Пераабранне Доналда Трампа прэзідэнтам ЗША стварае шэраг выклікаў для бяспекі ў Еўропе, падтрымання Украіны і Беларусі, але пры гэтым не гарантуе заканчэння вайны, як абяцаў палітык. Пра гэта «Белсату» расказаў кіраўнік «Агенцтва еўраатлантычнага супрацоўніцтва» Валер Кавалеўскі.
Хоць Доналд Трамп і абяцаў скончыць вайну за 24 гадзіны пасля перамогі выбараў, ягонае пераабранне не азначае міру. У тым ліку таму, што самыя ЗША не з’яўляюцца наўпроставым удзельнікам вайны ва Украіне, а толькі падтрымліваюць яе. Так, яны высоўваюць прапановы і ставяць умовы, але рашэнні аб сканчэнні канфлікту ці аб заключэнні перамір’я прымаюць у Кіеве і Маскве, заявіў Валер Кавалеўскі.
«Украінцы ваююць не таму, што іх на гэта падштурхоўваюць краіны Захаду, а таму, што яны самыя хочуць абараніць сваю краіну, незалежнасць, тэрытарыяльную цэласнаць. Тут найперш воля ўкраінскага народу. Але, безумоўна, што без падтрымання краінаў Захаду – узбраеннямі, фінансамі, палітычным падтрыманнем – весці такую вайну будзе крайне складана», – сказаў кіраўнік «Агенцтва еўраатлантычнай інтэграцыі».
Паводле яго, таксама невядома, як будзе рэагаваць Уладзімір Пуцін на магчымыя прапановы з боку Трампа, тым больш, што пакуль невядомыя нават абрысы гэтых прапановаў.
Кавалеўскі адзначыў, што падчас першай кадэнцыі Трамп дэманстраваў вельмі паважлівае стаўленне да Пуціна. Таксама, паводле медыяў, яны падтрымлівалі кантакты ў мінулыя чатыры гады, пакуль Трамп не быў у Белым доме.
,,«Магчыма, гэта нейкім чынам можа паўплываць на тое, як будзе разглядацца зараз пытанне вайны і міру», – заявіў аналітык.
Якой будзе палітыка Трампа адносна Менску?
Кажучы пра будучае стаўленне Трампа да Беларусі, Кавалеўскі адзначыў, што «ў нармальных умовах» нашая краіна не з’яўляецца палітычным прыярытэтам для прэзідэнтаў ЗША. Але цяпер Менск ёсць часткай вайны ва Украіне, падтрымлівае Расею, з беларускай тэрыторыі пачалася агрэсія і невядома, як можа далей развівацца сітуацыя. У тым ліку ёсць верагоднасць таго, што Беларусь можа быць яшчэ глыбей уцягнутая ў гэты канфлікт, нагадаў суразмоўца. Таму, на яго думку, увага да Беларусі будзе заставацца.
Аналітык адзначыў, што палітыка Трампа адносна Менску наўрад ці будзе адарваная ад нацыянальных інтарэсаў ЗША, ці ад партыйнай пазіцыі ягонай Рэспубліканскай партыі. У тым ліку таму, што ёсць пэўныя механізмы, працэдуры і законы, якія «будуць утрымліваць яго ў некай каляіне», больш-менш традыцыйнай для Злучаных Штатаў.
«І ў гэтым сэнсе Беларусь у досыць камфортнай зоне, бо заўсёды захоўваўся двухпартыйны кансэнсус паміж рэспубліканцамі і дэмакратамі па Беларусі. Ёсць выразнае падтрыманне дэмакратычных пажаданняў беларусаў. Мы можам чакаць, што будзе паслядоўнасць, будзе пераемнасць у гэтай палітыцы», – сказаў Кавалеўскі.
Кавалеўскі адзначыў, што ў беларускіх дэмсілаў ёсць трывалыя кантакты з рэспубліканцамі ў Кангрэсе ЗША, «захаваліся вельмі добрыя стасункі» з прадстаўнікамі першай адміністрацыі Трампа, бо менавіта тады пачаліся пратэсты ў Беларусі супраць Аляксандра Лукашэнкі. Тым не менш, ён прызнаў, што з новымі прадстаўнікамі Дзярждэпартаменту ЗША, Белага Дому давядзецца ўсталёўваць кантакты.
У чым праблема новага прэзідэнтцва
Паводле суразмоўцы, на Беларусі можа адбіцца палітыка Трампа адносна вайны паміж Расеяй і Украінай, падтрымання NATO як галоўнага фактару стабільнасці ў Еўропе. І калі дзеянні новага прэзідэнта ЗША спрычыняцца да аслаблення Паўночна-Атлантычнага альянсу, то гэта «можа стварыць новую прастору для Расеі, якой яна можна скарыстацца, дзеля таго, каб узмацняць кантроль над нашай краінай».
Таксама, на думку Кавалеўскага, на Беларусі можа адбівацца стаўленне Трапам да дэмакратычных інстытутаў, дэмакратыі агулам, да незалежных медыяў ці да незалежнай судовай сістэмы.
,,«Перадвыбарчая праграма Трампа выглядала досыць агульна. Там не было такіх дэталяў, спецыфікі, якая дазваляла б сёння казаць пра тое, што мы ведаем, як будзе развівацца палітыка Трампа датычна нашага рэгіёну, нашых краін. Мы бачым, што ў прынцыпе Трамп прытрымліваецца ізаляцыянісцкай палітыкі. Падыходу, што Злучаным Штатам трэба менш удзельнічаць у міжнародных справах, ім трэба выходзіць з некаторых складаных працэсаў і менш улазіць у справы там, дзе, на погляд Трампа, Злучаным Штатам не варта быць», – сказаў Кавалеўскі.
Такі падыход, на яго думку, можа пакінуць беларусаў «сам-насам з двума дыктатарамі» – Лукашэнкам і Пуціным, з якімі «сілы няроўныя». Таксама ў выніку сітуацыя можа стацца больш сумнай і для Украіны, якой Еўропа можа не аказаць належнай дапамогі ў выпадку адмовы ад яе Вашынгтону.
«Ці здольныя яны будуць мабілізавацца выкаціць для ўкраінцаў такую дапамогу, каб яна дазваляла ўкраінцам далей змагацца за сваю свабоду, за тэрытарыяльную цэласць? Украінцам вельмі складана гэта будзе рабіць толькі сваімі сіламі, тут трэба дапамога, бо яны змагаюцца супраць краіны са значнымі рэсурсамі», – падкрэсліў Кавалеўскі.
Тым больш, нагадаў ён, у вайну супраць Украіны ўключылася яшчэ і КНДР, і цяпер гэта не проста канфлікт паміж дзвюма краінамі.
5 лістапада былы кіраўнік краіны Доналд Трамп перамог на выбарах прэзідэнта ЗША дзейную віцэ-прэзідэнтку Камалу Гэрыс. Лідарка дэмакратычных сіл Беларусі павіншавала Дональда Трампа з «упэўненай перамогай», адзначыўшы, што «амерыканскі народ зрабіў свой выбар». Святлана Ціханоўская разлічвае, што палітыка ЗША адносна Беларусі застанецца ранейшай, таму яны па-ранейшаму будуць у кантакце з атачэннем Трампа і прадстаўнікамі Рэспубліканскай партыі.
Падрабязны матэрыял на гэтую тэму глядзіце ў бліжэйшым выпуску праграмы «Прасвет» на «Белсаце».
Наста Ільіна, Макар Мыш belsat.eu