У 2018 годзе ў Беластоку паўстала грамадская ініцыятыва «Наша памяць». Праект ініцыявала Беларускае гістарычнае таварыства супольна з фондам Kamunikat.org. Дзейнасць «Нашай памяці» пачалася з дакументавання месцаў памяці аб трагічных падзеях – пацыфікацыі беларускіх вёсак на мяжы студзеня і лютага 1946 г., якую здзейсніў спецыяльны атрад Нацыянальнага вайсковага задзіночання, што зваўся 3-й Віленскай брыгадай пад камандаваннем капітана Рамуальда Райса, псеўданім Буры.
У выніку дзеянняў атраду за некалькі дзён загінулі 79 мірных жыхароў вёсак, сярод іх жанчыны і дзеці. Спалілі шмат будынкаў. Па пацыфікаваных такім чынам вёсках былі раскіданыя ўлёткі з загадам беларусам выязджаць з Польшчы ў СССР.
Аддзяленне Інстытуту нацыянальнай памяці ў Беластоку расследавала гэтую справу. У «Інфармацыі аб канчатковых высновах следства S 28/02/Zi аб пазбаўленні жыцця 79 чалавек – жыхароў павету Бельск-Падляскі, у тым ліку 30 чалавек, г. зв. фурманаў у лесе каля Старых Пухалаў, загінулых у перыяд з 29 студзеня 1946 г. да 2 лютага 1946 г.», выдадзенай ад 30 чэрвеня 2005 г., сярод іншага чытаем:
,,«Не аспрэчваючы ідэю барацьбы за незалежнасць Польшчы, рэалізаваную арганізацыямі, якія супраціўляюцца навязанай ім уладзе, да якіх трэба залічыць Нацыянальнае вайсковае задзіночанне, трэба выразна заявіць, што забойствы фурманаў і пацыфікацыю вёсак у студзені і лютым 1946 г. нельга атаясамліваць з барацьбой за незалежнае існаванне дзяржавы, бо гэта мае прыкметы генацыду».
Рэжысёр Юры Каліна, 2024
