У студзені – красавіку ВУП вырас на 2,8 % год да года, месяцам раней – на 3,1 %. Пры гэтым, паводле прагнозу ўладаў, эканоміка мае вырасці сёлета на 4,1 %. Экспертка Настасся Лузгіна растлумачыла «Белсату», чаму ВУП адмаўляецца падпарадкоўвацца ўраду.
Белстат паведаміў, што за чатыры сёлетнія месяцы валавы ўнутраны прадукт прыбавіў 2,8 % у параўнанні з такім жа перыядам летась. Беларуская эканоміка ўсё яшчэ расце, але ўжо не так шпарка: у студзені было 3,7 % год да года, у студзені – лютым і ў студзені – сакавіку – 3,1 %.
«Такое запавольванне росту і чакалася», – зазначыла ў каментары «Белсату» эканамістка даследчага цэнтру BEROC Настасся Лузгіна.
Экспертка тлумачыць: эканоміка і без таго выціскае з сябе што можа, бо працуе «на максімальных межах». Бракуе працаўнікоў, а без іх шпаркі рост немагчымы. Мог бы паспрыяць актыўны рост прадукцыйнасці працы, аднак і тут праблемы:
«Прадукцыйнасць працы ў Беларусі таксама запавольваецца. Год таму прырост у студзені – лютым перавышаў 5 %, а сёння гэта каля 3 % росту. Пры гэтым варта разумець, што рэальныя заробкі працягваюць актыўны рост – і гэта таксама ўплывае на магчымасці развіцця, пашырэння вытворчасці беларускімі кампаніямі».
У студзені – красавіку эканоміку штурхалі найперш будаўніцтва, IT, гандаль і прамысловасць. Хаця паліва ў некаторых лакаматываў заканчваецца:
,,«У прамысловасці адбываецца запавольванне: год таму прырост быў на ўзроўні 7 %, а цяпер – толькі 1,4 %».
Дзяржава намагаецца падкінуць дроваў за кошт інвестыцыяў, у тым ліку ў будаўніцтва, і гэтая галіна дэманструе неблагую форму: рост год да года – 11,4 %. Працягвае караскацца з дна IT-сфера, якая прыбавіла 5,5 %.
«У выніку ВУП прырастае, аднак не тымі тэмпамі, што закладзеныя ў прагнозе, то бок больш павольнымі тэмпамі. Калі ў прагнозе – 4,1 %, то на сёння – 2,8 %», – канстатавала суразмоўца «Белсату».
Асобна прамысловасць у розных рэгіёнах паводзілася па-рознаму. У Менску і Менскай вобласці, на Берасцейшчыне і Магілёўшчыне – рост, у Гарадзенскай, Віцебскай і Гомельскай вобласцях – падзенне. Лузгіна наракае, што з увагі на брак звестак растлумачыць гэта цяжка, аднак можна меркаваць, што віцебскі і гомельскі рэгіёны пакутуюць праз праблемы ў нафтаперапрацоўванні.
«Што важна: нават у іншых вобласцях, дзе маем прырост, ён усё адно нашмат сціплейшы, чымся год таму. То бок гэта такая агульная тэндэнцыя, уласцівая цяпер для прамысловасці, што ў прадпрыемстваў вельмі абмежаваныя магчымасці для развіцця», – падкрэслівае эканамістка.
Раздробны гандаль працягвае квітнець: у студзені – красавіку тавараабарот вырас на 10 %, што цалкам натуральна, калі памятаць пра спажывецкі «хапун», выкліканы ростам прыбыткаў беларусаў.
Калі суму, якую цяпер пакупнікі штодзень пакідаюць у крамах, падзяліць на ўсіх жыхароў краіны, у тым ліку немаўлятаў, то атрымаецца 28,3 рубля. Год таму было 24,1 рубля. Афіцыйна гэты паказнік называецца «аднадзённы раздробны тавараабарот у разліку на душу насельніцтва».
Грамадскае харчаванне таксама ў плюсе, рост год да года – 4,8 %.
А вось гуртавому гандлю зрабілася блага, падзенне на 3,4 %. Гэта здзівіла і Лузгіну:
«Насамрэч, цікавая сітуацыя. Як адзін з варыянтаў: гэта можа быць звязанае з сітуацыяй у той жа прамысловасці. Груба кажучы, гуртавыя закупы кампаніяў зменшыліся ў параўнанні з леташнімі, бо магчымасцяў для пашырэння, свабодных рэсурсаў у кампаніяў цяпер менш».
Транспарт, як і гандаль, таксама спрацаваў «урастапырку»: пасажырскія перавозы выраслі на 7,2 %, а вось грузавыя – упалі на 3 %. Суразмоўца «Белсату» мяркуе, што скарачэнне грузаабароту можа быць звязанае з падзеннем беларускага экспарту: тавараў вязуць за мяжу менш, вось перавознікі і пакутуюць.
Паводле прагнозу Настассі Лузгіной, беларуская эканоміка, падобна, працягне запавольвацца найбліжэйшым часам:
«Прамысловасць і гуртавы гандаль дэманструюць адмоўныя тэндэнцыі. Пры гэтым стымуляванне эканомікі за кошт напампоўвання інвестыцыяў будзе падтрымліваць ВУП на дадатным узроўні. Цяпер цяжка казаць, шмат што залежыць ад геапалітычнай сітуацыі, аднак, хутчэй за ўсё, у канцы года рост мы ўбачым, але не большы за 3 %, наўрад ці будзе 4 %».
Сцяпан Кубік belsat.eu
