25 сакавіка вольныя і незалежныя беларусы адзначаюць Дзень Волі – гадавіну абвяшчэння Беларускай Народнай Рэспублікі (БНР), што адбылося ў 1918 годзе. У 2025 годзе бліжэйшыя да свята выходныя прыпалі на 22–23 сакавіка, таму многія беларусы замежжа вырашылі выйсці на шэсці і адсвяткаваць яго загадзя – у нядзелю.
Акцыі да Дня Волі за мяжой праходзяць з 20 па 30 сакавіка. Беларусаў прыняць у іх удзел заклікала Святлана Ціханоўская 21 сакавіка. Тым, хто знаходзіцца ў Беларусі, яна параіла глядзець YouTube або дапамагаць тым, хто мае патрэбу.
У Беларусі гэтая дата афіцыйна не адзначаецца. Яшчэ 21 сакавіка Следчы камітэт заявіў, што працягвае ідэнтыфікаваць і прыцягваць да адказнасці ўдзельнікаў вулічных акцый за мяжой. Людзям у Беларусі сілавікі намякаюць: «Калі вашыя сваякі за мяжой святкуюць, праблемы будуць у вас».
Ціск на вольных беларусаў у гэты дзень адбываецца штогод. Пасля выбараў 2020-га года амаль любыя спробы публічна адзначыць Дзень Волі заканчваліся затрыманнямі і судамі – не толькі адміністрацыйнымі, але і крымінальнымі. Так адбываецца і сёлета: у Беларусі, і нават за яе межамі, Дзень Волі праходзіць пад жорсткім ціскам сілавых структур. Але гэта не азначае, што беларусы не святкуюць.
Дзень Волі – гэта дзень, які яднае беларусаў
Штогод 25 сакавіка беларусы ладзяць мітынгі, шэсці, канцэрты і іншыя імпрэзы. Больш як 30 гадоў акцыі адбываліся і ў Менску ды іншых гарадах нават тады, калі гэта было вельмі небяспечна. І сёння, як адзначаюць самі беларусы ў краіне, нават таемна, але свята ўсё роўна жыве.
«Дзень Волі – гэта дзень, калі беларусы зрабілі першую спробу абвясціць сваю незалежнасць, заявіць, што мы ёсць, што мы асобная нацыя. І гэта свята, якое мы павінны адзначаць. І калі цяпер у нас няма магчымасці выйсці на вуліцу і прайсціся пад сваім сцягам, бо гэта небяспечна, гэта не значыць, што мы яго не святкуем. Партызанім, збіраемся на кухнях, ладзім свае імпрэзы, сустракаемся з сябрамі. Сёння ў думках мы разам з усімі вольнымі беларусамі, дзе б яны ні знаходзіліся. І мы ўсё роўна верым, што зможам і пераможам», – распавёў «Белсату» Міхась з Менску.
Афіцыйныя ўлады і дзяржаўная прапаганда працягваюць называць нацыянальныя сімвалы «нацысцкімі». Значэнне БНР для беларускай дзяржаўнасці ігнаруецца, сама рэспубліка прадстаўляецца як «марыянетачная структура» пад германскім пратэктаратам у канцы Першай сусветнай вайны.
Беларусам за мяжой, можна сказаць, пашанцавала больш. Нягледзячы на пагрозы з боку беларускіх спецслужбаў, яны ўсё роўна выходзяць на вуліцы гарадоў свету, каб адзначыць Дзень Волі разам і паказаць адзін аднаму, колькі нас – вольных, незалежных, няскораных і моцных.
23 сакавіка ў Варшаве прайшоў марш у гонар Дня Волі. Беларусы польскай сталіцы пранеслі БЧБ-сцяг даўжынёй у 330 метраў. Шэсцю папярэднічаў невялікі канцэрт з дудой на Плошчы Трох Крыжоў у цэнтры гораду. Напачатку сабраліся некалькі дзясяткаў чалавек, сярод якіх былі і тыя, хто прыйшоў з плакатамі ў падтрымку палітвязня Міколы Статкевіча.
«Самым галоўным святам Беларусі» назваў Дзень Волі ксёндз Вячаслаў Барок, які выступіў перад удзельнікамі акцыі.
«Яно сапраўды галоўнае для тых, хто разумее каштоўнасць свабоды. Хто яе цэніць і любіць. У Дзень Волі трэба ўспамінаць шлях, які прайшоў беларускі народ. Мы свабодныя – а значыць, адказныя. Мы бяром на сябе адказнасць за лёс нашай нацыі і краіны. Нават цяпер, калі краіна акупаваная», – сказаў Барок.
У Вільні таксама адзначылі Дзень Волі – там прайшоў святочны сплаў на байдарках. У Беластоку ў царкве Святога апостала Яна Багаслова адбылася малітва за беларускі народ, а пасля – мітынг і канцэрт. Маршы ладзяцца і ў Познані.
У розных штатах ЗША беларуская дыяспара арганізуе імпрэзы, прысвечаныя Дню Волі. У Чыкага адбудзецца святочная сустрэча, у Ралі – марш, а таксама шэраг іншых мерапрыемстваў.
Поўны спіс гарадоў і падзеяў з нагоды святкавання Дня Волі можна паглядзець ТУТ.
Надзея Вольная belsat.eu
