнку, сярод іншага. Можна згадаць 2010-ыя гады, калі Лукашэнка не хацеў уваходзіць у Мытны саюз і тады круцілі фільмы пра «Хроснага бацьку».
Так, падпісаў. Цяпер таксама такі цяжкі перыяд у двухбаковых адносінах. Не сказаць, што ў Расеі ёсць канкрэтны план, што рабіць з Беларуссю, але гэта дэманстрацыя таго, што мы, маўляў, маем уплыў на вашую грамадскую думку. Бо калі сапраўды паглядзець на лічбы, то 70 % беларусаў глядзяць перыядычна расейскія медыі. Больш за тое, што важнейшае, расейскія медыі маюць большую ступень даверу, чым беларускія сярод беларусаў. Але што да нафты, гэта, хутчэй, элемент блефу як бонус у перамовах з Расеяй, бо сапраўды як бы там ні было, расейская нафта найбольш выгадная, бо Беларусь купляе яе і не плоціць мыта. Па-другое, транспарт таксама таннейшы і беларускія таксама тэхнічна дастасаваныя да расейскай нафты. Бо яна розніцца якасна ў Іране, Азербайджане ды іншых краінах.
Калі казаць пра апошні час, то галоўная мэта гэтай тактычнай расейская дэзынфармацыі – гэта, па-першае, паказаць беларусам, што яны не павінныя ісці шляхам Украіны, і дзеля гэтага ідзе пастаяннае запужванне беларусаў праз медыі. З’яўляюцца гэтыя страшныя карцінкі пра тое, што ва Украіне ўсё дрэнна, што яна застаецца адна і ў геапалітычным плане.
Так. То бок расейскія медыі хочуць давесці, што ў беларусаў адзінае выйсце ў цяперашняй сітуацыі, і, вядома, эканамічнае пагаршэнне сітуацыі таксама ім на руку, што толькі саюз з Расеяй, гэта таксама звязанае з нафтаю, пра што казаў Андрэй, гэта адзіны шлях. І зноў жа павялічылася колькасць паведамленняў, гэта распаўсюджаныя міфы, пра тое, што Беларусь гэта частка Расеі, што беларускі народ частка Расеі, беларуская мова штучная, такія больш традыцыйныя рэчы.
Для мяне адкрытай хлуснёй было тое, што ў Беларусі прыціскаюць расейскую мову і культуру. Былі паведамленні, што ў Беларусі школьнікі нібыта павінныя вучыцца толькі на беларускай мове і не даецца выбару. Мы ўсе добра ведаем, людзі, якія жывуць у Беларусі, што колькасць расейскіх школаў вялізная. Іх нашмат больш, чымся беларускіх. У некаторых гарадах нават можа ўвогуле не быць беларускай школы ці ў маленькіх гарадках. І, вядома, гэтыя міфы пра прыцісканне расейскай мовы, мы ведаем, што гэта інструмент, які выкарыстоўвае Расея час ад часу і ў прыбалтыйскіх краінах і таксама ва Украіне.
Гэта дэманстрацыі сілы і, паўтаруся, уплыву Расеі на грамадскую думку ў Беларусі, але заўчасна казаць, што Расея мае нейкі канкрэтны радыкальны план, што да Беларусі. Цяпер, калі браць сітуацыю ў Беларусі, у прынцыпе, абароненыя асноўныя стратэгічныя інтарэсы Расеі. Калі Беларусь пачне пераходзіць нейкія чырвоныя рысы, а, гэта значыць, перашкаджаць транзіту энергарэсурсаў Расеі ў ЕЗ, перарываць вайсковую супрацу з Расеяй і спыняць дзейнасць ужо існых расейскіх вайсковых аб’ектаў у Расеі ці выходзіць з інтэграцыйных аб’яднанняў з Расеяй, гэта тыя чырвоныя рысы. Пакуль стратэгічныя інтарэсы Расеі ў Беларусі захаваныя, і казаць, што Расея мае радыкальны план у стасунку да Беларусі, не выпадае.
Калі мы назіралі за тэндэнцыямі ў апошні перыяд, тое, што мы надрукавалі ў нашым дакуменце, мы заўважылі, што вельмі часта публікаваліся матэрыялы сапраўды супраць нашай апазіцыі, супраць прадэмакратычных лідараў, якіх называлі нацыяналістамі і гэтак далей.
Таксама фашыстамі. Калі казаць пра апошнія тэндэнцыі, безумоўна, расейская прапаганда выкарыстоўвае гэты Марш дармаедаў і эканамічны стан, які, мы ведаем, не вельмі добры ў Беларусі. І тое, што яны робяць, яны спрабуюць данесці да беларусаў, да чытачоў, што ўва ўсім вінаваты ўрад, Лукашэнка, але вы, беларускі народ, мы ведаем, што вы насамрэч расейцы і мы вас чакаем і нічога супраць вас не маем. І цікава, што два дні таму адзін з рэдактараў аднаго з такіх парталаў, якія час ад часу друкуюць зняважлівыя матэрыялы «EurAsia Daily», або «Еўразія штодзённа» Уладзімір Зотаў напісаў артыкул «Расея і расейцы не могуць кінуць беларуса ў бядзе», дзе ён звяртаецца да беларускага народу і кажа, што, вось, мы ведаем, што ў вас праблемы і з Лукашэнкам, і ў Еўропе вас не чакаюць, але прыязджайце да нас у Расею.
Гэта ўжо ўладам Беларусі выгадна пусціць такую плётку, інфармацыю, што, маўляў, не пратэстуйце, мы мусім быць з’яднаныя, інакш Расея скарыстаецца гэтым у сваіх інтарэсах. Тут, вядома, ужо і беларускі бок, і спецслужбы Расеі, маючы свае інтарэсы, па-рознаму выкарыстоўваюць інфармацыйныя падачы і грамадска-палітычныя падзеі. Я думаю, калі Лаўроў казаў пра неспрыяльны інфармацыйны фон, ён меў на ўвазе перш за ўсё вострыя выказванні Лукашэнкі на апошняй прэс-канферэнцыі ў адносінах да Расеі.
Ён таксама меў на ўвазе рэакцыю беларускіх дзяржаўных органаў наконт увядзення памежнай зоны ўздоўж мяжы з Беларуссю. То бок Лаўроў меў нешта сваё, кажучы гэта, а Беларусь занепакоеная іншымі інфармацыйнымі ўкідамі з расейскага боку. І, калі адная справа, гэта дэзынфармацыя як перакручванне нейкіх сённяшніх фактаў, а другое, што ёсць цэлы шэраг зневажальных матэрыялаў.
Ёсць шэраг расейскіх рэсурсаў, што праўда, гэта не вялікія федэральныя каналы, але даволі папулярныя рэсурсы, як сайт «Рэгнум», які рэгулярна размяшчае зняважлівыя ў дачыненні да Беларусі як краіны, да народу, да культуры матэрыялы. Напрыклад, скажаючы, што беларускай нацыі не існуе, што беларуская мова была прыдуманая палякамі.
«Рэгнум» кажа, што палякамі. І ўвогуле «Усходняе партнёрства» прыдумала польская эліта, каб разарваць Расею, і Захад праводзіць гібрыдную вайну з тэрыторыі Беларусі. Больш за тое, у адным з матэрыялаў робіцца параўнанне і наўпрост кажуць, што Слуцкі пояс, гістарычная каштоўнасць Беларусі, ён не больш каштоўны за вайсковы мундзір нацысцкага генерал-камісара Вільгэльма Кубэ. Гэта абраза нейкіх нацыянальных каштоўнасцяў.
Цалкам праграму «Прасвет» глядзіце тут.
Іншыя тэмы:
Гутарыў Сяргей Пеляса belsat.eu