Першы зборнік на палескай гаворцы «Оньдэ» прэзентавалі ў Варшаве. Аўтар – белсатавец
13 кастрычніка ў Варшаве прайшла прэзентацыя першага зборніку на палескай гаворцы Аляксея Дзікавіцкага «Оньдэ». «Оньдэ» па-палеску значыць «вось», «тут», «уласна». У зборніку мова захаваная менавіта ў той версіі, якую ўжываюць жыхары ваколіцаў Пінску.
Моюй зэмлі – Пыньшчыны.
Мойім дідам, бацькам і своякам,
мойім зэмлякам, дякуючы якым
я такый, якый е.
Аляксей Дзікавіцкі – пінчук, цяпер жыве ў Варшаве. Улетку 2018 года памерла маці Аляксея. Ён заставаўся на вёсцы з бацькам у дзедавай хаце без тэлебачання і інтэрнэту цягам 40 дзён, як патрабуе традыцыя. Аляксей застаўся папросту ў цішыні.
«Пасля пахавання да нас з бацькам даволі часта завітвалі суседзі. І да іх я не мог спачатку прызвычаіцца. Да іхнага спосабу вядзення размовы.
– Кажэтся, дождж будэ… Як думаеш, Алёша?
– Нэ знаю… Можэ, і будэ.
Затым мінае пяць хвілінаў маўчанні. Цэлых пяць хвілінаў! Мы ж амаль нідзе не маўчым, нават калі знаходзімся з кім на абедзе ці палілцы – трэба ўвесь час гаворыць».
«Оньдэ» складаецца з нататак за мясцовымі жыхарамі і вершаў Аляксея Дзікавіцкага.
Прэзентацыя ў Варшаве прайшла ў Беларускім доме, вольных месцаў не было.
«Оньдэ» стваралася два гады. Калі рукапіс быў адрэдагаваны, да рэдактаркі і літаратаркі Валярыны Куставай прыйшлі супрацоўнікі ГУБАЗіКу і працу сканфіскавалі. На вокладцы – калаўрот і сілуэт мясцовага дыванка: дызайнер выдання – Уладзь Міхневіч.
– Дывытэса тут на тэлефоні – снімок вам оньдэ зробыв!
– А хто это?
– Як хто? Вы!
– Я? Колы ж гэта было?
– Як колы? Годыну назад, як вы булы косылы!
– І вжэ карточку зробыв? Гэтым своім модным тэлефоном?
– Так.
– Хммм… Ну а тогді дэ фотоплёнка тут помэстылася? І проявыв сразу, бачыш ты…
Гэроям «пыньскойі справы»
Всэ шчэ будэ, і всэ в нас получытса,
В Пыньску нашому, пуд сонца світом,
Мы свободным жыты навучымса,
По зымі прыйдэ, прыйдэ тэплэ літо!
Мы шчэ сядэмо на лавочках в парку,
Чы над Пыною нашою роспалым костра,
І заспываем полэшуцку пісню нэшпарко,
Як брат, з сэсторю сэстра.
Пісня гэта нэ будэ про смуток цы гэрэ,
Як бувало… а про дэнь наш новый!
Ныхай нэсуть йійі ад до самого мора
Хвалі Прып’яті, свіжый вітёр стэповый.
Ныхай почують на всёму світі білому,
Чы рыбак, чы банкір, чы доктор навук:
Нэ стойіть вжэ вун бульш похылэный,
Роспрамывса, подняв голову полэшук!
Аляксей Дзікавіцкі – намеснік дырэктара «Белсату». У незалежнай журналістыцы – з сярэдзіны 1990-х, пісаў для асноўных незалежных выданняў краіны. З 1997-га працаваў на радыё «Свабода» карэспандэнтам па Берасцейшчыне, потым – у Польшчы. У 2007-м прыняў прапанову стварыць рэдакцыю інфармацыйных праграмаў на «Белсаце». З лютага 2018 года – намеснік дырэктара.
