У пачатку красавіка беларусы даведаліся, што ў нашую краіну прыедуць 100–150 тысяч пакістанцаў. Аляксандр Лукашэнка абвясціў гэта на сустрэчы ў Менску з прэм’ер-міністрам Ісламскае Рэспублікі Шэгбазам Шарыфам.

Беларусы, як аказалася, да такога не былі падрыхтаваныя. У сацыяльных сетках пачаўся халівар, а прапаганда кінулася тлумачыць, што «кепскія» мігранты – толькі ў Заходняй Еўропе, а да нас прыедуць спрэс працавітыя людзі, якія з часам вернуцца на радзіму.

Надоечы выданне «Kyky» апублікавала маналог беларускі, якая прызналася, што яе шакавалі планы «высокага начальства»:

«Усё-ткі ўзровень адукацыі і культуры тых мужчынаў, якія сюды прыедуць, насцярожвае. Базавае адчуванне бяспекі знікае. Зрэшты, калі і хто пачуваўся бяспечна ў Беларусі?»

Праўда, дзяўчына дапускае, што разважае гэтак з увагі на стэрэатыпы, і «ўсё будзе нармальна». «Я даю ім шанц», – кажа беларуска і сцвярджае, што гэтая тэма хвалюе людзей.

Ці варта пужацца пакістанцаў?

Кандыдат гістарычных навук Яўген Красулін у размове з «Белсатам» адзначыў, што пакістанцы – «такія ж людзі, як і мы». Да такой высновы ён прыйшоў дзякуючы даўняму знаёмству з пакістанцам у Маскве:

Адмысловец у звязку з гэтым папярэдзіў, што вобразна кажучы, вонкавы свет будзе ціснуць на нашую краіну і беларусам варта рыхтавацца да працоўнай іміграцыі:

«Мы існуем у супердынамічным свеце. Нам добра было б узяцца, скажам так, за розум і пачаць вывучаць гэтыя краіны, для нас абсалютна не знаёмыя, але пры гэтым мы вымушаныя з імі сутыкацца. Прычым мы будзем вымушаныя з імі сутыкацца і далей, і чым далей, тым болей. Усё-ткі шарык маленькі, даводзіцца жыць у гэтай супольнасці, што завецца чалавецтвам».

Дзе больш дэмакратыі – у Беларусі ці Пакістане?

Паводле Красуліна, у Пакістане гібрыдны дзяржаўны лад, аднак гэтая краіна дэмакратычнейшая за Беларусь:

«Там з моманту набыцця незалежнасці даволі складаная палітычная гісторыя, якая была поўная разнастайных дыктатураў, у тым ліку вайсковых. Вайскоўцы ўвогуле адыгрывалі і працягваюць адыгрываць даволі значную ролю ў жыцці краіны. Пакістан не толькі на фоне Беларусі, але на фоне астатніх азіяцкіх краінаў выглядае досыць дэмакратычнаю дзяржаваю, дзе прынамсі апошнія паўтара дзясятка гадоў адбываецца перадача ўлады праз выбары, якія б там ні былі пытанні да гэтых выбараў».

Пры гэтым цяперашнія ўлады маюць аўтарытарныя замашкі.

«Ніхто не называе Пакістану дэмакратыяй. Гэта, хутчэй, гібрыдны рэжым, дзе ёсць дэмакратычныя інстытуты, прыкметы электаральнай дэмакратыі, але ёсць вельмі непрыемныя з'явы: прыцягненне войска ў палітычнае змаганне, наяўнасць тэрарыстычнай пагрозы, разнастайныя сепаратысцкія рухі. Пакістан можна назваць краінаю на памежжы: яна адной нагой у дэмакратычных чаканнях і мроях, а другая нага занесеная ў аўтарытарызм, і слабыя парасткі дэмакратыі могуць быць растаптаныя», – адзначае эксперт.

Што ў Пакістане з правамі жанчын?

Сітуацыя з правамі жанчын у Пакістане нагадвае арэлі. З аднаго боку, там могуць забіць за «амаральныя паводзіны», а з другога – урад краіны ў 1990-ыя двойчы ўзначальвала Бэназір Бгута і гэта быў першы ў найноўшай гісторыі выпадак, калі мусульманскаю краінаю кіравала жанчына.

«У Пакістане даволі шмат разнастайных плямёнаў, што арыентуюцца на вельмі сумнеўныя каштоўнасці. Пэўная праблема ісламу – прыватнае меркаванне імамаў, далёка не заўжды заснаванае на гуманістычных падыходах. У Каране можна знайсці даволі рэзкія выказванні. І калі іх слепа браць і ўжываць у сучасным жыцці, ды яшчэ са сваёй інтэрпрэтацыяй, то можа дайсці, як вось даходзіла ў Пакістане, калі жанчыну проста згвалцілі групаю паводле выраку мясцовых рэлігійных лідараў. Яны пастанавілі, што жанчына "праштрафілася" і за гэта яе трэба згвалціць», – расказвае суразмоўца «Белсату».

Ён тлумачыць, што стаўленне да жанчын у Пакістане адрозніваецца ў гарадах і на перыферыі:

Разам з мігрантамі прыедуць наркотыкі?

Пакістан – буйны транзіцёр наркотыкаў, што вырабляюцца ў суседнім Афганістане. І Красулін не выключае, што працоўныя мігранты, якія збяруцца ехаць у Беларусь, паспрабуюць зарабіць лёгкія грошы:

«Гэтак званы залаты паўмесяц з вялікімі плантацыямі опіумнага маку прыпадае ў тым ліку на тэрыторыю Пакістану. Вядома ж, дзяржава не мае да гэтага дачынення, аднак краіна – адно з істотных звёнаў у ланцугах вытворчасці наркотыкаў і паставак у іншыя краіны. Таму існуе імавернасць, што сярод асобаў, якія едуць за мяжу, знойдуцца тыя, хто захоча вось такіх лёгкіх грошай – лягчэйшых за заробленых у доктарскім кабінеце, на будоўлі ці ў беларускай тэкстыльнай прамысловасці».

Галаўны боль для беларускіх чыноўнікаў

Гісторык упэўнены, што чыноўнікі, якіх Лукашэнка прызначыў адказнымі за прыём і ўладкаванне пакістанцаў, не будуць радыя іхнаму прыезду. Адна з праблемаў – моўны бар'ер. Афіцыйная мова ў Пакістане – англійская, аднак ці багата службоўцаў у Беларусі ёю валодаюць?

«Для беларускіх чыноўнікаў наступае цяжкі час. Яны цяпер моляцца, каб толькі гэтых пакістанцаў не з’явілася ў іх, бо яны проста не ведаюць, што рабіць. Беларусь абсалютна не падрыхтаваная да гэтага. Калі прыедуць працаўнікі з сем’ямі? Дзе інфраструктура: дзіцячыя садкі, школы, паліклінікі? Ну добра, праца для жанчын неабавязковая, добра, калі мужчынам будуць плаціць столькі, каб можна было жыць», – разважае Красулін.

Яшчэ праблема – харчаванне. «Яны не пойдуць па свініну ў краму, спатрэбіцца ялавічына, халяль мусіць быць», – адзначае суразмоўца «Белсату».

Пакістанскі складнік беларускай нацыі

«Выраз Лукашэнкі пра паварот на Усход пачынае граць новымі фарбамі», – мяркуе Красулін. Паводле яго, палітык намагаецца «пабудаваць новую ўсходнюю нацыю» і разбавіць насельніцтва Беларусі «людзьмі, якія не будуць бунтаваць».

«Аднак людзі паўсюль аднолькавыя. І Лукашэнка мог у гэтым пераканацца летась у Ісламабадзе, назіраючы набліжэнне натоўпаў пратэстоўцаў да цэнтру гораду. Флэшбэкі 2020 года ў яго там гарантавана былі», – падсумаваў гісторык.

Сцяпан Кубік belsat.eu