Публікуем гісторыі белсатаўскага праекту, прысвечанага пацярпелым ад дзеянняў сілавікоў.
На момант размовы кіроўца Андрэй Вяршэня ўжо раздаў дзясятак інтэрв’ю беларускім медыям. Сваю гісторыю ён пачынае распавядаць падрабязна і бадзёра. Дайшоўшы да затрымання, трохі збіваецца і паўтарае, што дасюль не разумее, чаму ды за што гэта адбылося з ім і тысячамі іншых беларусаў. У ноч на 12 жніўня ён падвозіў сяброў дадому. На скрыжаванні ў бок сталічнага гандлёвага цэнтру «Рыга» да аўтамабіля падбеглі ўзброеныя людзі. Пагражаючы зброяй, яны змусілі ўсіх выйсці.
«Я быў упэўнены. Я не сумняваўся. Я насамрэч да апошняга думаў, што зараз нас правераць, нічога ж супрацьзаконнага няма, і мы паедзем далей. Да апошняга быў упэўнены. Пакуль нас не паклалі на зямлю», – згадвае Андрэй.
Мужчынаў пачалі збіваць ужо тады, пры вобшуку. У багажніку знайшлі перакіс вадароду, і гэта запэўніла сілавікоў у тым, што затрыманыя нібыта рыхтаваліся да пратэсту. Мужчына ў цывільным і з адкрытым тварам – відавочна, кіраўнік гэтай групы – перад тым, як Андрэя закінулі ў аўтазак, крыкнуў:
«Гэты – рэвалюцыянер!»
У аўтазаку здзекі працягнуліся. Андрэя пасадзілі на кукішкі, а на яго ўскараскаўся амапавец.
«Здаравенны, там кілаграмаў сто было, у мяне аж усё захрусцела ўсярэдзіне. Кажу, каб злез, бо цяжка. Ён, як і сядзеў, пачаў біць мяне ў твар: маўляў, мне добра, то чаго табе дрэнна. І крычаў сваім: «Хлопцы, глядзіце, які ў мяне зэдлічак!» – згадвае Андрэй. Калі аўтазак затармазіў, амапавец зваліўся ў канец машыны. Тады ўсе сілавікі накінуліся на затрыманага: «Наступілі на галаву і ногі. Білі доўга: колькі мы ехалі, столькі і білі. Я крычаў ад болю. Калі траціў сілы на крык і непрытомнеў – яны спыняліся. Не паспяваў я ачуняць, як яны зноў пачыналі, я зноў крычаў і непрытомнеў. І паўтаралася». З часам машына напаўнялася, людзі ляжалі адно на адным.
Мужчына запомніў перадусім шалёныя вочы сілавікоў, «чорныя кропкі», як кажа цяпер. У аўтазаку амапаўцы гарлалі:
«Жывёліны, вы не ўяўляеце, куды вы трапілі. Вы трапілі ў пекла!»
Пакуль Андрэя білі, сілавікі загадалі іншым затрыманым спяваць гімн Беларусі, маўляў, ударамі яны робяць музыку.
Затрыманых пераводзілі з аўтазака ў аўтазак праз калідор амапаўцаў. Яны загадалі крычаць «я люблю АМАП», паабяцаўшы не біць тых, хто будзе крычаць гучна. Збівалі рукамі, нагамі і дручкамі ўсіх. У невялікай душнай камеры аўтазака Андрэй знепрытомнеў. Ачуняў толькі на Акрэсціна.
«Я схамянуўся, пабачыў, што ляжу на зямлі. Каб я вярнуўся да прытомнасці, яны выкінулі мяне з аўтазака і пачалі біць. Збівалі нагамі і дручкамі. Паставілі на бетон каля плота, рукі – на мур. Стаіш лобам у сцяну на каленах, яны праходзяць і перыядычна бʼюць усіх», – у голасе мужчыны чуваць роспач.
Ланцуг людзей насупраць сцяны мусіў пакрысе перасоўвацца, калі людзей заводзілі ў камеры. Андрэю не ставала сілаў паспяваць, ён самлеў, яго збівалі, аж урэшце мужчыну адцягнулі да альтанкі, дзе кучаю ляжалі іншыя людзі, якія не мелі сілаў нават стаяць на каленах.
Доктарка з Цэнтру ізаляцыі правапарушальнікаў, на ўражанне Андрэя, наагул не была здзіўленая катаваннямі, што адбываліся на ейных вачах. Урэшце прыехалі карэты хуткай дапамогі. Мужчына згадвае, што экіпажы намагаліся забраць з таго пекла як мага больш людзей, беручы тры, а то і чатыры асобы ў машыну.
«Я ляжаў і чуў, як заводзілі ў камеры, і там былі нялюдскія крыкі. Удары і крыкі. Я разумеў, што я ні ў якім выпадку не магу трапіць туды. Калі прыйшла фельчарка з хуткай, я згадаў і сваю арытмію, і што калісьці ў дзяцінстве меў бранхіяльную астму. Я пачаў ціснуць на гэта. Намагаўся сімуляваць як мог, толькі б там не застацца», – Андрэй гаворыць усё хутчэй.
Ён згадвае, як ужо за сценамі Акрэсціна доктарка дала свой тэлефон тром асобам, якіх вывезла адтуль, і тыя паспелі паведаміць пра сябе блізкім.
Усе гісторыі праекту «Мне яшчэ пашанцавала» чытайце, глядзіце і слухайце тут.