Агнешка Рамашэўская-Гузы дырэктарка тэлеканалу «Белсат» пракаментавала атаку беларускіх сілавікоў на журналістаў у Беларусі. Відэа версія размовы выйдзе ў вечаровым інфармацыйным выданні «Белсату».
У гэтай сітуацыі мы павінныя толькі сказаць, па-першае, – працуем далей; гэта прынцыповая пазіцыя, бо трэба паставіць пытанне, якая мэта таго, што адбылося. А мэта такая, каб пазбавіць грамадзянаў доступу да інфармацыі, канчаткова і цалкам. У Беларусі ёсць такое ўяўленне, што гэта магчыма. Я лічу, што гэта не ёсць магчымым, а таксама не магчыма спыніць дзейнасць «Белсату». Гэта выключна ўяўленне ўладаў Беларусі, што такое можна зрабіць. У гэтай сітуацыі нашым адказам павінна быць актыўнасць – але адпаведная актыўнасць. Мы надалей гатовыя працаваць і прымаем гэта ўсё як яшчэ адну праяву дыктатуры і яшчэ адну праяву тэрору, з якім маем дачыненне ў гэты момант, а практычна – штодня.
Тут няма чаго рабіць выгляд, што нічога не здарылася. Безумоўна, гэта будзе вельмі цяжка, бо мы маем праціўніка. Трэба ўжо цяпер сказаць адкрыта: гэта праціўнік. Калі нехта намагаецца цалкам нішчыць якое-кольвечы вольнае слова, то ён праціўнік, а з праціўнікам вядзецца барацьба. Гэта будзе нялёгкая барацьба, але гэта можна зрабіць. Безумоўна, трэба будзе яшчэ паводзіць сябе абсалютна інакш, чымся мы гэта рабілі да гэтага моманту. І як – я гэтага не буду распавядаць у дэталях. Але, мяркую, што гэта атрымаецца, прынамсі ў пэўнай ступені. І поўнае спыненне перадачы інфармацыі ў сённяшні час – ну, не ведаю, ці ўвогуле магчыма. Бо, можа, усё на гэтым свеце магчыма (бачым Паўночную Карэю), але, мяркую, што ў Еўропе ўсё ж не магчыма. У кожным выпадку гэта бязмежна складана. І, мяркую, мы выкарыстаем усе гэтыя магчымасці, якія будуць. Але ж таксама гэта добрая воля нашых журналістаў, як бы яны хацелі працаваць. І, лічу, што, на шчасце, не пра ўсіх улады ведаюць.
Як будзе выглядаць праца далей?
Я мяркую, што мы павінныя за гэтым паназіраць цягам бліжэйшага месяца, двух. Пабачым, як будзе выглядаць праца. Мы заўсёды дзейнічалі згодна з прынцыпам спробаў і памылак, то бок практычным шляхам. Ну і пабачым, што ў нас выходзіць. Будзем старацца рабіць як мага больш – як мага больш атрымаецца. Калі будзе такая неабходнасць, то будзе менш інфармацыі, а больш каментавання, але так ці інакш мы ў любым выпадку дойдзем да той інфармацыі. Я абсалютна перакананая. Гэта ў нас дакладна атрымаецца. Для мяне прынцыпова тое, што я хацела б цяпер сказаць нашым гледачам: што яны таксама частка нашай працы. То бок, вельмі шмат інфармацыі мы маем ад іх. І я спадзяюся, што надалей гэтую інфармацыю мы будзем атрымліваць.
Мне здаецца, што гэта яшчэ не разышлося ў дастатковай ступені. Рэжым у нейкім сэнсе ўжо прызвычаіў людзей да пэўнай інфармацыі. Нядаўна мы бачылі ўдар па няўрадавых арганізацыях, арышт Алеся Бяляцкага. Проста людзі не ў Беларусі ўжо не паспяваюць за гэтымі навінамі. Але я ўпэўненая, што гэта пацягне рэакцыі. Але ж найважнейшая рэакцыі – гэта рэакцыя ўнутры. Бо мусім сабе задаць пытанне: якая тут мэта, навошта гэта ўсё робіцца? Базавай мэтай усё ж не ёсць поўнае сціранне, бо гэта не магчыма. Гэта значыць, знішчэнне інфармацыйнага поля, вычышчэнне не ўяўляецца магчымым. Яно, як толькі вычышчаецца, то зноўку запаўняецца. Адзінае, што магчыма, – гэта застрашванне тых, хто яго могуць запаўняць.
Я лічу, што кожны з тых людзей, хто дзейнічаюць у гэтым полі, мусіць задаць сабе пытанне, асабліва ў Беларусі: як я хачу дзейнічаць? Калі я хачу працаваць далей, магу выехаць, і тады гэта дасць мне магчымасць працаваць там, бо, магчыма, распазнавальны для ўладаў ужо не змагу нічога зрабіць у Беларусі, а можа, застануся ў Беларусі, што ж цяжка, няхай мяне арыштуюць, няхай зробяць, што хочуць, я буду рабіць сваю справу альбо буду рабіць крышку нешта іншае, чымся рабіў да гэтага моманту, надалей буду там, на месцы. Гэта выбар кожнага. Таксама маюцца людзі, якіх улады не ведаюць, і таксама гэта іхны выбар, ці яны захочуць надалей прысылаць інфармацыю, спрабаваць неяк прабіцца, ці таксама дазволяць сябе застрашыць. Гэта базавы прынцып у гэты момант: пасеяць паніку, паніка ў Варшаве, паўсюль, б’юць, канец, ужо нам канец. Гэта не канец! Трэба сабе ясна сказаць: гэта аніякі не канец!
Ці будзе дапамога журналістам?
Гэта абсалютна існуе і гэта будзе. Гэта неабходнасць. Усімі даступнымі сродкамі будзем старацца ім дапамагаць. У нас вельмі шмат журналістаў, а таму гэта не так лёгка. Але дакладна іх не пакінем. Яны і ў Беларусі, і ў Польшчы, і ва Украіне, нашыя журналісты ў розных месцах. Былі змушаныя з’ехаць з розных прычынаў. Уласна, абралі выезд як магчымасць працы і таму, што не змогуць працаваць у Беларусі. Мэты самыя розныя. Але агулам гэтае падтрыманне, без усялякіх сумневаў, будзе. Я асабіста магу сказаць, што прыкладу ўсе намаганні, а таксама я ўпэўненая, што ў гэтай справе нас падтрымае польскі ўрад, – каб мы былі ў стане гэта выканаць. Гэта наш базавы абавязак, узаемная салідарнасць.
Я мяркую, што не, мяркую, што не атрымаецца замяніць незалежныя медыі на дзяржаўныя медыі. На іх перадачу інфармацыі. Я думаю, што прычына ўсіх гэтых дзеянняў у тым, што ў нейкі момант Аляксандр Лукашэнка прыйшоў да таго, што – як жа ж так можа быць, што ў грамадстве такая вялікая колькасць людзей не любіць гэткага цудоўнага дыктатара, такога цудоўнага чалавека. Мусіць быць нейкая прычына гэтага, а яна не ў ім, як ён лічыць, яна дзесьці па-за ім. Ну і, нарэшце, дайшоў да таго, што прычына – гэтыя медыі, якія нясуць няправільную, неадпаведную карцінку. Ну і вырашыў па іх ударыць. На маю думку, глыбейшага сэнсу ў гэтым няма.
Ці не згубяць незалежныя медыі аўдыторыю?
Частка людзей надалей застаецца з тымі медыямі, частка людзей занураецца ў сябе, перастае цікавіцца, бо гэта надта непрыемна ўсё разам. І таму гэта, вядома, адзіны вынік, на які можна разлічваць. Частка людзей проста перастане цікавіцца палітыкай, а тая частка, прадзяржаўная, застаецца гэтакай самай, а можа, нават і крыху меншай, бо чым далей гэта ідзе, тым больш людзей бачыць, што гэта ўсё няпраўда. А таму яны могуць укласці немаведама колькі грошай у свае «Славянскія базары» і нешта яшчэ, але большасць беларусаў ім усё адно не паверыць».
