Ужо больш як тыдзень нічога невядома пра месцапрабыванне спікеркі Каардынацыйнай рады Анжалікі Мельнікавай, з якой я дастаткова добра знаёмы, працаваў не адзін месяц у адным кабінеце. Таму я б хацеў падтрымаць зварот Аляксея Лявончыка з заклікам да ўсіх расследавальніцкіх групаў, якія працуюць у справе Беларусі, каб яны заняліся гэтым выпадкам.
Мне здаецца, я даволі добра ведаю яе як чалавека, і яна зусім не падобная да персоны, якая магла б знікнуць кудысьці без вельмі-вельмі сур'ёзнай прычыны. Гэта зусім не той чалавек, які мог бы сысці ў запой ці зʼехаць, паехаць у нейкі «рэтрыт на Балі», каб «перазагрузіцца». Гэта ўвогуле не той чалавек. Гэта той чалавек, які адказвае на працоўныя званкі і паведамленні а 7:00 і а 23:00, за стырном і на бацькоўскім зборы.
Людзі, якія пішуць, што Анжаліка ўцякла кудысьці са 100 тысячамі долараў, абсалютна нічога пра яе не ведаюць і не ўяўляюць, хто яна. Яна даволі нядрэнна зарабляла, плюс мела бэкграўнд, які дазваляў, пры жаданні, зарабляць яшчэ больш. Не сакрэт, што чалавек, які працуе ў некамерцыйнай структуры, перайшоўшы ў такога ж узроўню пазіцыю ў камерцыйную структуру, можа там атрымаць у 1,5–4 разы больш практычна адразу ж. Ейны досвед, валоданне англійскай і польскаю мовамі, наяўнасць польскага грамадзянства плюс аліменты ад мужа-айцішніка – гэта ў сукупнасці робіць 100 тысяч долараў абсалютна не прымальнаю сумаю, каб хавацца потым усё жыццё і жыць пад чужым імем.
І самае галоўнае для мяне – гэта абсалютна не падобна на Анжаліку. Для ейнага ўдзелу ў беларускім дэмакратычным руху матэрыяльная зацікаўленасць была моцна другарадным узроўнем матывацыі, улічваючы тое, падкрэсліваю, што ў камерцыйнай арганізацыі яна магла б зарабляць тыя ж і большыя грошы ў нашмат больш спакойным прадказальным рытме, без сталай плыні публічнай нянавісці, пагрозаў і рызык.
Больш за тое, калі звярнуцца да нейкіх шэрых схемаў, то вы можаце лёгка нагугліць, што купіць другое грамадзянства нейкай краіны каштуе некалькі сотняў тысяч долараў. Зрабіць нават падроблены пашпарт добрай якасці каштуе некалькі дзясяткаў тысяч долараў. Супастаўленне гэтых лічбаў, улічваючы тое, што ў Анжалікі двое дзяцей, робіць версію, быццам яна ўцякла з грашыма, абсалютна абсурднаю.
А ейны псіхалагічны профіль, ейная гісторыя, рэпутацыя, тое, як яна праявіла сябе на працы ў дэмакратычных сілах, робіць для мяне немагчымаю версію таго, што яна была нейкім агентам. Анжаліка актыўна займалася і прасоўвала праекты, якія вельмі спецыфічна наносілі шкоду рэжыму Лукашэнкі. Я з упэўненасцю сцвярджаю як адвакат, які працаваў у палітычных справах, і як юрыст, які практыкаваў у камерцыйных з 2005-га да 2020 года: ніякі агент не стаў бы рабіць тое, што рабіла Анжаліка.
Будучы агентам, яна б, магчыма, паспрабавала разваліць гэтыя праекты ссярэдзіны. І нават трэба было б проста не нейкія шпіёнскія спецаперацыі здзяйсняць, а ўсяго толькі не працаваць звыштэрмінова, і начамі, і без выходных. А ў працоўны час проста рабіць усё ў пяць разоў больш павольна, як шмат хто ў нашай сферы і працуе, не выклікаючы ніякіх падазрэнняў у агентурнасці. Але тое, як выкладвалася яна, не дазваляе мне такое ўявіць.
Пра нейкія ейныя бурлівыя кароткатэрміновыя раманы мне таксама нічога не вядома, а з былым мужам ёй удавалася падтрымліваць стасункі. Для версіі пра самагубства ў мяне няма абсалютна ніякіх падставаў: у яе быў вельмі практычны, аптымістычны і дзейны склад характару. Гэтак, у мяне застаюцца дзве версіі.
Яна заставалася цікавая толькі лукашэнкаўскаму рэжыму і беларускім дэмакратычным сілам, на якія цяжка працавала. Адпаведна, магла быць нейкім чынам выкрадзеная або шантажаваная дзецьмі ці чым заўгодна яшчэ, як сваякамі ў Беларусі, і вывезеная ў Беларусь або – пра што хочацца думаць найменш – забітая.
,,Таму хачу нагадаць блогерам, прадстаўнікам медыяў, што намёкамі вінаваціць у крадзяжы чалавека, які за сваё жыццё ні ў якім злачынстве не быў заўважаны, – як мінімум неэтычна, а як максімум – паклёп.
Гэта ўсё вельмі сурʼёзна і вельмі важна. Пасада, якую яна займала, сама па сабе валодае высокім узроўнем палітычнага сімвалізму. Нават пры той малой колькасці ўладных паўнамоцтваў Каардынацыйная рада – гэта орган, які прызнаецца на ўзроўні Еўрапарламенту, які як парасон яднае ўсе актыўныя дэмакратычныя структуры – Офіс Ціханоўскай, Абʼяднаны пераходны кабінет, НАУ, пацвярджае і ўзмацняе іх легітымнасць. І таму спікер Каардынацыйнай рады – дастаткова сімвалічная фігура. Я б сказаў, гэтая фігура дастаткова прывабная, каб быць выкрадзенай з мэтаю гвалтоўнага перафарматавання ў нейкае падабенства Васкрасенскага.
Калі лукашэнкаўскія спецслужбы дзеля Пратасевіча, аднаго з актывістаў непажаданага тэлеграм-каналу, каб яго зламаць і перацягнуць на свой бок, пасадзілі самалёт (!), то чаму яны не рызыкнуць вывезці, напрыклад, мікрааўтобусам спікера Каардынацыйнай рады? Для гэтай версіі ёсць ускоснае пацвярджэнне – лакацыя мабільнага тэлефона Анжалікі ў Беларусі. Якое яшчэ можа быць гэтаму разумнае тлумачэнне ў сукупнасці з тыднёвым маўчаннем?
Калі рэжым Лукашэнкі, і мы дакладна пра гэта ведаем, выкрадаў і замаўляў забойствы палітычных апанентаў, чаму мы думаем, што гэта немагчыма цяпер? Пагрозы для рэжыму Лукашэнкі з боку апазіцыі заўважна мацнейшыя, чымся ў той момант, калі гэтыя замоўныя забойствы былі пачатыя.
Я заклікаю OSINT-супольнасць, журналістаў і расследавальнікаў – усіх, хто мае любыя магчымасці, сілы, рэсурсы, доступ да інфармацыі: звярніце ўвагу на гэты выпадак. Ён вельмі трывожны. І апошняе, да чаго неабходна заклікаць, – гэта каб усе, хто мае нейкія звесткі ці магчымасць іх атрымання пра Анжаліку, паведамлялі пра гэта ў польскую паліцыю.
