Улады Беларусі імкліва разбудоўваюць вайсковую інфраструктуру ў Асіповічах, сведчыць аналіз спадарожнікавых здымкаў. Паводле абарончых экспертаў, менавіта тут могуць размясціць расейскую ядравую зброю.
Пад Асіповічамі – буйным чыгуначным вузле, дзе ўжо знаходзяцца адразу некалькі вайсковых аб’ектаў, звязаных з артылерыяй і ракетнымі войскамі – з пачатку поўнамаштабнай вайны Расеі ва Украіне вайсковая інфраструктура разбудоўваецца яшчэ больш. Адразу ў некалькіх месцах тут будуюць і абнаўляюць казармы, склады захоўвання зброі, магчымыя новыя ангары для ракетных комплексаў «Іскандэраў» і іншай спецыяльнай тэхнікі. Будуецца асобная чыгуначная каляіна, якая будзе злучаць усё гэта паміж сабою, адзначае радыё «Свабода», прааналізаваўшы спадарожнікавыя здымкі, зробленыя кампаніяй «Planet Labs» у лютым 2025 году.
У Асіповічах знаходзяцца прынамсі тры вайсковыя брыгады, звязаныя з артылерыяй: 51-я гвардзейская артылерыйская брыгада, 336-я рэактыўная артылерыйская брыгада і 465-я ракетная брыгада. На ўзбраенні апошняй, імаверна, знаходзіцца ракетны комплекс «Іскандэр-М», здольны выкарыстоўваць ядравыя боегалоўкі. Паводле Аляксандра Лукашэнкі, агулам у Беларусі знаходзяцца два дывізіёны «Іскандэр-М» – гэта прыкладна 24 вайсковыя машыны, 8 з якіх нясуць на сабе ракеты.
Пад такую колькасць машын у асіповіцкай вайсковай частцы № 12147 з кастрычніка 2022 году пачалі будаваць новыя ангары. Адзін з іх узвялі летам 2023-га, а з восені 2023 году заклалі падмуркі яшчэ двух. Паводле падлікаў журналістаў, адзін ангар змяшчае ў сабе адзін дывізіён «Іскандэр-М». Гэта азначае, што ў асіповіцкай вайсковай частцы цяпер можна будзе размясціць тры такія дывізіёны, што фактычна будзе складаць новую поўную вайсковую брыгаду. Яна можа стаць ужо чацвёртай у Асіповічах.
Спадарожнікавы здымак Асіповічаў за 25 лютага 2025 году сведчыць, што будаўнічыя працы на тэрыторыі вайсковай часткі на фінальнай стадыі. Акрамя дадатковых ангараў для «Іскандэраў», з ліпеня 2023 году тут пабудавалі тры будынкі-сховішчы для вайсковых машын і маёмасці, зрабілі рэканструкцыю закінутага будынку казармы, складу і адміністрацыйнага будынку, а таксама размясцілі спартовы комплекс з паўнавартасным футбольным полем.
Таксама ў паўночна-заходняй частцы Асіповічаў, на былой тэрыторыі вайсковай часткі, будуюць адразу некалькі вышынных шматкватэрных дамоў для вайскоўцаў і новую вялікую школу з стадыёнам.
За 12 км ад гораду і месца захоўвання «Іскандэраў» знаходзіцца 1405-я артылерыйская база боепрыпасаў (вайсковая частка 42707), дзе, паводле інфармацыі выдання «The New York Times», а таксама Федэрацыі амерыканскіх навукоўцаў, можа рыхтавацца сховішча для ядравых боегаловак. Прыкладна з пачатку сакавіка 2023 году тут, у паўночнай частцы вайсковай базы, пачаліся будаўнічыя працы: спачатку высеклі частку лесу, пасля з'явілася трохузроўневая агароджа на перыметры, унутры яе ўзвялі і рэканструявалі некалькі пабудоваў, усталявалі нешта падобнае да вежы сувязі ці маланкаадводу. Гэта адбылося амаль адначасова з заявай Уладзіміра Пуціна 25 сакавіка 2023 году аб тым, што Расея размесціць сваю тактычную ядравую зброю ў Беларусі. Паводле яго, будаўніцтва сховішча для яе ў Беларусі планавалася завяршыць 1 ліпеня 2023 году.
У публікацыі Федэрацыі амерыканскіх вучоных менавіта гэтае месца эксперты назвалі ў 2023 годзе найбольш падобным да месца для захоўвання расейскай ядравай зброі. Пра гэта, паводле экспертаў, могуць сведчыць аналагічная для такіх жа аб’ектаў у Расеі структура размяшчэння будынкаў, спецыяльная трохузроўневая агароджа, магчымы кантрольна-прапускны пункт.
Акрамя таго, менавіта ў гэтым месцы, паводле Ўільяма Альбэрка, дырэктара Міжнароднага інстытуту стратэгічных даследаванняў (IISS), у часы «халоднай вайны» магла захоўвацца ядравая зброя. З яго словаў, якія прыводзіць выданне NYT, у Асіповічах і ваколіцах СССР пачаў базаваць ракетна-ядравыя брыгады ў 1960-х гадах. У самім горадзе тады размяшчаўся вайсковы падраздзел, які займаўся кіраваннем імі.
На здымках бачна, што пры ўездзе на тэрыторыю 1405-й артылерыйскай базы боепрыпасаў, у яе заходняй частцы, з вясны 2023 году рэканструявалі некалькі будынкаў, у тым ліку штаб, а таксама ўзвялі тры будынкі, два з якіх, падобна, казармы. Будаўніцтва дзвюх новых казармаў на 240 асобаў і рамонт старых пацвярджаецца і знойдзенымі дзяржаўнымі тэндарамі ад лютага 2023 году. Таксама з чэрвеня 2023 году ў вайсковай частцы для сістэмаў супрацьпаветранай абароны насыпалі два вялікія земляныя ўзгоркі. Яны вышэйшыя за будынкі казармаў.
Асобная чыгунка і дзіўная ёдная прафілактыка
Аналіз тэндараў таксама паказвае, што «Бабруйскае эксплуатацыйнае ўпраўленне Узброеных сілаў» закупляла для гэтай вайсковай часткі ў 2024 годзе рознага тыпу трываласці бетон, друз, арматуру, тратуарную плітку, бардзюры, вокны, дзверы, агароджу, два маланкаадводы вышынёй 25 мэтраў. Была закупленая сістэма аховы перыметру «Рэльеф-2», якая выкарыстоўваецца «для арганізацыі другога рубяжу аховы на аб’ектах з падвышанымі патрабаваннямі да бяспекі, такіх як турмы, хімічныя вытворчасці, атамныя станцыі, вайсковыя і выбухованебяспечныя аб’екты».
Да вайсковай базы ў канцы лета 2024 году пачалі будаваць асобную чыгунку, якая будзе звязваць 1405-ю артылерыйскую базу боепрыпасаў з Асіповічамі, дзе знаходзяцца «Іскандэры». На спадарожнікавым здымку бачна, што для пракладкі дарогі ў лесе ўжо зробленая прасека, ідуць земляныя працы, закладзеныя падмуркі пагрузачных платформаў унутры базы.
У дакументах, апублікаваных арганізацыяй «BELPOL», пазначаны ў размешчанай непадалёк вёсцы Малая Гарожа ўчастак для «ёднай прафілактыкі». Такая прафілактыка – адна з абавязковых мераў дапамогі людзям, якія ў выпадку радыяцыйнай аварыі знаходзяцца паблізу атамнай электрастанцыі ці месца выбуху ядравай зброі. Афіцыйна Асіповічы не трапляюць у беларускі пералік аб’ектаў пад пагрозай радыяцыйнай небяспекі.
Таксама і на здымку з адкрыцця вайсковай часткі 12 верасня 2024 году на тэрыторыі 1405-й на абноўленым будынку штабу вісіць індыкатар са значэннем радыяцыйнага фону на вайсковай базе – 0,09 мкЗв/г. Такая прылада выкарыстоўваецца для маніторынгу радыяцыйнай абстаноўкі на радыяцыйна адчувальных і радыяцыйна небяспечных аб’ектах і тэрыторыях. Аналагічныя індыкатары-сігналізатары СРК-АТ2327 вайскоўцы ў Беларусі закуплялі толькі для 8-й брыгады радыяцыйнай бяспекі, хімічнай і біялагічнай абароны, а таксама для вайсковай часткі № 7434, якая абараняе Астравецкую АЭС.
«Свабода» не мае пацверджання, што на вайсковай базе № 1405 пад Асіповічамі захоўваецца ядравая зброя. Але пра тое, што тут могуць знаходзіцца каля 20 расейскіх вайскоўцаў, паведамляла ў лютым 2025 году ўкраінскае агенцтва «Укрінформ» з спасылкай на свае крыніцы. Конрад Музыка, дырэктар кампаніі «Rochan Consulting», адзначыў, што абслугоўванне і захоўванне ядравых боегаловак не можа адбывацца без удзелу расейскіх вайскоўцаў.
Якуб Хруст belsat.eu
