«Берагчы як зрэнку вока. Каб ён не надзівачыў і не на*іздзеў». Усё, што вядома пра забойства Шарамета


Украінскія паліцыянты правялі ператрусы ў падазраваных па справе аб забойстве Паўла Шарамета. Таксама следства назвала імёны тых, хто можа быць датычны да смерці журналіста. Belsat.eu падрабязна распавядае пра падазраваных у забойстве журналіста і пра тое, якія казыры ёсць на руках у следства.

За што забілі?

Першапачаткова ў следства былі чатыры версіі забойства Шарамета: «забілі не таго» (нагадаем, што Шарамет ехаў на машыне Алены Прытулы), бытавыя адносіны, прафесійная дзейнасць і спроба дэстабілізацыі сітуацыі ў краіне.

12 снежня 2019 года кіраўнік МУС Украіны Арсэн Авакаў паведаміў пра затрыманне падазраваных у забойстве Паўла Шарамета. У гэты ж дзень у Кіеве прайшоў брыфінг, на якім былі названыя імёны затрыманых. На прэс-канферэнцыі прысутнічаў прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі. Імёны замоўцаў не былі названыя.

«Мы бачым людзей, якія ініцыявалі гэта злачынства», – сказаў Арсэн Авакаў, падкрэсліўшы, што пакуль не можа раскрыць усе вядомыя следству дэталі.

Хто падазраецца ў забойстве?

Следства падазрае па меншай меры пяць чалавек. Сярод іх: музыка і добраахвотнік Андрэй Антоненка, лекар і валанцёр Юлія Кузьменка, медсястра аднаго з парашутна-дэсантных батальёнаў Яна Дугар, добраахвотнікі Уладзіслаў Грышчанка і Іна Грышчанка.

Хто гэтыя людзі і што кажа следства?

Адвакат Улад Добаш апублікаваў тэкст падазрэння, прадстаўленага Юліі Кузьменка.

Поўны тэкст па спасылцы

З дакумента вынікае, што падазраваныя маглі здзейсніць злачынства для «прыцягнення ўвагі грамадства да нацыянал-радыкальных ідэй». Па версіі следства, Павел Шарамет быў выбраны «сакральнай ахвярай» для дэстабілізацыі сітуацыі ва Украіне.

У доказ гэтай версіі следства апублікавала аўдыёзапіс з голасам, які нібыта належыць Юліі Кузьменка (пра яе чытайце ніжэй). У запісе дзве жанчыны абмяркоўваюць неабходнасць знайсці «сакральную ахвяру» і кажуць пра тое, што ахвярай павінна быць «баба». У гутарцы яны ўспамінаюць ваеннага валанцёра Марусю Зверабой, у якой ёсць дзеці і якіх можна было б «гіпатэтычна» выкрасці. Нібыта Маруся Зверабой магла б узяць на сябе такую ролю. Сама Зверабой назвала прэс-канферэнцыю праваахоўнікаў «шоў».

Андрэй Антоненка

Па версіі следства, ён нібыта браў удзел у закладцы выбухоўкі пад аўтамабіль. Ўкраінскія паліцыянты лічаць, што менавіта ён суправаджаў жанчыну, якая здзейсніла закладку.

Следчыя звяртаюць увагу на яркія прынты на вопратцы мужчыны ў кадрах з камер відэаназірання і падобныя майкі з прынтамі, якія часта насіў Антоненка. А таксама на спецыфіку хады мужчыны з відэа. На момант забойства Шарамета Антоненка мог кульгаць з-за перанесенай аперацыі на назе.

Сам Антоненка назваў ператрус у ягоным доме і прадстаўленыя яму падазрэнні «прыемнай нечаканасцю».

У 2003 годзе Антоненка заснаваў гурт «Riffmaster». Ваяваў на Данбасе – сяржант Сілаў спецаперацый. Ягоную песню «Тихо прийшов, тихо пішов» называюць неафіцыйным гімнам Сілаў спецыяльных аперацый Украіны. На фронце быў паранены ў нагу і доўга лячыўся. Узнагароджаны ордэнам «За мужнасць» III ступені.

Скрыншот трансляцыі брыфінгу

Суразмоўца «Украінскай праўды», блізкі да следства, паведаміў, што Андрэй Антоненка перад ператрусамі 12 снежня па тэлефоне папрасіў свайго сваяка вынесці з кватэры міну. Падчас ператрусу ў доме сваяка падазраванага была знойдзеная міна МОН-50, якая знаходзілася ў напаўразабраныя стане.

Юлія Кузьменка

Па версіі следства, яна заклала выбухоўку пад аўтамабіль. Праваахоўнікі адзначаюць, што ў ноч перад забойствам у яе быў выключаны тэлефон.

Юлія Кузьменка – урач-хірург, кандыдат медыцынскіх навук. Цяпер піша доктарскую дысертацыю. Працуе ў Цэнтры дзіцячай кардыёграфіі і кардыяхірургіі. Доўгі час была валанцёрам на фронце.

«Я ўпершыню пра Шарамета пачула, калі ў дзень, па-мойму, яго забойства, я сядзела на працы, адкрыла Facebook, прачытала, што забілі Шарамета, я тады яшчэ палезла чытаць, хто гэта», – распавяла 13 снежня ў судзе Юлія Кузьменка.

У дзень забойства Паўла Шарамета Юлія Кузьменка выклала ў сваім Facebook фота і напісала ў каментарах, што знаходзіцца ў адпачынку.

Скрыншот апублікавала выданне pravda.com.ua

Яна Дугар

Следства сцвярджае, што напярэдадні забойствы Паўла Шарамета яна фатаграфавала відэакамеры каля дома, дзе жыў журналіст. У тэлефоннай размове, апублікаванай следствам, дзяўчына пахвалілася, што захоўвае дома «набор сапёра», сапёрскую літаратуру і 7 тэлефонаў.

Яна Дугар – удзельніца АТА з Днепрапятроўскай вобласці. Вучылася на медыцынскім факультэце ў Палтаве. У 2015 годзе пайшла служыць у войска. На фронце была медсястрой парашутна-дэсантнага батальёну.

За ўдзел у баявых дзеяннях Дугар атрымала некалькі ўзнагарод, у тым ліку «За мужнасць» III ступені і медаль «За абарону Аўдзеўкі».

13 снежня Пячэрскі суд Кіева адправіў яе пад хатні арышт да 8 лютага.

Яна Дугар у судзе. 13 снежня 2019 г. Фота – Pavlo Gonchar / Zuma Press

Сябры Яны Дугар заклікаюць міністра ўнутраных спраў Украіны вызваліць яе і сцвярджаюць, што ў дзень забойства дзяўчына знаходзілася в зоне АТА.

Уладзіслаў Грышчанка

Па версіі следства, ён мог зрабіць выбуховае прыстасаванне, якое было закладзена ў машыну для забойства Шарамета, а таксама практычна ідэнтычную прыладу для іншага злачынства. На другой прыладзе знайшлі ДНК Уладзіслава і яго жонкі Іны Грышчанка. Раней Грышчанка заяўляў, што следства прапанавала яму «узяць на сябе» забойства Шарамета.

Муж і жонка Уладзіслаў і Іна Грышчанкі – добраахвотнікі з батальёна «Правы сектар». Увосень яны трапілі пад варту па падазрэнні ў арганізацыі забойства жыхара Івана-Франкоўскай вобласці. Пазней справу перавялі ў Кіеў. Тады паліцыя патлумачыла гэта «датычнасцю да іншых злачынстваў».

Уладзіслаў Грышчанка быў неаднаразова судзімы за рабаванні і разбоі.

У абнародаваных на прэс-канферэнцыі тэлефонных запісах Іна Грышчанка каментуе магчымыя прычыны самагубства аднаго са сведкаў па справе Шарамета Івана Вакуленкі (застрэліўся ў галаву з паляўнічай стрэльбы напярэдадні допыту): «У мяне адчуванне, што ўсё вельмі да лепшага. Усё складаецца так, як нам трэба». У той жа размове: «Ён не вывез яшчэ і Шарамета. Думаю, што Шарамет – гэта было канчатковае».

«Нам трэба берагчы яго, як зрэнку вока. Каб ён не надзівачыў і не на*іздзеў. Я пачынаю рэальна стрэмацца» (гэтыя словы Іна Грышчанка нібыта сказала пасля таго, як Вакульчанка перастаў выходзіць на сувязь).

Сябры сямейнай пары сцвярджаюць, што ў дзень забойства Шарамета Іна Грышчанка знаходзілася ў шпіталі, а Уладзіслаў быў на фронце.

Такім чынам, што ёсць у следства?

Экспертыза целаскладу і паходкі падазраваных. Следства супаставіла відэа з камер назірання ў ноч перад забойствам і відэа з падазраванымі. За некалькі месяцаў да забойства Шарамета у Антоненкі была аперацыя на назе, і ён мог кульгаць. Следчыя прыйшлі да высновы, што на відэа менавіта Кузьменка і Антоненка.

Адключаныя мабільныя тэлефоны ў ноч перад забойствам. У Юліі Кузьменка тэлефон быў выключаны з 19:36 19.07.2016 да 9:19 20.07.2016. У Антоненкі — з 23:24 19.07.2016 да 7:23 20.07.2016.

Прынт на вопратцы Антоненкі. Следства ўказвае на прынт на вопратцы, у якую быў апрануты верагодны саўдзельнік забойства. Чалавек у падобнай кофце прысутнічаў на месцы падрыву апор электрасеткі непадалёк ад мяжы з Крымам. Следства называе арганізатарам гэтага злачынства мужчыну з пазыўным «Нацык». Праз яго следчыя і выйшлі на Антоненку.

Фотаразведка месца злачынства за некалькі дзён да забойства. Следства абнародвала відэа з камер назірання каля месца забойства Шарамета. На ім маладая дзяўчына фатаграфуе камеры назірання. Па версіі следства, гэта Яна Дугар.

Хто такі Павел Шарамет?

Раніцай 20 ліпеня 2016 года ў цэнтры Кіева ў выніку выбуху аўтамабіля загінуў вядомы журналіст Павел Шарамет. Аўтамабіль належаў сузаснавальніцы выдання «Украинская правда» Алене Прытуле. Яе ў аўто не было.

Шарамет нарадзіўся ў Менску. Працаваў вядучым на Беларускім тэлебачанні. Затым рэдактарам «Белорусской деловой газеты». У 1997 годзе пасля паказу ў эфіры тэлеканала ОРТ рэпартажа аб фактычнай адсутнасці мяжы паміж Беларуссю і Літвой Шарамет быў арыштаваны беларускімі сілавікамі па абвінавачванні ў незаконным перасячэнні дзяржаўнай мяжы. За гэта яго прыгаварылі да двух гадоў пазбаўлення волі ўмоўна і да аднаго году выпрабавальнага тэрміну. Шарамет правёў у зняволенні тры месяцы і быў дэпартаваны толькі пасля таго, як прэзідэнт Расеі Барыс Ельцын не пусціў самалёт кіраўніка Беларусі Аляксандра Лукашэнкі на тэрыторыю Расеі і публічна запатрабаваў вызвалення журналіста. Апошнія пяць гадоў свайго жыцця працаваў у Кіеве, супрацоўнічаў з «Украинской правдой» і «Радио Вести».

  • 10 мая 2017 быў абнародаваны фільм-расследаванне аб забойстве Паўла Шарамета, аўтары — рэдакцыя расследаванняў «Слидство.Инфо» і прадстаўнікі міжнароднай сеткі журналістаў-следчыя OCCRP. У фільме гаворыцца пра тое, што былы супрацоўнік СБУ Ігар Усціменка быў заўважаны на відэа камер назірання ў ноч перад забойствам Шарамета.

ЮВ/АА belsat.eu

Стужка навінаў