{movie}Дапамагчы галоднаму: місія выканальная!|right|17959{/movie}
Летнім ранкам прыходзім на склад грамадскай арганізацыі «Maisto bankas» («Харчовы банк»). Яшчэ да прыёму харчоў тут поўна валанцёраў рознага ўзросту і прафесіяў.
«Я займаюся валанцёрствам, бо хачу дапамагчы людзям. Адпрацаваў 23 гады, у тым ліку, быў дырэктарам, – распавядае пенсіянер Кястуціс, – Цяпер маю вольны час, і хачу яго правесці з пэўнаю мэтай».
Агулам «Харчоваму банку» дапамагае каля 300 добраахвотнікаў. Усе яны працуюць бясплатна. Студэнт Сцяпас дапамагае ў вольны ад навучання час. «Дзейнасць ініцыятывы вельмі цікавая. Я валанцёр ужо тры гады, усе ведаем адзін аднога. З іншага боку, калі падумаць: чаму ўсё трэба рабіць за грошы?»
Як працуе схема?
Кіраўнік «Харчовага банку» Вайдотас Ільґюс не сядзіць у офісе, а з задавальненнем прыязджае, каб дапамагчы разгрузіць харчы. Ён апісвае шлях, па якім прадукты патрапляюць да тых, каму яны найбольш патрэбныя.
Акрамя таго, у крамах стаяць адмысловыя скрыні з пазнакаю «Maisto bankas», куды любы ахвочы можа кінуць пакунак харчоў з доўгім тэрмінам захоўвання. Пры гэтым неабавязкова купляць яго ў краме, можна прынесці, напрыклад, лішні пачак рысу з дому. Гэткім чынам арганізацыя атрымлівае каля 10 % харчоў.
Некаторыя прадпрыемствы дапамагаюць «Харчоваму банку» грашыма альбо харчамі. Валанцёры ні ад чаго не адмаўляюцца: бяруць і кансервы, і мех бульбы. На гэтыя сродкі ў тым ліку ладзяцца бясплатныя абеды ў дабрачынных сталовых.
«Часам мы прывозім працаўнікоў прадпрыемстваў, што ахвяруюць нам, паабедаць у сацыяльныя сталовыя. Яны тады маюць магчымасць паглядзець, што за людзі прыходзяць туды. Часта думаюць, што гэта нейкія алкаголікі ці бяздомныя. Але яны здзіўляюцца, калі бачаць там звычайных людзей са страхам і сорамам у вачах», – кажа Вайдотас.
На складзе атрыманыя харчы размяркоўваюць валанцёры. Тут жа за імі прыязджаюць прадстаўнікі дабрачынных арганізацыяў, і такім шляхам харчы аператыўна развозяць па ўсёй Літве. З «Харчовым банкам» супрацоўнічае 470 суполак.
Хто атрымлівае дапамогу?
Ірма Янкаўскайце, каардынатарка праграмаў дапамогі Віленскага аддзела, удакладняе: «Да нас прыходзяць людзі паводле скіраванняў сацыяльных працаўнікоў. У іх, у адрозненні ад нас, ёсць доступ да інфармацыі пра прыбыткі і сітуацыю ў сям’і. Рэкамендацыя неабходная, каб пазбегнуць злоўжыванняў».
Дапамогі ежаю просяць беспрацоўныя (шмат хто згубіў працу пасля эканамічнага крызісу), самотныя маці, пенсіянеры і людзі з абмежаванымі фізічнымі магчымасцямі.
«Жанчыны, маці, размаўляюць са слязамі ў вачах. Дзіця распавядае, што на Каляды атрымала 5 літаў (2 долары) ў падарунак. Вельмі шмат сем’яў, у тым ліку, шматдзетных, у якіх цяжка з грашыма, і яны рады любой дапамозе», – прыгадвае кіраўнік «Харчовага банку».
Ініцыятыва актыўна працуе ўжо сем год. Летась па дапамогу харчамі звярнулася 390 тысячаў асобаў, а дапамагчы атрымалася толькі палове з іх – пры ўсёй паспяховасці рэсурсаў «Харчовага банку» бракуе.
Цяпер, пасля расейскага эмбарга, у Літву вяртаюцца тоны не купленых харчоў. Супрацоўнікі «Харчовага банку» разлічваюць, што вытворцы ўзгадаюць пра дабрачыннасць і трансфармуюць згублены прыбытак у дапамогу іншым.
А што ў нас?
У Беларусі існуе толькі дзяржаўная адрасная дапамога бедным сем’ям у выглядзе бясплатнага дзіцячага харчавання для немаўлятаў. Іншыя спробы арганізаваць дапамогу на грамадскім узроўні дзяржава ўсяляк здушае.
Нават раздача супу бяздомнікам у гарадскім парку для чыноўнікаў і праваахоўнікаў выглядае падазрона. Актывісты ініцыятывы «Ежа замест бомбаў» ужо не раз уласнымі намаганнямі ладзілі частаванне бесхацінцаў у Менску, за што іх затрымлівалі міліцыянты ды кідалі пад арышт.
Настасся Яўмен, Алесь Сіліч, belsat.eu
