«Імкліва страчвае статус самастойнага палітыка». Як Лукашэнка стаў для Захаду марыянеткай Крамля
Візіт прэзідэнта Францыі ў Маскву паказаў, што, падтрымліваючы Расею ў яе патэнцыйным канфлікце з Украінай, улады Беларусі працягваюць заставацца ў цэнтры ўвагі краінаў Захаду. Праўда, далёка не заўсёды з Менскам імкнуцца абмяркоўваць гэтыя пытанні.
Макрон і Пуцін абмяркоўваюць Канстытуцыю ў Беларусі
7 лютага Маскву наведаў прэзідэнт Францыі Эманюэль Макрон, каб абмеркаваць сітуацыю вакол Украіны. Сярод тэмаў размовы была і Беларусь, якую ён абляцеў на сваім шляху.
«Нам трэба рухацца да дээскалацыі. Мы ведаем умовы. Асноўныя пытанні калектыўнай бяспекі, украінскае пытанне, сітуацыя з бяспекай у Беларусі і ва ўсім рэгіёне: рухаемся наперад», – акрэслілі ў Twitter-акаўнце французскага прэзідэнта галоўныя тэмы размовы.
У сваю чаргу «Financial Times» адзначае, што Уладзімір Пуцін паабяцаў Макрону вывезці расейскія войскі з Беларусі пасля заканчэння вучэнняў, запланаваных на 10–20 лютага. Гэта пазней пацвердзілі і расейскія ўлады.
Але ж абмяркоўвалі Беларусь без Беларусі не толькі ў межах замежнай палітыкі. Гаворка зайшла і пра ўнутраную.
«Я сказаў прэзідэнту Пуціну, што мяне непакоіць праект Канстытуцыі Беларусі, дзе прапаноўваецца прыбраць два фундаментальныя палажэнні 1994 года. І таксама выказванне Аляксандра Лукашэнкі ў снежні наконт ядравай зброі. Хачу сказаць, што прэзідэнт Пуцін мяне супакоіў у гэтых пытаннях», – цытуе Макрона прэс-служба Крамля.
ЗША таксама не маўчаць
Відавочна, Макрон меў на ўвазе скасаванне бяз’ядравага і нейтральнага статусу Беларусі, пра што раней згадвалі ў Дзярждэпартаменце ЗША. Апошні, дарэчы, мяркуе, што Лукашэнка «гатовы аддаць усё, каб застацца ва ўладзе», а ягоныя пазіцыі «аслаблі, магчыма, ужо незваротна».
Пры гэтым Вашынгтон усё ж не цураецца кантактаў з афіцыйным Менскам.
Гэтак, 3 лютага стала вядома пра размову памочніка дзяржсакратара ЗША ў справах Еўропы і Еўразіі Кэрэн Донфрыд (Karen Donfried) з міністрам замежных спраў Беларусі Уладзімірам Макеем. Яна выказала заклапочанасць «нарошчваннем расейскіх сілаў у Беларусі і працягам парушэння правоў чалавека рэжымам Лукашэнкі».
У прыватнасці, Донфрыд падкрэсліла, што «Беларусь сутыкнецца з тымі ж наступствамі, што і Расея, калі будзе ўдзельнічаць у планах далейшага ўварванню ва Украіну».
Занепакоеныя магчымай акупацыяй Беларусі і дэпутаты заходніх краінаў і Еўрапарламенту. А ў агучаных заходнімі медыямі планах расейскага ўварвання ва Украіну Менск дык выглядае ледзь не часткай Расеі.
А што Менск?
Пра ціск на афіцыйны Менск 24 студзеня казаў і Лукашэнка.
«Прыехалі да нашых дыпламатаў у Нью-Ёрку і пагражаюць нам: ды калі вы дазволіце Пуціну і Расеі, дазволіце гэта, то мы ўвядзем санкцыі. Калі вы гэтую ядравую зброю вернеце ў Беларусь, будзе тое і гэта. Разумееце, ментарскі нейкі тон у дачыненні да Беларусі», – заявіў ён.
Але слухацца «вашынгтонскага абкаму» Лукашэнка пакуль не збіраецца. І пагражае нават дайсці з войскамі АДКБ да Ла-Маншу.
Не вызначаецца дыпламатычнасцю і МЗС Беларусі, якое кажа пра «проста смяхотныя» выдумкі адносна Беларусі ды «традыцыйны набор штампаў». Пануе шапказакідальніцтва таксама ў беларускім Генштабе, дзе лічаць вайсковую моц ЗША «мыльнай бурбалкай».
«Быццам ніякіх беларускіх уладаў ужо і няма»
Тым часам улады Беларусі ўсё больш губляюць у вачах Захаду сваю самастойнасць. Што ўскосна пацвярджаюць беларускія прапагандысты, якія абяцаюць «разнесці» Кіеў ядравым ударам і паставіць ва Украіне 300-метровую статую Пуціну (нават не Лукашэнкі) з лазерамі замест вачэй.
«Ходзяць чуткі, што Крэмль будзе прадаваць Еўропе «кантроль над Лукашэнкам» і/або яго сыход – усё ў рамках старых дамоўленасцяў паміж РФ і Байдэнам + Нулэнд. І Захад пагодзіцца. Уласна таму Лукашэнка і пачынае нервавацца і спрабуе ўскочыць за спіну кітайскага брата Сі, мяркуючы, што той абароніць яго ад Крамля ў выпадку «пагаднення на ўгоду» паміж РФ і Захадам. У прынцыпе Захад згодны, каб Масква трымала рэжым на мушцы», – мяркуе аўтар ананімнага тэлеграм-каналу «CYNIC».
З тым, што «вонкавы свет ніякіх ілюзіяў наконт ступені самастойнасці беларускай улады ўжо не адчувае», згодныя і «Письма к дочери».
«Калі Макрону захацелася абмеркаваць новую беларускую канстытуцыю, ён жа не з беларускімі ўладамі яе абмяркоўваў. Ён абмяркоўваў яе ўчора са старэйшым саюзнікам, быццам ніякіх беларускіх уладаў ужо і няма. І гэта пры тым, што самі беларускія ўлады вельмі стараліся прыцягнуць навакольны свет да абмеркавання сваіх канстытуцыйных рэформаў», – піша аўтар тэлеграм-каналу.
Цалкам несамастойная фігура?
Палітычны аглядальнік Аляксандр Класкоўскі ў каментары «Белсату» адзначыў, што пасля выбараў 2020 года на Захадзе Лукашэнку абвясцілі нелегітымным, і «таму фактычна накладзенае табу на палітычныя кантакты найвышэйшага ўзроўню». Адзіным «экстраардынарным выключэннем» стала тэленафанаванне ў Менск падчас гарачай фазы міграцыйнага крызісу канцлеркі Ангелы Мэркель, якая сыходзіла са сваёй пасады.
«А так уявіць сёння, што Макрон будзе тэлефанаваць Лукашэнку, а тым болей з ім сустракацца, немагчыма. Гэта б супярэчыла сённяшняму курсу Захаду на непрыманне нелегітымнага з іх гледзішча кіраўніка», – падкрэсліў Аляксандр Класкоўскі.
Больш за тое, на думку Класкоўскага, «у вачах Захаду Лукашэнка імкліва страчвае статус самастойнага палітыка». І паколькі галоўная падпорка менскага кіраўніка сыходзіць з Масквы, «ён мусіць цалкам ісці ў фарватары Крамля».
У якасці прыкладаў такіх дзеянняў Лукашэнкі палітычны аглядальнік прывёў падпісанне дарожных праграмаў інтэграцыі з Расеяй, якое зрываў раней, фактычнае прызнанне Крыму расейскім і сыход на «антыўкраінскія рэйкі» з паглыбленнем вайсковай прысутнасці РФ у Беларусі.
«Усе гэтыя думкі і падводзяць Захад да думкі, што Лукашэнка – ужо цалкам несамастойная фігура, што ён марыянетка», – мяркуе Аляксандр Класкоўскі.
Пры гэтым эксперт нагадаў, што Лукашэнка дагэтуль спрабуе захаваць рысы сваёй самастойнасці ад Масквы, у тым ліку праз абвяржэнне пасылання беларускіх вайскоўцаў у Сірыю. Атрымалася ў яго і праціснуць свой варыянт новай канстытуцыі, «колькі ні казалі, што Крэмль хоча яго змусіць да транзіту».
«Таму казаць, што ён ужо зусім не самастойны і толькі яго тузаюць за нітачкі, не выпадае», – адзначыў палітычны аглядальнік.
Разам з тым Аляксандр Класкоўскі кажа, што Беларусь і надалей будзе «імкліва спаўзаць у імперскую пастку», бо ў Лукашэнкі «проста няма іншага выйсця».
Здымак вокладкі: SHAMIL ZHUMATOV / Reuters / Forum
МГ belsat.eu
