Белстат адсправаздачыўся, што ў студзені – лютым ВУП Беларусі вырас на 3,1 % год да года, хаця яшчэ ў снежні было 4 %. Экспертка Настасся Лузгіна растлумачыла «Белсату», чаму эканоміка пачынае прабуксоўваць.
У першыя два месяцы года галоўным цягачом эканомікі сталася будаўніцтва: рост ажно 13,4 %. У перадавіках таксама IT і гандаль: 6,5 % і 4 % адпаведна. Агулам ВУП вырас на 3,1 %, падлічыў Белстат.
Эканамістка даследчага цэнтру BEROC Настасся Лузгіна ў каментары «Белсату» выказала здагадку, што хуткі рост будаўніцтва звязаны з стымуламі дзяржавы, якая намагаецца падсцёбваць ВУП:
,,«У мінулым месяцы было адзначана, што ў Беларусі інвестыцыі павялічыліся больш як на 20 % год да года, што звязана з эканамічнаю палітыкаю стымулявання росту. Імаверна, вось у будаўніцтве гэта таксама адбіваецца».
Што датычыць IT-сектару, то, як канстатавала адмыслоўца, ён не мог падаць бясконца:
«Ён мусіў некалі пачаць расці, ён не мог увесь час сціскацца. Цяперашні вынік – за кошт вельмі нізкай базы і паступовай адаптацыі галіны. Таму вось такі рост цяпер».
Спажывецкі бум разбагацелых беларусаў працягваецца: раздробны таваразварот у студзені – лютым павялічыўся на 10 % год да года. І выдаткі людзей растуць: калі падзяліць усю суму, якую пакупнікі штодня пакідаюць у крамах, на ўсіх жыхароў краіны, то атрымаецца 26,5 рубля (летась было 22,5 рубля).
Пры гэтым гуртавы гандаль – у мінусе. Тут таваразварот упаў год да года на 1,8 %. Грамадскае харчаванне ўсё яшчэ расце: плюс 3,6 %.
Добры вынік паказаў і пасажырскі транспарт: людзей перавезлі на 1 % болей, чымся год таму. Пасажыразварот вырас на 6,8 %. А вось грузавыя перавозы, што так і не ачунялі цалкам пасля падзення ў 2020 годзе, зноў у мінусе: падзенне ў студзені – лютым на 2,7 % год да года.
Лузгіна звярнула ўвагу, што цяпер запавольваецца рост у прамысловасці, якая была ледзь не галоўным драйверам эканомікі:
,,«У студзені – лютым рост склаў 2 %, а ў студзені быў 2,7 %. І гэта звязана з тым, пра што ўжо казалі: з абмежаваннем магутнасцяў. То бок нарошчваць вытворчасць вельмі цяжка з дэфіцытам працоўнай сілы. Вось мы і бачым, што ўжо другі месяц запар такое істотнае скарачэнне ў росце ВУПу».
Да таго ж на нас адбіваецца сітуацыя ў Расеі, дзе эканоміка запавольваецца, і гэта аўтаматычна перакідваецца на Беларусь. У дзеянні тая самая моцная залежнасць, пра якую ўсцяж кажуць незалежныя эксперты.
Расейскі чыннік турбуе і цяперашнюю ўладу. На сустрэчы з прэм'ер-міністрам Аляксандрам Турчыным 18 сакавіка Аляксандр Лукашэнка заявіў:
«У нас і прамысловасць крыху, і сельская гаспадарка пакуль ідуць з невялікім мінусам. Хай і невялікі, але мінус. У Расею ў нас таварны экспарт ніжэй за мінулы год. Гэта насцярожвае вельмі сур'ёзна. У нас багата пытанняў, якія патрэбна развязваць, каб не праваліць вынікаў года».
Турчын на гэта адказаў, што запавольванне росту адбываецца з аб'ектыўных і суб'ектыўных прычынаў. «Урад разумее, робіць захады. Вядома, нас вельмі турбуе вонкаваэканамічная дзейнасць і тое, што вы сказалі: таварны экспарт у Расейскую Федэрацыю», – паўтарыў прэм'ер за сваім начальнікам.
Найгоршая сітуацыя – у машынабудаванні, канстатаваў Турчын:
«Самая сур'ёзная заклапочанасць – гэта прадукцыя нашага машынабудавання. Вы ведаеце прычыны: у тым ліку і сітуацыя ў Расейскай Федэрацыі, высокія адсоткавыя стаўкі. Таму тут, напэўна, адна з галоўных задачаў, якую вы заўсёды ставілі, – дыверсіфікацыя нашага экспарту».
Новаму кіраўніку ўраду давядзецца выпраўляць тое, што нарабіў ягоны папярэднік Раман Галоўчанка. Раней у каментары «Белсату» эканаміст цэнтру BEROC Дзмітрый Крук адзначаў, што той «свядома зацягваў Беларусь у эканамічную залежнасць ад Расеі»:
«На фоне вайны і таго, што ў Расеі расце попыт, яны пабачылі магчымасць паказаць добрыя справаздачы і якія яны малайцы. Фактычна ахвяравалі доўгатэрміновым патэнцыялам развіцця беларускай эканомікі, каб адсправаздачыцца пра сённяшні дзень. Гэта не памылка, гэта блізка да злачынства. Гэта фактычна падкоп пад будучыню беларускай эканомікі. Яны ганарацца, што абмянялі будучыню на кароткатэрміновыя плюшкі».
З кім, акрамя Расеі, Менск можа выгадна гандляваць, незразумела. Рынак ЕЗ для нашых галоўных экспартных тавараў – нафтапрадуктаў, угнаенняў, драўніны – закрыты з увагі на санкцыі, з Украінаю гандлю амаль няма праз суўдзел беларускай дзяржавы ў вайне.
«Далёкая дуга» купляць беларускага не прагне: у сёлетнім студзені ў параўнанні з леташнім экспарт у краіны па-за СНД абрынуўся ажно на 21,3 %.
Сцяпан Кубік belsat.eu
