Польскі МЗС мяркуе, што ўведзеная летась відэаверыфікацыя падчас рэгістрацыі на падачу дакументаў на візы палепшыла гэты працэс, а паслугі незаконных пасярэднікаў перасталі быць эфектыўнымі. Гэта вынікае з адказу дэпартаменту інфармацыі МЗС Польшчы са спасылкай на Консульскі дэпартамент на пытанні «Белсату» адносна цяжкасцяў, з якімі сутыкаюцца беларусы, спрабуючы атрымаць польскія візы. Асобна ведамства расказала пра сітуацыю з гуманітарнымі візамі.
Польскія консулы ўвесь час сочаць за сітуацыяй з візамі
Надоечы «Белсат» распавядаў, праз што праходзяць беларусы, якія хочуць атрымаць польскую візу, напрыклад, працоўную. Запісу на падачу дакументаў у Менску цяпер даводзіцца чакаць чатыры месяцы і даўжэй. І гэта нават праз «памагатараў» і за немалыя грошы. Польшча абяцала змагацца з пасярэднікамі і ботамі, якія рэзервуюць месцы на сайце візавага цэнтру, уводзіла дадатковыя патрабаванні, напрыклад, відэаверыфікацыю, аднак відаць, што робіцца толькі горш.
Мы прыводзілі гісторыі беларусаў, якія звярнуліся да «памагатараў» і ўжо некалькі месяцаў чакаюць, пакуль іх запішуць на падачу дакументаў для візы. Гэткіх гісторыяў – процьма, у чым можна пераканацца, зазірнуўшы ў адмысловыя чаты, прысвечаныя запісу на візы ці лоўлі датаў на падачу дакументаў.
«Белсат» напісаў запыт у МЗС Польшчы. Мы спыталі, чаму беларусам усё складаней запісацца ды атрымаць польскія візы розных тыпаў і ці вядзецца нейкая барацьба з «памагатарамі», якія зусім не знікаюць, а наадварот, працуюць ды падымаюць цэны. А таксама – што рабіць беларусам, каб прабіцца праз усе бюракратычныя перашкоды і ўсё ж атрымаць візу.
Дэпартамент інфармацыі МЗС у сваім адказе нам кажа, што польскія консулы ўвесь час сочаць за сітуацыяй з візамі і прыкладаюць намаганні для паляпшэння сістэмы прыёму заявак вонкавым пастаўцам паслуг (візавы цэнтр «VFS Global» – афіцыйны партнёр польскай амбасады ў Беларусі).
,,«Таму была ўведзеная дадатковая працэдура правярання асобы, каб пазбегчы ўдзелу мясцовых пасярэднікаў у працэсе падачы заявак на візу. Паводле назіранняў, пасля ўвядзення паслугі вынікае, што незаконныя пасярэднікі перасталі быць эфектыўнымі», – гаворыцца ў атрыманым намі лісце з МЗС.
МЗС папярэджвае пра недапушчальнасць карыстання паслугамі пасярэднікаў
Інфармацыя пра даты вызвалення наступных месцаў на падачу дакументаў для візаў публікуецца на сайтах «VFS Global». Праз вялікую зацікаўленасць візамі вакантныя месцы займаюцца цягам двух-трох гадзінаў пасля іх запуску, таму людзі, якія не паспяваюць зарэгістравацца, атрымліваюць паведамленне ад сістэмы пра немагчымасць рэгістрацыі. Такая сітуацыя звязаная не з сістэмай, а з абмежаванай колькасцю месцаў, сцвярджае дыпламатычнае ведамства.
Пры гэтым падкрэсліваецца, што і польскія консулы, і Міністэрства замежных справаў папярэджваюць пра недапушчальнасць карыстання паслугамі незаконных пасярэднікаў.
«Пасярэднікі ніяк не супрацоўнічаюць з польскімі консуламі. І іх паслугі, хоць і высокааплатныя, не ўплываюць на выдачу візы. Варта адзначыць, што з ростам попыту на візы гэты від дзейнасці разлічаны выключна на вымаганне сродкаў у патэнцыйных заяўнікаў на візу без якіх-небудзь гарантыяў яе выдачы. Мы падкрэсліваем, што консулы ўвесь час кантралююць візавую сістэму і не спыняюць сваіх намаганняў дзеля ўдасканалення сістэмы прыёму заявак ад вонкавых пастаўцоў паслуг», – кажа МЗС.
Гуманітарную візу дадуць, калі ёсць пагроза жыццю ці здароўю
Асобна мы пыталіся пра сітуацыю з гуманітарнымі візамі, бо атрымліваем паведамленні, што здараюцца сітуацыі, калі консульства ў Менску адмаўляла ў гэтым тыпе візы беларусам нават з доказамі рэпрэсіяў.
Заяўкі на гуманітарныя візы разглядаюцца і візы выдаюцца, заяўляе МЗС Польшчы. На сённяшні дзень кожная заяўка разглядаецца індывідуальна, каб вызначыць, ці існуе рэальная пагроза з боку ўладаў Беларусі для канкрэтнай асобы.
,,«Варта падкрэсліць, што выдача гуманітарнай візы мусіць быць звязаная з рэальнымі сітуацыямі, непасрэдна звязанымі з пагрозай жыццю або здароўю заяўніка і ягоных блізкіх сваякоў або крымінальнай адказнасцю за дзеянні, нязручныя для ўладаў Беларусі (у тым ліку за ўдзел у акцыях пратэсту, апазіцыйную дзейнасць). Пытанні міжнароднай абароны мусяць высвятляцца непасрэдна з кіраўніком Управы ў справе замежнікаў, якая ёсць органам, кампетэнтным у наданні міжнароднай абароны», – зазначаецца ў адказе з МЗС.
«Памагатарам» будзе яшчэ складаней?
Між тым з 26 чэрвеня пачалі дзеяць два новыя правілы падчас рэгістрацыі на сайце візавага цэнтру «VFS Global». Цяпер трэба загружаць не толькі фотаздымак твару і разгорнутыя старонкі пашпарту, але і здымак вокладкі.
Акрамя таго, сістэма будзе фіксаваць колькасць уваходаў у асабовы кабінет. Калі за кароткі час чалавек зробіць пяць спробаў аўтарызацыі, ягоны профіль заблакуюць на некалькі гадзінаў.
На думку візавай эксперткі Настассі Лысакоўскай, новаўвядзенні яшчэ больш ускладняць спробы злавіць дату на падачу дакументаў.
Праблемы з атрыманнем польскіх візаў пачаліся ў беларусаў у канцы 2023 года, калі Польшча пачала расследаваць «візавую аферу» – нібыта беспадстаўную выдачу візаў у вялікай колькасці. У студзені 2024-га была прыпыненая праграма «Poland Business Harbour», з дапамогай якой у спрошчаным парадку атрымлівалі візы беларускія праграмісты. З таго часу яшчэ цяжэй стала атрымаць гуманітарную візу, хоць намесніца міністра замежных справаў Польшчы Гэнрыка Масьціцка-Дэндыс заявіла, што праблемы з выдачаю гуманітарных візаў будуць скасаваныя да першага квартала 2026 года. Плануецца спрасціць працэдуру атрымання гэтага тыпу візаў і адначасова перадухіліць іх выкарыстанне не паводле прызначэння.
Польшча неаднойчы заяўляла, што будзе змагацца з сеткаю «памагатараў», якія зарабляюць грошы на польскіх візах, а таксама з ботамі, праз якія немагчыма самастойна зарэгістравацца на падачу. У лютым 2025 года консульскі дэпартамент МЗС Польшчы заявіў, што мае намер увесці дадатковую верыфікацыю ў выглядзе біяметрыі ўжо на этапе аўтарызацыі на сэрвісе для рэзервацыі датаў візіту для падачы дакументаў на візу. Гэта нібыта мусіла яшчэ больш ускладніць дзейнасць візавых пасярэднікаў. Гэткае абяцанне, аднак, агучвалася і падчас увядзення відэаверыфікацыі.
Дый агулам нейкіх зрухаў у кірунку паляпшэння сітуацыі з візамі пакуль не відаць, а робіцца толькі складаней. У 2024 годзе колькасць польскіх візаў, выдадзеных беларусам, скарацілася больш чым утрая (32 233 супраць амаль 114,6 тыс. у 2023 годзе). Больш чым у 12 разоў скарацілася колькасць выдадзеных гуманітарных візаў – 518 у 2024 годзе і 6277 – у 2023-м. У 2022 годзе беларусы атрымалі 24 362 польскія гуманітарныя візы.
Ганна Ганчар belsat.eu
