Як можна супрацьстаяць незаконнаму звальненню


Праваабаронца Павел Левінаў распавёў, як парушаюцца правы грамадзян у сферы найму на працу, даў парады аб адносінах з кіраўніцтвам, падпісаннем кантрактаў, прыцягненнем афіцыйных прафсаюзаў да абароны правоў працоўных і патлумачыў, якія міжнародныя арганізацыі могуць дапамагчы беларусам абараніць іх працоўныя правы.

Гэтая размова з Паўлам Левінавым выйшла ў межах рубрыкі «Ведай свае правы» праграмы «Маю права».

Чаму людзей прымушаюць да звальнення па ўласным жаданні?

Дзяржава разумее, што калі яна за адзін месяц, напрыклад, за прагул або за п’янства, звольніць 100 тысяч чалавек, то гэта ясна пакажа, што існуе нейкі палітычны заказ. Таму наймальнік цісне на працаўніка, каб той звольніўся па ўласным жаданні. Працадаўца ідзе на розныя хітрыкі, палохае, што звольнены па артыкуле працаўнік потым наогул нідзе не зможа ўладкавацца на працу. «Я бачу тут толькі гэты момант – каб не так відавочна было звальненне па ініцыятыве наймальніка», – кажа Павал Левінаў.

Як калектыў можа абараніць свайго супрацоўніка?

«Цяпер сітуацыя прыйшла да таго, што на некаторых прадпрыемствах, у некаторых арганізацыях у прынцыпе не засталося спецыялістаў і няма каму працаваць. І з гэтым змагацца можна толькі словамі класіка: «адзін за ўсіх і ўсе за аднаго». Па адным нас усіх могуць звольніць. Калі б усе супрацоўнікі напісалі заяву на звальненне, то, думаю, нікога не звольнілі і не звольнілі б таго, на каго аказваўся палітычны ціск», – разважае Павел Левінаў.

Як можна абараніцца ад прымусу да звальнення?

Калі вы зразумелі, што трэба будзе размова аб звальненні, спрабуйце перанесці сустрэчу на другі дзень. Можна спаслацца, напрыклад, на дрэннае самаадчуванне. Падзякуйце за запрашэнне і папрасіце прызначыць іншы час. Спашліцеся на нейкую прычыну. А потым прыйдзеце ў прызначаную гадзіну са сваім абаронцам або адвакатам. Вы павінныя разумець, што, у адпаведнасці з артыкулам 62 Канстытуцыі РБ, кожны грамадзянін мае права мець свайго прадстаўніка пры зносінах з дзяржаўнымі органамі і службовымі асобамі. Гэта можа быць не толькі адвакат, але і любы іншы грамадзянін, які прыйшоў разам з вамі.

«Але ў гэтай сітуацыі я ўсё ж такі рэкамендую браць чалавека юрыдычна пісьменнага і юрыдычна падкаванага, каб ён мог звярнуць увагу на некаторыя юрыдычныя, прававыя моманты. І тады вы можаце ісці ў суд і даказваць тое, што вы былі звольненыя па палітычных матывах. Можна даходзіць у гэтым выпадку (прайшоўшы Нацыянальныя інстытуты абароны) да міжнародных інстытутаў абароны парушанага права», – раіць Павел Левінаў.

Як правільна падпісваць кантракт?

Неабходна ўважліва і не спяшаючыся прачытаць падпісваецца кантракт. Вазьміце яго дадому. Пракансультуйцеся са спецыялістам – няхай ён пакажа на падводныя камяні ў кантракце і скажа, чым пагражае ці што дае той ці іншы пункт гэтага дакументу. Толькі пасля гэтага можна ўзважана прыняць рашэнне, падпісваць яго ці не. Акрамя кантракту ў кожнага працаўніка яшчэ ёсць службовыя абавязкі. Іх спіс таксама неабходна ўважліва прачытаць і зразумець кожны пункт.

Ці варта звяртацца ў дзяржаўныя прафсаюзы?

Калі вы сябра прафсаюза, то маеце права звярнуцца туды.

«Я б нават сказаў, гэта права неабходна рэалізоўваць у кожным выпадку, не толькі ў выпадку звальнення. Наклалі на вас дысцыплінарнае спагнанне – калі вы з ім не згодныя, звярніцеся ў прафсаюз, прафсаюзную арганізацыю, якая, між іншым, жыве на вашыя ўнёскі. Вы плаціце грошы ў прафсаюз для таго, каб прафсаюз абараняў вашыя інтарэсы. Разумееце, усё перавернута з ног на галаву: прафсаюз ухіляецца ад гэтага і абараняе правы наймальніка – – тлумачыць Павел Левінаў. – Таму звяртайцеся ў прафсаюзы, нагружайце прафсаюзы, каб прафсаюзы нарэшце зразумелі, для якой мэты яны створаны, і прымусіць іх выконваць сваю функцыю».

Якія міжнародныя арганізацыі абараняюць правы працоўных?

Міжнародная арганізацыя працы, якая займаецца менавіта працоўнымі пытаннямі, а таксама розныя структуры пры ААН.

Як звярнуцца за дапамогай у гэтыя арганізацыі?

«Механізм абыходжання з аднаго боку просты, з другога боку ён трошкі складаны, – кажа Павел Левінаў і тлумачыць: – для таго, каб звярнуцца ў гэтыя арганізацыі, пажадана звяртацца праз сваіх прадстаўнікоў, якія, як гаворыцца, разумеюць працэдуру. У цяперашні час яшчэ ёсць спецдакладчык па правах чалавека па Беларусі, да якога можна таксама звяртацца, калі вы лічыце, што вашы правы і свабоды парушылі».

Праваабарончую праграму «Маю права» глядзіце кожную пятніцу а 19:05 на тэлеканале «Белсат» праз спадарожнік «Астра 4A» (ранейшая назва «Sirius 4»), онлайн, на YouTube-канале «Белсат Life» або ў закладцы «Праграмы»на нашай старонцы.

belsat.eu

Стужка навінаў