Тысячы людзей, сем гадзінаў і тры кіламетры. Год таму беларусы здзівілі ўсіх пікетам салідарнасці
18 чэрвеня ў Беларусі адзначаецца не толькі сумная гадавіна затрымання экс-старшыні Белгазпрамбанку і прэтэндэнта ў прэзідэнты Віктара Бабарыкі, але і гадавіна першай вялікай акцыі салідарнасці падчас леташніх выбараў беларусаў, нязгодных з палітыкай Лукашэнкі.
Падобныя акцыі беларуская апазіцыя ладзіла не ўпершыню. Аналагічныя ланцугі ўжо ставіліся падчас прэзідэнцкіх выбараў 2010 і 2015 гадоў, антыінтэграцыйных пратэстаў 2019-га. Але такі размах ланцуг салідарнасці ў Беларусі набыў толькі падчас збору подпісаў на прэзідэнцкіх выбарах 2020 года.
Ніхто не чакаў такой масавасці
18 чэрвеня быў перадапошнім днём збору подпісаў за прэтэндэнтаў на пасаду прэзідэнта. Раніцай стала вядома пра затрыманне лідара гонкі Віктара Бабарыкі. І на гэтым тле прэтэндэнты ад «старой» апазіцыі з Правацэнтрысцкай кааліцыі – сустаршыня Беларускай хрысціянскай дэмакратыі Вольга Кавалькова, лідар Аб’яднанай грамадзянскай партыі Мікалай Казлоў і кіраўнік Руху «За Свабоду» Юрась Губарэвіч – заклікалі грамадзянаў прыходзіць на пікет да Белдзяржфілармоніі ў цэнтры Менску і выказаць салідарнасць з затрыманымі палітыкамі.
Як распавяла ў каментары belsat.eu Вольга Кавалькова, гэты пікет быў калектыўным рашэннем лідараў Правацэнтрысцкай кааліцыі. Яго планавалася арганізаваць яшчэ раней, але з розных прычынаў гэта не атрымлівалася.
«А ў гэты дзень таксама затрымалі Віктара Бабарыку. І было вырашана, па-першае, даць людзям легальную магчымасць сабрацца, а па-другое, выказаць салідарнасць з усімі затрыманымі лідарамі: Віктарам Бабарыкам, Паўлам Севярынцам, Сяргеем Ціханоўскім, Мікалаем Статкевічам, якія ўжо на той момант былі ў турме», – распавяла палітык.
Паводле яе, арганізатары не чакалі вялікай масавасці. І самыя былі здзіўленыя той колькасці людзей, якія адклікнуліся на іх заклік.
«Калі выставілі пікет і пачалі збіраць подпісы, прыйшло чалавек 200. І гэта ўжо таксама было натхняльна. Калі ж пайшоў дождж і людзі не сыходзілі з месца, для мяне асабіста гэта стала адным з дзён мінулага года, калі я зразумела, што падзеі ў Беларусі будуць па-іншаму развівацца. Што людзям сталі патрэбныя змены, што яны заступаюцца за лідараў, адзін за аднаго», – распавяла сустаршыня БХД.
«Людзям канца і краю няма»
Акцыя пачалася а 18:00 ля Белдзяржфілармоніі, што на плошчы Якуба Коласа. Пабачыўшы, што людзі збіраюцца, да пікету пачалі далучацца новыя ўдзельнікі і цягам некалькі гадзін жывы ланцуг перакрочыў тры кіламетры, выйшаўшы нават за межы плошчы Незалежнасці.
«Пікет быў абмежаваны ў часе. Мы яго планавалі недзе да дзевяці вечара. Я вырашылі прайсці па праспекце з мегафонам, каб сказаць, што пікет сканчаецца. І калі дайшла да плошчы Перамогі, то зразумела, што людзям канца і краю няма. Нягледзячы на тое, што пікет быў скончаны, людзі не баяліся і стаялі надалей. Я ішла па праспекце Незалежнасці з мегафонам і гэта было вельмі натхняльна. Думаю, што пікет згуляў вельмі вялікую ролю і ў адчуваннях людзей. І пасля гэта толькі ўзмацнялася», – распавяла Вольга Кавалькова.
Агулам людзі стаялі ўздоўж праспекту Незалежнасці каля сямі гадзінаў. У ім узялі ўдзел тысячы чалавек.
«Вырашылі збіваць пратэставы настрой»
На наступны дзень арганізатары паспрабавалі паўтарыць ланцуг, але а 19:00, адначасова з закрыццём ЦВК, пачаліся затрыманні. Але і тут беларусы, паводле Вольгі Кавалькова, праявілі сябе па-новаму:
«Быў цікавы момант, калі прыехаў аўтазак і пачалі затрымліваць. Людзі разышліся, а як толькі ён з’ехаў, яны зноў пачалі станавіцца ў ланцуг салідарнасці. Гэта паказала, што людзі гатовыя, нягледзячы на затрыманні, выказваць салідарнасць і падтрыманне. І тое, што яны гатовыя змагацца».
Нягледзячы на затрыманні, акцыя зноў расцягнулася на гадзіны. Людзей затрымлівалі ў розных месцах Менску і ў розных гарадах Беларусі. Лік затрыманых перавысіў сотню. У Маладзечне пратэстоўцы нават спрабавалі адбіць затрыманых у сілавікоў.
Прычыны таго, што 18 чэрвеня не было затрыманняў, Вольга Кавалькова бачыць у тым, што ўлады яшчэ хацелі рабіць выгляд, што ўсё адбываецца ў межах заканадаўства:
«Мы нічога не парушалі. Калі б яны маглі знайсці нейкі хітрык, магчыма, яны б ім скарысталіся. Але, відаць, яны таксама хацелі паглядзець, што будзе. Яны ж таксама не ведалі, не чакалі такой падтрымкі. І ўжо 19-га яны падумалі, што не – не трэба даваць ім разгуляцца, а то яны ўжо праз увесь Менск стануць і будуць стаяць. Таму і вырашылі збіваць пратэставы настрой».
«Адзін з самых крутых дзён мінулага года»
Пасля 19 чэрвеня ў выбарах наступіў перыяд цішыні. Наступныя масавыя пратэсты аднавіліся 14 ліпеня, калі было адмоўлена ў рэгістрацыі Віктару Бабарыку і Валеру Цапкалу.
Для Вольгі Кавальковай ейная прэзідэнцкая кампанія скончылася 30 чэрвеня, калі ЦВК адмовіўся рэгістраваць яе кандыдатам у прэзідэнты. Пасля рэгістрацыі кандыдатам у прэзідэнты Святланы Ціханоўскай, сустаршыня БХД стала ейнай даверанай асобай. Пасля выбараў яна ўвайшла ў Прэзідыум Каардынацыйнай рады, прыходзіла падтрымліваць страйкоўцаў на заводах. 24 жніўня яе затрымалі ля прахадной МТЗ. 4 верасня палітыка з Акрэсціна сілавікі вывезлі з Беларусі ў Польшчу, адкуль яна дагэтуль працягвае сваю палітычную дзейнасць.
Той жа дзень 18 чэрвеня 2020 года Вольга Кавалькова дагэтуль лічыць адным «з самых крутых дзён мінулага года ў сэнсе натхнення і салідарнасці беларусаў».
МГ belsat.eu
