Лукашэнка хоча і росту эканомікі, і рэгулявання цэнаў. Прэм’ер жа, мяркуючы з ягоных словаў, найперш хоча не дапусціць крызісу.
Аляксандр Лукашэнка 18 сакавіка прыняў з дакладам прэм'ер-міністра Беларусі Аляксандра Турчына і міністра замежных справаў Максіма Рыжанкова. Дзяржаўныя медыі перадалі некалькі выказванняў Турчына, якія тычацца цэнаў і эканамічнай стабільнасці.
Друкарскі станок не будуць уключаць на поўную моц, абяцае Турчын
Калі Лукашэнка змяніў кіраўніка Нацбанку, некаторыя беларусы хваляваліся: Павел Калавур быў спецыялістам, а зараз прыйдзе Раман Галоўчанка і «ўключыць друкарскі станок», як Пётр Пракаповіч. Турчын пракаментаваў гэтыя чуткі:
,,«Пытанне ў памерах эмісіі. Калі эмісія праводзіцца ў разумных памерах, то яна не робіць негатыўнага ўплыву на эканоміку. Друкаванне грошай без разумных падыходаў – гэтая сітуацыя ў нашай краіне выключаная».
Ён прызнаў: шмат каго хвалюе пытанне, што «зараз новы ўрад разам з Нацбанкам надрукуе такую колькасць грошай, што эканоміка абрынецца, будзе гіперінфляцыя, валютны курс абрынецца». Заспакоіў: «Ва ўрадзе і Нацбанку працуюць дастаткова кампетэнтныя людзі, якія разумеюць усе выклікі і рызыкі. Стаіць задача збалансаванага эканамічнага росту. Так, ёсць макраэканамічная стабільнасць, ёсць рост. Часам вельмі цяжка знайсці гэты баланс. Але маё асабістае меркаванне: выбіраючы паміж вялікім ростам і макраэканамічнай стабільнасцю, я б выбіраў другое».
Лукашэнка раней даручыў Турчыну і Галоўчанку «нарэшце паставіць з ног на галаву некаторыя пытанні нашай эканомікі, датычныя яе фінансавання». Маўляў, Галоўчанка «заўсёды хацеў большай уцягнутасці банку і банкаўскай сістэмы ў эканоміку».
Праблема ў Расеі?
Лукашэнка хоча росту. Ён пагадзіўся, што рост валавога ўнутранага прадукту ў Беларусі назіраўся, «але ў нас шмат пытанняў, якія трэба вырашыць, каб не праваліць па выніках года». Лукашэнка адзначыў, што прамысловасць і сельская гаспадарка цяпер «з невялікім мінусам», гандлёвы абарот з Расеяй ніжэйшы за мінулы год, узровень інфляцыі нездавальняльны.
Турчын патлумачыў: ёсць «аб’ектыўныя і суб’ектыўныя прычыны» запавольвання росту эканомікі і праблемаў з экспартам у Расею.
«Самая сур'ёзная заклапочанасць – гэта прадукцыя нашага машынабудавання. Вы ведаеце прычыны: у тым ліку і сітуацыя ў Расейскай Федэрацыі, высокія адсоткавыя стаўкі. Таму тут, мусіць, адна з асноўных задачаў, якую вы заўсёды ставілі, – дыверсіфікацыя нашага экспарту. Зразумела, Расея – наш асноўны ключавы партнёр».
Два дні таму Турчын расказваў дзяржаўным медыям, што баіцца «чорных лебедзяў»: падзеяў са значнымі наступствамі, якія цяжка спрагназаваць і прадугледзець, пакуль яны не здарацца. Сярод «чорных лебедзяў» ён бачыў і праблемы ў вонкавым гандлі, і санкцыйны ціск. Казаў: задача ў тым, каб збудаваць эканамічны механізм, які мог бы «аператыўна рэагаваць на любыя выклікі».
Як дыверсіфікаваць вонкавы гандаль і з кім яшчэ гандляваць, акрамя Расеі, невядома: прапановаў Турчына на гэты конт не перадавалі. Праблема з экспартам вялікая і даўняя, гандаль з «краінамі дальняй дугі» не наладжваецца ў аб’ёмах, дастатковых для кампенсацыі страты рынкаў Украіны і Еўразвязу.
Лукашэнка хоча надалей рэгуляваць цэны. Турчын спрабуе зразумець як
Турчын казаў, што мае адказы на «канцэптуальныя пытанні на пяцігодку», і хацеў абмеркаваць іх з Лукашэнкам. Той фактычны адмахнуўся: «Да гэтага мы яшчэ вернемся тым не менш. Таму ў агульных рысах». Турчын жа нагадаў, што праграму дзеянняў ураду трэба прэзентаваць цягам двух месяцаў у «парламенце».
Лукашэнка ж загадаў распрацаваць «формулу справядлівасці» ў цэнаўтварэнні да 1 красавіка. Кантроль цэнаў, паводле яго, трэба зрабіць такім, каб формула «не ціснула» на вытворцаў, прадпрымальнікаў і спажыўцоў. Лукашэнка згадаў, што калі Турчын быў старшынём Менаблвыканкаму, то выступаў супраць «формулы справядлівасці», і спытаў у яго, як Турчын на яе глядзіць цяпер з пасады прэм’ера.
Што Турчын адказаў Лукашэнку, не перадалі. Але пасля прэм’ер распавёў дзяржаўным медыям:
,,«Пастаўленая задача знайсці разумны баланс, каб ён стрымліваў інфляцыю, але не прыводзіў да пагаршэння эканамічнай сітуацыі ў нашых суб'ектаў гаспадарання. Задача нязменная: да канца сакавіка мы павінны гэтае рашэнне прыняць і далажыць кіраўніку дзяржавы».
Віцэ-прэм’ер Мікалай Снапкоў раней расказваў, што ўрад прапаноўваў два варыянты: кароткатэрміновы на аснове прапановаў бізнесу, які мае «скарэктаваць» дзейную сістэму рэгулявання цэнаў, і сярэднетэрміновы, які мае сфармаваць «рэспубліканскую сістэму абароту тавараў і паслуг», каб улады маглі адсочваць дадатковыя кошты ў ланцужку руху тавараў. Пра нейкія варыянты, якія б істотна змяншалі рэгуляванне цэнаў, ва ўрадзе не расказвалі.
Алесь Наваборскі belsat.eu
