Прадстаўнікі беларускай інтэлігенцыі звярнуліся да прэмʼер-міністра Андрэя Кабякова, Менгарвыканкаму, Менгарсавету і кіраўніка Беларусі Аляксандра Лукашэнкі з просьбаю аб ушанаванні 500-годдзя беларускага кнігадруку.
Чытайце таксама >>> На адкрыццё першага «беларускамоўнага» супермаркету прыйшло каля дзесяці тысяч гарадзенцаў
Старшыні Савета міністраў Андрэю Уладзіміравічу Кабякову
Шаноўны спадар Старшыня!
«У 2017-м годзе Беларусь будзе адзначаць адну з найважнейшых датаў сваёй гісторыі і культуры – 500-годдзе беларускага і ўсходнеславянскага кнігадрукавання і беларускай Бібліі.
У сувязі з гэтым просім Вас адзначыць гэтую слаўную дату наступным чынам:
1. Нацыянальнаму аэрапорту Рэспублікі Беларусь надаць імя Францішка Скарыны і ў далейшым называць яго «Нацыянальны аэрапорт імя Францішка Скарыны».
На сённяшні дзень больш за 300 аэрапортаў у свеце носяць імёны найбольш значных для адпаведнай краіны ці рэгіёна асобаў. Так, еўрапейскія аэрапорты праслаўляюць імёны Леанарда да Вінчы (Рым), Марка Пола (Венецыя), Хрыстафора Калумба (Генуя), Галілеа Галілея (Піза), Аляксандра Вялікага (два аэрапорты, у Кавале ў Грэцыі і ў Скоп’е ў Рэспубліцы Македонія), Вольфганга Амадэя Моцарта (Зальцбург), Фрэдэрыка Шапэна (Варшава), Мікалая Каперніка (Уроцлаў), Феранца Ліста (Будапешт), Шарля дэ Голя (Парыж), Антуана дэ Сэнт-Экзюперы (Ліён) і шмат іншых. На наш погляд, да гэтага сузор’я з годнасцю далучылася б такая вялікая асоба беларускай і еўрапейскай культуры, як Францішак Скарына.
2. Ініцыяваць перад урадам Літоўскай Рэспублікі і органамі самакіравання Вільні (сёння – Вільнюс) усталяванне сіламі Рэспублікі Беларусь помніка Францішку Скарыну ў цэнтры названага гораду.
Свае кнігі ў Вільні Францішак Скарына, ураджэнец гораду Полацку, выдаваў у перыяд з 1522 па 1525 год, стаўшы такім чынам першадрукаром Вільні і Вялікага Княства Літоўскага.
3. Ініцыяваць перад урадамі Польшчы, Украіны і Расейскай Федэрацыі і органамі самакіравання гарадоў Кракаў (Польшча), Кіеў (Украіна), Масква (Расейская Федэрацыя) усталяванне сіламі Рэспублікі Беларусь помнікаў Францішку Скарыну ў вышэйназваных гарадах.
Францішак Скарына атрымаў універсітэцкую адукацыю і пачаў шлях да сваёй нацыянальнай і еўрапейскай славы ў старажытным Кракаве. Акрамя таго, ён даў друкаваную кнігу ўсім усходнеславянскім народам: яго дасягненні і здабыткі пазней выкарыстоўваліся выдаўцамі і друкарамі на тэрыторыі сучасных Расеі і Украіны.
У Менскі гарадскі Савет дэпутатаў і Менскі гарадскі выканаўчы камітэт
У 2017-м годзе Беларусь будзе адзначаць адну з найважнейшых датаў сваёй гісторыі і культуры – 500-годдзе беларускага кнігадрукавання і беларускай Бібліі.
У сувязі з гэтым просім Вас ушанаваць гэтую слаўную дату наданнем імя Францішка Скарыны адной з цэнтральных магістраляў (праспектаў) беларускай сталіцы. На наш погляд, у праспект Францішка Скарыны маглі б быць аб’яднаныя вуліцы Свярдлова і Маякоўскага або Сурганава і Арлоўская. Таксама мог бы разглядацца варыянт аб’яднання вуліц Маскоўскай і Чкалава або вяртання імя Францішка Скарыны галоўнаму праспекту сталіцы Беларусі ад плошчы Незалежнасці і да выезду з гораду ў паўночна-ўсходнім напрамку.
У гэтым выпадку назву праспекта Незалежнасці магчыма было б надаць вуліцам Маскоўскай і Чкалава – да плошчы Незалежнасці.
Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь Аляксандру Рыгоравічу Лукашэнку
Шаноўны спадар Прэзідэнт,
у 2017-м годзе Беларусь будзе адзначаць адну з найважнейшых датаў сваёй гісторыі і культуры – 500-годдзе беларускага кнігадрукавання і беларускай Бібліі.
У сувязі з гэтым просім Вас абвясціць Беларускім Днём Друку 6 жніўня – беручы пад увагу дату выдання Францішкам Скарынам першай кнігі, у якой ужывалася старабеларуская мова.
Да цяперашняга часу ў Рэспубліцы Беларусь Днём друку застаецца 5 траўня, які быў прыняты ў СССР у сувязі з пачаткам выдання Леніным у 1912 г. газеты «Правда». Для краіны з паўтысячагадовай гісторыяй кнігадрукавання такая дата святкавання Дня друку, на наш погляд, з’яўляецца зусім не абгрунтаванай.
Подпісы пад зваротамі паставілі:
- Радзім Гарэцкі, акадэмік НАНБ, доктар геолага-мінералагічных навук, заслужаны дзеяч навукі Беларусі
- Леанід Лыч, доктар гістарычных навук
- Генадзь Лыч, акадэмік НАНБ, доктар эканамічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі
- Адам Мальдзіс, доктар філалагічных навук
- Эдуард Агуновіч, заслужаны дзеяч культуры Рэспублікі Беларусь, Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі, сябра Беларускага саюзу мастакоў
- Міхась Касцюк, акадэмік НАНБ, доктар гістарычных навук
- Георгій Галенчанка, доктар гістарычных навук
- Аляксей Каўка (Масква), доктар філалагічных навук
- Пётр Садоўскі, кандыдат філалагічных навук, першы пасол РБ у Германіі
- Валянцін Голубеў, доктар гістарычных навук
- Арсень Ліс, доктар філалагічных навук
- Мікола Купава, сябра Беларускага саюзу мастакоў
- Ірына Лаўроўская, доктар урбаністыкі
- Ірына Багдановіч, кандыдат філалагічных навук
- Зміцер Санько, галоўны рэдактар выдавецтва «Тэхналогія»
- Мікола Савіцкі, прафесар, кандыдат эканамічных навук
- Ірына Дубянецкая, доктар сакральнай тэалогіі
- Ганна Запартыка, дырэктар Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва
- Віктар Скарабагатаў, прафесар Беларускай Дзяржаўнай Акадэміі мастацтваў, Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі, заслужаны артыст Беларусі
- Алесь Жлутка, кандыдат філалагічных навук
- Кастусь Цвірка, кандыдат гістарычных навук, галоўны рэдактар выдавецтва «Беларускі кнігазбор»
- Алесь Лявончык, лаўрэат рэспубліканскага конкурсу, сябра Беларускага саюзу тэатральных дзеячаў
- Алесь Лозка, кандыдат філалагічных навук, старшыня Таварыства Беларускай Школы
- Юры Жыгамонт, актор, вядоўца праграмы «Падарожжы дылетанта»
- Мечыслаў Грыб, генерал міліцыі ў адстаўцы, Старшыня Вярхоўнага Савету РБ (1994–1996)
- Міхась Мушынскі, доктар філалагічных навук, член-карэспандэнт НАН Беларусі
- Міхась Гурын, доктар гістарычных навук
- Зінаіда Бандарэнка, народная артыстка Беларусі
- Станіслаў Шушкевіч, член-карэспандэнт НАНБ, доктар фізіка-матэматычных навук, заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі Беларусі, Старшыня Вярхоўнага Савету РБ (1991–1994)
- Святлана Баранкоўская, старшыня віцебскай абласной арганізацыі Беларускага саюзу мастакоў
- Алесь Краўцэвіч, доктар гістарычных навук
- Алег Трусаў, кандыдат гістарычных навук, старшыня Таварыства Беларускай мовы імя Францішка Скарыны
- Анатоль Верабей, кандыдат філалагічных навук
- Барыс Пятровіч, старшыня Саюзу беларускіх пісьменнікаў
- Ніна Стужынская, кандыдат гістарычных навук
- Язэп Янушкевіч, кандыдат філалагічных навук
- Ларыса Гедзімін, кандыдат філалагічных навук
- Леў Казлоў, доктар гістарычных навук
- Эдвард Зайкоўскі, кандыдат гістарычных навук
