Літва 19 траўня накіравала заяву ў Міжнародны суд ААН аб парушэнні Беларуссю абавязкаў у межах пратаколу супраць незаконнага ўвозу мігрантаў па сушы, моры і паветры ад 15 лістапада 2000 года, які дапаўняе Канвенцыю Арганізацыі Аб'яднаных Нацыяў супраць транснацыянальнай арганізаванай злачыннасці. Пра гэта паведаміў намеснік кіраўніцы Аб’яднанага пераходнага кабінету Павел Латушка.
«19 траўня 2025 года – чарговы дзень, які ўвойдзе ў сучасную гісторыю Беларусі. Сёння ўпершыню супраць Беларусі пададзеная заява ў Міжнародны суд ААН у сувязі з парушэннем абавязкаў у межах шматбаковай міжнароднай дамовы. Мы цалкам падтрымліваем гэты крок Літвы», – сказаў палітык.
Ён адзначыў, што з 2021 года Літва сутыкнулася «з беспрэцэдэнтным ростам колькасці нерэгулярных мігрантаў, якія мінаюць мяжу з Беларусі на фоне мноства фактаў пра спрыянне такой незаконнай дзейнасці з боку рэжыму ў Менску». Калі ў 2019 і 2020 гадах колькасць спробаў нелегальна мінуць мяжу было 37 і 74 адпаведна, то ў 2021-м іх колькасць перавысіла 23 тысячы. І «з прычыны неканструктыўнай пазіцыі рэжыму Лукашэнкі» спыніць гэта дыпламатычнымі крокамі не ўдалося, у выніку чаго Літва мусіла звярнуцца ў Міжнародны суд ААН.
,,«Гэтыя механізмы даступныя кожнай дзяржаве, а іх актыўнае выкарыстанне адпавядае інтарэсам усёй міжнароднай супольнасці і спрыяе ўмацаванню вяршэнства права на міжнародным узроўні», – падкрэсліў Павел Латушка.
Ён заклікаў міжнародных партнёраў «да барацьбы з незаконнаю практыкаю выкарыстання ўразлівых групаў насельніцтва ў палітычных мэтах, а таксама да падтрымання намаганняў Літвы, скіраваных на прыцягненне да адказнасці Рэспублікі Беларусь і ўмацаванне міжнароднай прававой сістэмы».
Нагадаем, што 30 верасня 2024 года ўрад Літвы пры падтрыманні беларускіх дэмакратычных сілаў перадаў у Офіс пракурора МКС матэрыялы пра «трансмежныя злачынствы супраць чалавечнасці, учыненыя Лукашэнкам і ягонымі суўдзельнікамі ў дачыненні беларусаў». Вільня патлумачыла свой крок тым, што больш не можа бяздзеяць. Беларускія дэмакратычныя сілы заклікалі краіны, што ратыфікавалі Рымскі статут, падтрымаць намаганні Літвы ў прыцягненні Лукашэнкі да адказнасці ў МКС.
Міністэрства замежных справаў Польшчы ўжо падтрымала зварот Літвы ў МКС. У польскім ведамстве заявілі: «ёсць абгрунтаваныя падставы меркаваць, што рэжым Лукашэнкі мог учыніць злачынствы, вызначаныя ў статуце Міжнароднага крымінальнага суда». Падтрымалі зварот суседняй краіны і ў МЗС Латвіі. А міністр замежных справаў Беларусі Максім Рыжанкоў назваў зварот Літвы ў Гаагу «бесперспектыўным».
Апроч таго, спікер МКС Фадзі эль-Абдала заявіў: не зважаючы на тое, што Беларусь не ёсць чальцом Міжнароднага крымінальнага суда, той можа прыцягнуць краіну да адказнасці за ўдзел у дэпартацыі Расеяй украінскіх дзяцей, калі будуць доказы гэтага.
Дэмакратычная лідарка Беларусі Святлана Ціханоўская заявіла, што для прыцягнення Лукашэнкі да адказнасці за здзейсненыя злачынствы дэмакратычныя сілы збіраюцца выкарыстоўваць таксама механізм Міжнароднага суда ААН.
Якуб Хруст belsat.eu
