Калі вам пішуць ад імя сапраўднага журналіста, гэта яшчэ нічога не значыць. Чытач «Белсату» захацеў праверыць, ці сапраўды мы распытваем пра ваяроў. Аказалася, не мы.
Чытач звязаўся з адным з журналістаў «Белсату»: да знаёмага ваяра звярнуліся ад імя «Белсату» і журналісткі Паліны Шандрак – ці праўда, што чалавек з такім акаўнтам у Telegram працуе на «Белсат»? Аказалася, што не.
Ад імя журналісткі збіралі інфармацыю пра беларускіх ваяроў быццам для праграмы «Ваяры і валанцёры», прасілі пра інтэрв’ю. Праўда, адмовіліся сказаць, хто парэкамендаваў звярнуцца да ваяра.
«Ваяры і валанцёры» – сапраўдная праграма «Белсату», а Паліна Шандрак – сапраўдная журналістка «Вот так», расейскамоўнага праекту «Белсату». Вось толькі яна гэтаму чалавеку не пісала, інтэрв’ю для «Ваяроў» не збіралася рабіць, а акаўнт пад ейным імем ёй не належыць.
Паліна расказала, што ў гэты ж дзень калега пытала яе, ці робіць яна нейкае інтэрв’ю пра каліноўцаў. Яна не ўпэўненая, ці гэта тая самая гісторыя, ці асобная.
Гэта не першы раз, калі ад імя Паліны спрабавалі нешта выпытаць. Адзін раз – для праграмы прапагандысткі Марыі Пятрашкі. Яшчэ раз прапагандысцкае выданне «Мінская праўда» не проста тэлефанавала ад імя Паліны, але і зрабіла так, што патэлефанавалі нібыта з нумару Паліны (гэта вядомы, хай і нячасты спосаб махлярства, які завецца «спуфінг» нумару – «caller ID spoofing»).
,,«Мне было б цікава патэлефанаваць ім і спытаць, чаго ад мяне хочуць», – кажа Паліна.
Яна дапускае, што гэтак могуць дзеяць былыя калегі. Да 2019 года Паліна працавала па размеркаванні ў дзяржаўным агенцтве «Минск-новости». Магчыма, у дзяржаўных медыях запомнілі ейны нумар і захацелі скарыстацца ейным імем.
Спроба выведаць пра ваяроў ад імя праграмы «Белсату» і Паліны адбылася неўзабаве пасля прэм’еры прапагандысцкага фільму «Чужое неба», у якім інтэрв'ю былі запісаныя нібыта на замову Офісу абранай прэзідэнткі Святланы Ціханоўскай. Адзін з герояў фільму, бабруйскі актывіст Уладзімір Лазараў, падрабязна расказаў, як яго падманам зрабілі аператарам БТ: патэлефанавалі ў Telegram «свае хлопцы, змагары з Вільні», якія папрасілі падрыхтаваць матэрыял для іхнага медыя.
І гэта быў далёка не першы такі выпадак. Махляры, прапагандысты і спецслужбы называюць сябе чужымі імёнамі або дзеюць ад імя арганізацыяў дэмакратычнага руху. Змагацца з гэтым можна толькі адным спосабам: спраўджваць, хто піша ці тэлефануе, праз надзейныя крыніцы. Можна пытаць пра нумары і акаўнты ў знаёмых журналістаў ці працаўнікоў адпаведнай арганізацыі, а можна звяртацца ў рэдакцыю ці кіраўніцтва арганізацыі праз публічныя кантакты. Кантакты «Белсату» такія:
- электронная пошта рэдакцыі сайту web@belsat.eu – яна пазначаная ў раздзеле «Кантакты» на сайце Belsat.eu;
- Telegram-акаўнт @edytorBLST – ён пазначаны ў апісанні каналу @belsat у Telegram;
- іншыя старонкі «Белсату» ў сацсетках, спіс тут або справа зверху на гэтай старонцы ⬈.
⚠️Калі з вамі спрабавалі звязацца ад імя «Белсату» ці «Вот Так», раскажыце нам пра гэта!
Абараніцца ад спуфінгу практычна немагчыма. Можна хіба не публікаваць свайго нумару тэлефона ў агульнадаступных месцах і паведаміць аператару сувязі, калі махляры карыстаюцца нумарам.
Бараніцца магчыма – і трэба – ад іншых спосабаў узлому. Напрыклад, зламыснікі могуць падабраць пароль да Telegram-акаўнту ці электроннай пошты, не абароненых двухфактарнай аўтэнтыфікацыяй, або завалодаць уліковым запісам на Facebook ці Instagram праз замаскаваную спасылку на шкодную праграму ды карыстацца скрадзеным акаўнтам для падману іншых.
Алесь Наваборскі belsat.eu
