Лукашэнка пераконвае Захад, што ён ёсць адзіным гарантам незалежнасці Беларусі. Аднак ці даруе яму міжнародная супольнасць парушэнні правоў чалавека дзеля захавання незалежнасці краіны? Ды ці засталіся незаўважанымі крымінальныя справы прафсаюзаў і незалежных медыяў?
Што важнейшае: незалежнасць Беларусі або грамадзянскія свабоды? Улады Беларусі пачалі новую кампанію супраць грамадзянскай супольнасці. Аднак крытыкі з боку Захаду не чуваць. Як доўга заходнія ўрады будуць маўчаць? Адказу на гэтае пытанне шукалі эксперты на канферэнцыі АБСЕ, якая праходзіць у Варшаве. Як паведамілі арганізатары, на дыскусію «Беларусь – рэпрэсіі за фасадам «лібералізацыі» меліся прыехаць журналісты парталу TUT.BY і інфармагенцтва БелаПАН, а таксама лідары незалежнага Прафсаюзу радыёэлектроннай прамысловасці. Аднак прыбыць у Варшаву яны не змаглі, бо застаюцца пад падпіскай аб нявыездзе. Усё гэта добра ілюструе сітуацыю з правамі чалавека ў Беларусі. Андрэй Бастунец, Беларуская асацыяцыя журналістаў:
«Акрамя «справы БелТА» ёсць іншыя праблемы, якія нас непакояць. Гэта крымінальныя справы супраць блогераў, гэта штрафы журналістам за працу без акрэдытацыі. Дарэчы, яны датычаць збольшага журналістаў тэлеканалу «Белсат». І ўвогуле сітуацыя з медыямі даволі напружаная».
У параўнанні з мінулым годам нязначна палепшылася толькі сітуацыя з затрыманнямі ўдзельнікаў масавых акцыяў пратэсту. Аднак толькі таму, што саміх акцыяў пратэстаў стала менш, чым у бурлівым 2017-м. Каментуе Алесь Бяляцкі, Праваабарончы цэнтр «Вясна»:
«Прэсінг аказваецца на грамадскіх і палітычных актывістаў, на актывістаў грамадскіх арганізацыяў, прафсаюзных дзеячаў. Усе кірункі грамадзянскіх свабодаў у Беларусі пад ціскам з боку ўладаў, і тэндэнцыі не паляпшаюцца».
Рэпрэсіі не спыняюцца, але прадстаўнікі Еўрапейскага Звязу заяўляюць, што віталі б паездкі кіраўніцтва Беларусі на Захад. У час, калі Расея анексуе землі суседзяў і вядзе супраць іх баявыя дзеянні, Аляксандру Лукашэнку ўдалося пераканаць Захад, што ён гарантуе незалежнасць і мір Беларусі. Дэйвід Марплз, Албэрцкі ўніверсітэт, Канада:
«Лукашэнка хоча захаваць незалежнасць, але ўзнікае пытанне: якога кшталту гэтая незалежнасць мае быць? Гэта незалежнасць дэмакратычнай свабоднай дзяржавы або незалежнасць аўтарытарнай краіны? Калі вы хочаце нейкіх зменаў у будучыні, нельга забывацца пра пытанні правоў чалавека».
Аднак сказаць, што заходнія краіны забыліся пра парушэнні грамадзянскіх правоў у Беларусі, будзе няпраўдай. Пацверджанне гэтага – высокая цікавасць да беларускай праблематыкі на штогадовай канферэнцыі АБСЕ. Уладзімір Кобец, Беларускі дом у Варшаве:
«Беларусь заўсёды згадваецца, таму што мы – першая краіна, якая стаіць паміж Еўрапейскім Звязам і Расеяй. І калі нешта дрэннае будзе адбывацца, то будзе адбывацца перш за ўсё ў Беларусі».
Бясконца дараваць узмацненне рэпрэсіяў уладам Беларусі не будуць. Чырвонай лініяй, на думку адмыслоўцаў, стануць новыя палітычныя зняволеныя. Незалежнасць аўтарытарнай дзяржавы – гэта ўсяго толькі незалежнасць правадыра, а не краіны і яе насельнікаў. Яна не можа быць трывалай. І гэта зусім не тая незалежнасць, якой дабіваліся беларускія грамадскія дзеячы ў1991 годзе, – зазначаюць эксперты.
Аляксандр Папко, belsat.eu
Фота: REUTERS / Vasily Fedosenko / FORUM
Відэа: president.gov.by
