Беларускі захоп! Такія думкі прыходзяць у галаву, калі глядзіш вынікі ўступнай кампаніі ў адзін з найбольш прэстыжных польскіх універсітэтаў – ім. Адама Міцкевіча ў Познані. На самыя папулярныя факультэты ў першай 50 лепшых абітурыентаў прыкладна 80% імёнаў – беларускія. belsat.eu спрабаваў разабрацца, як так атрымалася і ці не выклікае такая сітуацыя напружанне паміж палякамі і беларусамі.
Такімі жартамі зараз поўніцца польскі Facebook. Прыйшлі вынікі рэкрутацыі ў адным з лепшых польскіх універсітэтаў – познанскага ўніверсітэту ім. Адама Міцкевіча. Сёлета на некаторых спецыяльнасцях, напрыклад на міжнародных стасунках, журналістыцы і паліталогіі, амаль усе імёны ў топ-20 вучняў з лепшымі вынікамі – беларускія. Прычым шмат хто з беларусаў набраў максімальную колькасць балаў. А гэта значыць, што ў саміх палякаў куды меней магчымасцяў паступіць на спецыяльнасць мары.
Гэта не падабаецца польскім абітурыентам. У каментарах яны актыўна абвінавачваюць беларусаў і ўкраінцаў. А некаторыя ад словаў пераходзяць да непасрэдных дзеянняў – у сераду каля галоўнага корпусу познанскага ўніверсітэту вывесілі расцяжку «Універсітэт ім. Адама Міцкевіч для палякаў».
«Мы хацелі звярнуць увагу на відавочную праблему, – гаворыць прэс-сакратар арганізацыі Młodzież Wszechpolska Аркадыуш Яблонскі. – У Беларусі або Украіне значна прасцей здаць выпускныя іспыты, а залічваюцца гэтыя атэстаты так сама як і польскія. Мы ўсцешаныя, што грамадства пачало задумвацца над гэтаю праблемаю. Агулам, мы хочам далей працягваць сваю дзейнасць. Бо зараз міграцыя з усходніх для Польшчы краінаў стала сапраўднаю праблемаю».
Акцыя выклікала жорсткую палеміку ў польскім інтэрнэце. І зараз на месцы таблічкі UAM dla polaków (UAM для палякаў) знаходзіцца іншая – UAM dla wszystkich (УАМ для ўсіх).
Адміністрацыя ўніверсітэту рашуча асудзіла ўсе ксенафобныя заявы.
«UAM ёсць і будзе ўніверсітэтам для ўсіх. Павелічэнне колькасці замежных кандыдатаў – вынік шматгадовых намаганняў па інтэрнацыяналізацыі ўніверсітэту. Сярод іх – нашая дзейнасць у межах праграмы ERASMUS +, павелічэнне колькасці двухбаковых пагадненняў, статус даследчага ўніверсітэту і еўрапейскага ўніверсітэту – уся гэтая дзейнасць спрыяе павелічэнне мабільнасці і колькасці замежнікаў, якія навучаюцца і працуюць ва ўніверсітэце ім. Адама Міцкевіча. З’яўленне лозунга «UAM для палякаў», які вісеў на транспаранце галоўнага корпусу, і некаторыя рэакцыі, апублікаваныя ў СМІ, небяспечна набліжаюцца да мыслення, якое шмат гадоў таму прывяло да стварэння галоўнага гета альбо прынцыпу numerus clausus. Мы ўсе памятаем урок, які дала нам гісторыя тады, і мы ведаем, якую цану трэба было заплаціць усяму чалавецтву, і асабліва нам, палякам. Вось чаму наш універсітэт ёсць і будзе ўніверсітэтам для ўсіх. Толькі такім чынам ён можа служыць грамадству, Польшчы, Еўропе і свету», – гаворыцца ў афіцыйным лісце.
Замежнікам, якія паступаюць у польскія вучэльні, трэба падрыхтаваць школьны атэстат разам з апастылем. Адзнакі перапісваюцца супрацоўнікамі ВНУ, бо ў Польшчы іншая сістэма ацэньвання ведаў вучняў. У некаторых універсітэтах, напрыклад, Варшаўскім, беларускі атэстат залічваецца толькі на 50 %. Але ў познанскім універсітэце прымаецца цалкам.
На некаторыя спецыяльнасці вымагаюцца дадатковыя ўнутраныя іспыты, прычым яны праходзяць на аднолькавых умовах для замежнікаў і палякаў.
У каментары для belsat.eu Малгожата Рыбчыньска, прэс-сакратарка познанскага ўніверсітэту ім. Адама Міцкевіча, адзначыла, што правілы рэкрутацыі былі прынятыя яшчэ некалькі гадоў таму.
Маргарыта Казак стала студэнткай, набраўшы самыя высокія балы. Яна кажа, што была абражаная дзеяннямі польскіх нацыяналістаў.
«Пра скандал чула і была вельмі смутная праз гэта. Вельмі хачу мець магчымасць даказаць, што не проста прыйшла заняць чыёсьці месца, а гатовая рупліва вучыцца, каб мець аднолькавы ўзровень з мясцовымі. Такія заявы, як «UAM для палякаў» не падтрымліваю. Я б ніколі так не стала гаварыць пра замежнікаў у беларускіх вучэльнях. Мне было вельмі важна і прыемна прачытаць заяву рэктаркі ўжо на наступны дзень пасля скандалу. Гэта прыклад, як універсітэт не маўчыць, а аператыўна і смела рэагуе».
Маргарыта набрала 100 балаў са 100. Ейны сярэдні бал атэстату пасля школы – 9,8 балаў. Маргарыта падавала дакументы ў іншы польскі ВНУ ў Любліне, але там узніклі непаразумеласці па аплаце [дзяўчына выйграла стыпендыю Каліноўскага, якая пакрывае кошт вучобы – belsat.eu] і яна вырашыла не паступаць туды. А ў познанскі ўніверсітэт прайшла адразу на тры факультэты: журналістыкі, сацыялогіі і фільмазнаўства.
«Я выбрала UAM, бо яшчэ да паступлення чула пра яго. Ён першы, па-за праграмай Каліноўскага, быў гатовы прыймаць беларускіх студэнтаў на бясплатную вучобу. У Познані будзе вучыцца шмат маіх сяброў і знаёмых, таму я не застануся адна», – гаворыць дзяўчына.
Іншая суразмоўца «Белсату», якая пажадала застацца ананімнай (дадзеныя дзяўчыны ёсць у рэдакцыі) – набрала максімальны бал пры паступленні на факультэт псіхалогіі. Дзяўчына кажа, што паступала з дапамогаю агенцтва. Сярэдні бал ейнага атэстату – таксама 9,8. У Варшаве на псіхалогію ёй трэба было здаваць яшчэ ўнутраны іспыт. У лепшы ВНУ Польшчы яна патрапіла ў рэзервовы спіс. Але калі атрымаецца паступіць у Варшаву, то паедзе ў польскую сталіцу.
КТ belsat.eu