Імаверна, у канцы лютага ў Нямеччыне пройдуць пазачарговыя парламенцкія выбары, па выніках якіх краіну можа ўзначаліць хрысціянскі дэмакрат Фрыдрых Мэрц. Чаго чакаць ад яго адносна вайны ва Украіне? Тлумачыць Аляксандр Фрыдман.
Як і прадказвалі пасля распаду кіроўнай «святлафорнай» кааліцыі, нямецкі парламент (Бундэстаг) абвясціў вотум недаверу кіраўніку дзяржавы – федэральнаму канцлеру Оляфу Шольцу. Cупраць Шольца прагаласавалі 394 дэпутаты, падтрымалі канцлера 207, устрымаліся 116.
Цягам 21 дня федэральны прэзідэнт Франк-Вальтэр Штайнмаер мае вырашыць, ці пагаджацца на прапанову Шольца распусціць парламент. Калі вырашыць распускаць, то мае абвясціць новыя выбары цягам 60 дзён. Бальшыня ў Бундэстагу падтрымлівае новыя выбары, а Штайнмаер ужо казаў, што згодны на правядзенне выбараў 23 лютага.
Апытанні прадказваюць перамогу на выбарах аб’яднанню Хрысціянска-дэмакратычнага звязу Нямеччыны і Хрысціянска-сацыяльнага звязу Баварыі (CDU/CSU). Наўрад ці партыя атрымае абсалютную бальшыню, а якой складзецца новая кааліцыя, прадказаць цяжка. Але найбольш імаверным наступным канцлерам называюць 69-гадовага старшыню CDU, мільянера Фрыдрыха Мэрца.
Як будзе выглядаць палітыка Мэрца адносна вайны ва Украіне?
Ці не найбольш значнае пытанне еўрапейскай палітыкі ў бліжэйшы час – вайна ва Украіне і патэнцыйныя мірныя перамовы. Гісторык і палітычны аглядальнік Аляксандр Фрыдман у каментары «Белсату» кажа, што Мэрц можа падтрымліваць Украіну больш рашуча за папярэдніка ў фінансах і зброі: аб’ёмы падтрымкі не зменшацца, а хутчэй, павялічацца. Мэрц можа дзейнічаць з меншай за Шольца аглядкай на Маскву.
Хрысціянска-дэмакратычны звяз Нямеччыны, які ўзначальвае Мэрц, традыцыйна арыентуецца найбольш на Злучаныя Штаты і з’яўляецца прыхільнікам цеснай супрацы з Амерыкай, адзначае Фрыдман. Мэрц абяцае выбудаваць стасункі з выбраным прэзідэнтам ЗША Доналдам Трампам. Да Расеі жа CDU традыцыйна ставіцца больш негатыўна і асцярожна, чым сацыял-дэмакраты, да якіх адносіцца Шольц. Таму, паводле Фрыдмана, Мэрц – не той чалавек, якога Расея хацела б бачыць за стырном Нямеччыны.
Сярод іншага Мэрц дапускаў пастаўкі Украіне ракетаў «Taurus», а 9 студзеня сустракаўся ў Бундэстагу з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім і казаў, што ягоная фракцыя хоча даць Збройным сілам Украіны магчымасць біць па вайсковых базах у Расеі, не прымушаць «ваяваць з адной рукой за спінай». Зяленскі на той сустрэчы падтрымаў ідэю Мэрца стварыць кантактную групу з удзелам Нямеччыны, Францыі, Злучанага Каралеўства і Польшчы з мэтай аднаўлення справядлівага і трывалага міру ва Украіне – і прэзідэнт Украіны прапанаваў дадаць у групу Данію.
Іншая справа – украінскія ўцекачы ў Нямеччыне, кажа Фрыдман. Тут Мэрц ёсць прыхільнікам больш жорсткага курсу. Пытанні доўгатэрміновага знаходжання ўкраінцаў у Нямеччыне і сацыяльнай дапамогі ім могуць вырашыцца не ў лепшы бок.
Мэрц «далёка не першы дзень у палітыцы» і зусім не малады палітык, адзначае Фрыдман. У пачатку стагоддзя ён меў важную ролю ў CDU, але калі прыйшла «эпоха Ангелы Мэркель», Мэрц адышоў ад партыйнай працы і пайшоў у бізнес: стасункі з Мэркель не склаліся. Мэрц вярнуўся ў палітыку толькі тады, калі Мэркель сышла з палітыкі, і хай не з першай спробы, але ўзрачаліў CDU. Гэта цікавая асаблівасць Мэрца: ён ніколі не займаў кіроўных пасадаў у дзяржаўным кіраванні, не быў міністрам ці дыпламатам, хоць мае вялікі палітычны досвед.
Што да колішняга непаразумення з Мэркель, яна ўжо пажадала Мэрцу ўдачы ў кандыдатуры на пасаду канцлера.
Ігар Сінякевіч, Алесь Наваборскі belsat.eu
