У Беларусі пяць гадоў трываюць маштабныя палітычныя рэпрэсіі. Рэдкі дзень абыходзіцца без навінаў пра новыя затрыманні і суды. Вось што стала вядома толькі за 22 траўня.
Сілавікі ў Беларусі перасталі хваліцца штурмамі кватэраў і «пакаяннымі відэа». Навінаў пра рэпрэсіі даходзіць усё менш, але яны не спыняюцца. Часам беларусы даведваюцца пра рэпрэсіі парадаксальным чынам.
Беларуская айцішніца жыла ў Еўропе і рэгулярна ездзіла ў Беларусь, расказвае Dev.by. Яна ведала, што не мае абмежаванняў на выезд з Беларусі, але аднойчы прыехала, паспрабавала выехаць – і аказалася, што пасля прыезду абмежаванне з’явілася. Знайшлі ейнае фота на пратэстах 2020 года, асудзілі на «хатнюю хімію».
Актывіст Дзмітрый Карняенка, які ўжо некалькі год жыве ў вымушанай эміграцыі, даведаўся пра тое, што ў Віцебску супраць яго скасавалі адміністрацыйную справу, расказвае «Віцебская Вясна». Яму прыслалі паведамленне пра скасаванне справы паводле арт. 24.23 КаАП РБ (за «масавыя мерапрыемствы») праз адсутнасць складу злачынства. Пра тое, што супраць яго была распачатая справа, ён не ведаў, а парушыць заканадаўства ў Віцебску ён у апошні час не мог, бо ўжо даўно адтуль з’ехаў. Калі ж вядзецца пра «пікетаванне ў сацсетках», то міліцыянты распачыналі б справу па канкрэтным факце, і тады не было б гаворкі пра адсутнасць складу правапарушэння. Адна з версіяў Дзмітрыя – што гэтак яго спрабуюць завабіць у Віцебск. Ён ведае, што на радзіме супраць яго распачатая крымінальная справа за ўдзел у «экстрэмісцкім фармаванні».
Перад заканадаўствам наконт «экстрэмізму» роўныя не ўсе: як заўважае «Віцебская Вясна», дэпутатка Віцебскага абласнога савету і колішняя дэпутатка Палаты прадстаўнікоў Таццяна Старынская дагэтуль падпісаная ў сацсетках на «экстрэмісцкія» радыё «Свабода» і «Зеркало». Карняенка звяртаў увагу міліцэйскага кіраўніцтва на тое, што беларускае заканадаўства трактуецца супрацоўнікамі міліцыі па-рознаму: шараговых жыхароў рэгіёну караюць штрафамі і арыштамі за такі «распаўсюд экстрэмізму», але ёсць »недатыкальныя» асобы.
Для тых, хто не адносіцца да «недатыкальных», часам ладзяць паказальныя суды. Так нядаўна зрабілі ў Чачэрску: у актавай залі тэхнікуму судзілі двух маладых хлопцаў, якія знялі з фасаду будынку чырвона-зялёны сцяг і размахвалі ім, потым выкінулі яго ў двор прыватнага дому. Абодвух асудзілі на 1 год пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму.
Беларусаў караюць і за салідарнасць з палітвязнямі. Праваабарончы цэнтр «Вясна» налічыў як мінімум 135 такіх прысудаў: за ахвяраванні тым, хто дапамагае палітвязням, як за «фінансаванне экстрэмісцкай дзейнасці» ці «фінансаванне ўдзелу на тэрыторыі замежнай дзяржавы ва ўзброеным канфлікце». Атрымаць рэальны тэрмін магчыма за перадачу ў турму ці ліст з падтрымкай палітвязня.
За «палітыку» таксама звальняюць з працы. Паводле крыніцы «Белсату», у сістэме адукацыі звальняюць ужо не толькі тых, хто трапіў пад крымінальны палітычны пераслед, але і тых, каго судзілі за «экстрэмісцкія матэрыялы» паводле адміністратыўных справаў.
21 траўня беларусы адзначалі Дзень салідарнасці з палітвязнямі. 22 траўня ў Рыме прайшла святая імша ў падтрымку беларускіх палітвязняў – з ініцыятывы выбранай прэзідэнткі Святланы Ціханоўскай на імшу сабраліся вернікі і дыпламаты. У бліжэйшыя дні адбудзецца яшчэ шэраг мерапрыемстваў з нагоды Дня салідарнасці з палітвязнямі
У Беларусі цяпер ніяк не менш за 1187 палітычных зняволеных. Столькі чалавек у спісе «Вясны», але гэты спіс відавочна няпоўны: праваабаронцы не паспяваюць за рэпрэсіўным апаратам, а сваякі некаторых зняволеных баяцца дадатковых пакаранняў за ўключэнне ў спіс палітвязняў.
Лёс палітвязняў нярэдка складваецца трагічна. За апошнія два тыдні стала вядома пра смерці былых палітзняволеных Тамары Каравай і Ганны Кандраценкі, палітвязня Валянціна Штэрмера. Паводле «Нашай нівы», у пачатку года загінуў таксама былы палітвязень Аляксандр Вітухноўскі, які па вызваленні пайшоў ваяваць за Расею супраць Украіны.
Алесь Наваборскі belsat.eu
