Вялікі князь Літоўскі Гедымін, або таксама Гедзімін. Адкрыццё помніку славутай гістарычнай постаці ў Лідзе з бел-чырвона-белымі ды сцягамі з «Пагоняю» віталі некалькі соцень чалавек. Гэткі падарунак горад атрымаў на сваю 696-ую гадавіну.
«Класна! Я асабіста прыехаў сюды толькі дзеля адкрыцця помніку, канцэрт мяне не асабліва цікавіць».
«Тое, што мы памятаем сваіх, можна так сказаць, народных герояў, – гэта безумоўна крута».
«Каб больш па Беларусі такіх вось розных помнікаў нашых дзеячаў рабіць замест Леніна і іншых, было б добра».
Князь Гедымін лічыцца заснавальнікам Ліды. Ён загадаў збудаваць мураваны замак на месцы сённяшняга гораду. Акурат пры Гедыміне тэрыторыя Вялікага княства Літоўскага дасягнула свайго найвялікшага маштабу.
Шасціметровую фігуру збіральніка зямель скульптары Сяргей Аганаў і Вольга Нячай сімвалічна адлюстравалі з даўгім плашчом верхам на кані.
«Сімвалічна, што ён стаіць каля замку, свайго, які ён пабудаваў, сімвалічна, што ён стаіць на пачатку вуліцы, якая называлася Віленскай. Яна вядзе ў бок Вільні. Ён глядзіць на Вільню, на сваю сталіцу. Ён стаіць на вельмі такім цікавым, як кажуць, намоленым месцы», – распавядае Леанід Лаўрэш, пісьменнік.
Усталяваць помнік пастанавіў Лідскі гарвыканкам, аднак бюджэтных грошай на яго не хапала. На абвешчаны збор сродкаў адгукнулася прыватнае прадпрыемства «Белтэксоптык» ды цалкам пакрыла выдаткі. Аднак заслугу ў адкрыцці помніку блогер Эдуард Пальчыс бачыць не ў намаганнях улады, а ў выніку патрыятызацыі насельніцтва ды дзесяцігоддзях змагання за ўшанаванне гістарычнай спадчыны, якое вялі актывісты і гісторыкі.
«Калі людзі сабралі грошы на Касцюшку ў рэкордныя тэрміны, сабралі ў рэкордныя тэрміны на дошку БНР, якую чыноўнікі не жадаюць вешаць, яны пабачылі, што сярэдні гарадскі клас, будучая эліта – яна прабеларуская і патрыятычная. І з іх падзеннямі заробкаў і ўзроўнем жыцця, крушэннем савецкай ідэалогіі, што ім яшчэ рабіць? Або змагацца, на што няма сілаў, або падыгрываць», – распавядае Эдуард Пальчыс, блогер.
Між тым увекавечваць значныя для беларускай гісторыі постаці працягваюць і ў іншых гарадах. Гэтак, збор сродкаў на помнік першаму князю ВКЛ – Міндоўгу – абвесціў Наваградскі райвыканкам. А сёлета напрыканцы года ў сталіцы паўстане манумент князю Глебу Менскаму.
Юлія Лабанава belsat.eu