На хвалі сацыяльных працэсаў апошніх месяцаў у грамадстве наспела патрэба далучацца да ўсяго беларускага і да мовы ў прыватнасці.
Праз тое, што людзі не могуць збірацца ў дварах суполкамі, суседзі прыдумляюць розныя варыянты таго, як разам вывучаць ці паляпшаць веданне роднай мовы. Вось тры натхняльныя гісторыі пра моўных партызанаў.
У мяне двое дзяцей, старэйшаму 4 гады, а малодшай – 7 месяцаў. Мы даўно, яшчэ да жніўня [мінулага года] з суседкамі камунікавалі на дзіцячай пляцоўцы, ведаем адна адну, і дзяцей ведаем.
Калі ў жніўні пачаліся пратэсты, некаторых мам затрымлівалі, ці іхных мужоў забіралі, мы падтрымлівалі адна адну, дапамагалі з дзецьмі. Потым пачалі ладзіць дваравыя святы, а цяпер жа гэта ўсё нібыта забаронена. А трэба хоць нешта рабіць, разумееце? Хоць нешта маленькае, але рабіць.Таму мы прыдумалі збірацца з мамамі і вучыць беларускую.
Спачатку мы хацелі збірацца ў садочку, што побач з нашым дваром, але нам адмовілі, сказалі: «Вы ж самі разумееце». Я не разумею, але што зробіш. Таму мы сустракаемся ў той мамы, у якой кватэра большая, каб усіх нас змясціць. Разам з дзеткамі прыходзім, кніжкі чытаем, вучым новыя словы.
Нас, напэўна, няшмат, каб лічыць нейкай суполкай, усяго 7-8 чалавек. Часам дзесяць бывае, але такое рэдка. З нас ніхто раней па-беларуску не размаўляў, таму мы карыстаемся матэрыяламі з сайту «Мова нанова». Мы па чарзе вядзем заняткі. Ну, як вядзем, раздрукоўваем лексіку ці рыхтуем практыкаванні. Але часцей за ўсё хуценька ўсё робім і проста размаўляем на мове.
Падаецца, ніхто з дзяўчат не гаворыць на беларускай па-за нашым колам. Але для нас нават на сустрэчах пачаць размаўляць – гэта вялікае дасягненне. Спачатку было вельмі сорамна, а цяпер лягчэй.
Менск. Ігар. Моўныя вандроўкі
Мы з суседзямі перазнаёміліся пасля вялікіх маршаў. Чаго ў нашым двары толькі ні было! Калі пераможам, зноў будзем ладзіць розныя канцэрты і сустрэчы. А пакуль у нас у двары больш гэтых у форме і без, чым саміх жыхароў. Кожны дзень тут соваюцца, таму збірацца для нас не варыянт.
Нам вельмі пашанцавала, што ў суседнім доме жыве настаўніца беларускай мовы. Калі ў мясцовым чаціку пачалі абмяркоўваць, што ўсе хочуць вучыцца, яна прапанавала дапамагаць, зрабіла асобны чацік і дасылала скрыншоты правілаў і практыкаванняў. Было няёмка, што ты дарослы мужык, а па падручніку 5-га класу вучышся. Але калі ў школьны час мазгоў не было, то хоць цяпер навучуся.
Наша настаўніца нам раіць размаўляць на беларускай дома, каб практыкавацца. Але не ўва ўсіх хатнія падтрымалі такую ідэю. Таму мы вырашылі ездзіць у нейкія цікавыя месцы ў Беларусі і размаўляць падчас вандроўкі па-нашаму. Проста сядаем на свае машыны, падбіраем суседзяў і едзем.
Аказалася, у нашым двары такія валацугі жывуць! Спачатку хацелі толькі па Менскім раёне катацца, а на тым тыдні ездзілі ў Гервяты. З нас ніхто там раней не быў, і за гэта таксама сорамна – жывем каля такой прыгажосці, а раней толькі фота ў інтэрнэце бачылі.
Пра тое, што затрымліваюць экскурсійныя групы, ведаем, але ж мы не група і не экскурсія. Проста тры аўтамабілі з пасажырамі. Нас заўважыць складана.
Я мару нашаю камандай з’ездзіць на балота. На любое балота. Мо, атрымаецца сёлета на разліў Прыпяці трапіць – было б выдатна.
Менск. Кацярына. Літаратурныя сустрэчы
Спачатку мы абмяркоўвалі ідэю займацца мовай у чаце двара, увялі правіла – у сераду пісаць там толькі па-беларуску. І гэта самы ціхі дзень на тыдні. Звычайна 150–200 паведамленняў на дзень бывае, а ў сераду менш за 50.
Нейкага асобнага чату для мовы ў нас няма, бо ў кожнага рознае веданне беларускай. Таму мы проста ў сераду абвяшчаем, які твор чытаем цягам тыдня, а потым сустракаемся ў кавярні, каб яго абмеркаваць. Вялікіх твораў не бярэм, каб усе паспелі прачытаць.
У кавярні на нас ніхто асабліва ўвагі не звяртае. За два месяцы ў нас не было такіх спрэчак аб літаратуры, каб людзі пачыналі крычаць, усё адбываецца шляхетна.
Складана сказаць, колькі людзей у нашым літаратурным клубе. Ці варта нават гэта клубам называць, не ведаю. Проста ўсе ведаюць, у якой кавярні за якім сталом і ў які час будуць абмяркоўваць творы. Прыходзім і гутарым.
Цяпер чытаем Караткевіча, усім раю пачынаць з яго.
МГМ/ІР belsat.eu