Восень – час на гарачыя духмяныя супы, якія падсілкуюць ды падымуць настрой у непагадзь. А яшчэ – дапамогуць змагацца з сезоннымі інфекцыямі, бо менавіта ўвосень сваё меню можна зрабіць вельмі разнастайным і карысным, дзякуючы таму, што ўся гародніна ўжо саспела, сабраная і чакае сваёй чаргі, каб стаць інгрыдыентам смачнай стравы. Сабралі для вас 7 рэцэптаў супоў, якія, на наш погляд, ідэальна пасуюць для надвор’я лістападу.
1. Вяршковы грыбны суп са свежымі баравікамі

Якая восень без грыбоў? Сёлета яны даволі добра ўрадзілі, таму самы час штосьці з іх прыгатаваць. Напрыклад, суп.
Вам спатрэбяцца:
· баравікі – 300 г
· бульба – 120 г
· масла вяршковае – 20 г
· цыбуля рэпчатая – 60 г
· часнык – 20 г
· вяршкі 20% – 200 мл
· вада – 1,5 л
· лаўровы ліст – 1 шт.
· кроп – 20 г
· соль – 1 ч.л.
Як прытагаваць:
Цыбулю і часнык ачысціць, прамыць і дробна нарэзаць. У рондаль пакласці кавалачак вяршковага масла, растапіць яго на невялікім агні. Дадаць лук і часнык, смажыць да празрыстасці і лёгкага залацістага адцення (каля 5 хвілінаў).
Грыбы ачысціць, прамыць, парэзаць на сярэднія кавалачкі. Дадаць у рондаль да цыбулі і часныку, уліць ваду, пасаліць. Давесці да кіпення і варыць 20 хвілінаў.
Бульбу пачысціць і парэзаць на невялікія кавалачкі, дадаць у рондаль да баравікоў, давесці да кіпення і варыць 15 хвілінаў. Далей дадаць вяршкі, дробна парэзаны кроп і лаўровы ліст. Давесці да кіпення, варыць 1 хвіліну і выключаць. Суп гатовы. Перад падачай лепш даць яму крыху настаяцца.
2. Суп з сушоных баравікоў

Вам спатрэбяцца:
· баравікі сушоныя – 70 г
· пярлоўка – 100 г
· бульба – 2 шт.
· морква – 1 шт.
· цыбуля рэпчатая – 1 шт.
· алей – 2 ст.л.
· лаўровы ліст – 1 шт.
· соль паводле смаку
· смятана 18% - для падачы
· кроп
Як прыгатаваць:
Сухія баравікі замачыць у халоднай вадзе на 20 хвілінаў. Затым ваду зліць, грыбы прамыць, зноў заліць халоднай вадой і пакінуць на 2 – 3 гадзіны. Гэтак жа і пярлоўку прамыць і замачыць у халоднай вадзе прыкладна на 2 гадзіны.
Праз 2 – 3 гадзіны грыбы дастаць, адціснуць і парэзаць на невялікія кавалачкі. Ваду з-пад грыбоў захавайце.
Пачысціце моркву, бульбу і цыбулю.
Ваду, у якой замочваліся грыбы, трэба пераліць у рондаль для варкі, але акуратна, бо на дне мог застацца пясок – трэба, каб ён не трапіў у рондаль. Дадаць ваду да 2 літраў, пакласці ў рондаль грыбы, паставіць на агонь і давесці да кіпення. Калі вада закіпіць, здымыце пену, якая ўтворыцца.
З пярлоўкі зліце ваду і пакладзіце крупы ў рондаль да грыбоў. Далей трэба давесці да кіпення і варыць на малым агні да гатовасці 40 – 50 хвілінаў. У працэсе варкі суп трэба пасаліць паводле смаку.
Моркву парэзаць саломкай, цыбулю – дробнымі кубікамі, крыху пасмажыць іх разам на разагрэтым алеі. Бульбу парэзаць і разам з лаўровым лістом і смажанымі морквай і цыбуляй пакласці ў суп. Варыць яшчэ 15 хвілінаў да гатовасці бульбы. Выключыць і даць пастаяць каля 10 хвілінаў. Падаваць на стол са смятанай і кропам.
3. Гарбузовы суп-пюрэ з вяршкамі

Яшчэ адзін класічны восеньскі прадукт – гарбузы. З іх можна не толькі выразаць ліхтары на Хэлоўін, але і прытагаваць сапраўды смачныя стравы. Напрыклад, гарбузовы суп-пюрэ з вяршкамі.
Вам спатрэбяцца:
· бульён з гародніны – 700 мл
· гарбуз – 800 г
· цыбуля рэпчатая – 1 шт.
· часнык – 2 зубчыкі
· аліўкавы алей – 2 ст.л.
· тлустыя вяршкі – 4 ст.л.
· молатая каляндра – чвэрць сталовай лыжкі
· соль – паводле смаку
· свежамолаты белы перац – паводле смаку
· гарбузовае насенне.
Як прыгатаваць:
Гарбуз ачысціць, выдаліць насенне і парэзаць на кавалачкі. Цыбулю і часнык пачысціць. Часнык разціснуць шырокім бокам нажу, цыбулю нарэзаць тонкімі паўкольцамі.
У рондалі разагрэць аліўкавы алей і абсмажыць на ім цыбулю, каля 5 хвілінаў. Потым дадаць часнык і смажыць яшчэ 3 хвіліны.
Дадаць у рондаль гарбуз, каляндру і белы перац. Крыху пасаліць і ўліць бульён. Давесці да кіпення іварыць 20 хвілінаў пад крышкай на малым агні.
Праз 20 хвілінаў зняць суп з агню і змяльчыць блэндарам да стану пюрэ.
Пры падачы ў талерках суп апырскаць аліўкавым алеем, паліць вяршкамі і ўпрыгожыць гарбузовымі семечкамі. Спажываць адразу ў гарачым выглядзе.
4. Суп-пюрэ з гарбуза з куркумой і імбірам (вельмі карысны ад інфекцыяў).

Вам спатрэбяцца:
· гарбуз – 800 г
· бульба – 250 г
· масла вяршковае – 25 г
· цыбуля рэпчатая – 1 шт.
· часнык – 2 зубчыкі
· куркума – 1 ч.л. парашку
· свежы цёрты імбір – 1 ч.л.
· памідоры – 1 шт.
· бульён – 1,5 шклянкі
· малако – 1 шклянка
· насенне гарбуза, кавалачкі чылі, пятрушка, вяршкі – для падачы.
Як прыгатаваць:
Гарбуз ачысціць, выбраць з яго насенне, мякаць парэзаць на кавалачкі. Бульбу пачысціць і таксама парэзаць на кавалачкі.
Цыбулю і часнык пачысціць і парэзаць, пасмажыць у рондалі на вяршковым масле, дадаць гарбуз і бульбу, пасаліць, усыпаць куркуму і імбір, смажыць яшчэ хвілінаў 5. Уліць гарачы бульён, закрыць і варыць на сярэднім агні каля 10 хвілінаў.
Свежы памідор абдаць кіпнем, ачысціць, парэзаць на 4 часткі, выдаліць пладаножкі і насенне, мякаць парэзаць на кавалачкі і дадаць у суп. Перамяшаць і варыць 5 хвілінаў, пакуль гародніна не стане мяккай. Потым дадаць малако і змяльчыць блэндарам.
Падаваць з гарбузовымі семечкамі, крыху падсмажанымі на патэльні на аліўкавым алеі.
Наша даведка:
Гарбуз на стале беларусаў – “іншаземец”, як і бульба, але трапіў ён да нас значна раней – у ІХ – Х стагоддзях. Гарбуз спадабаўся нашым продкам тым, што мог доўга захоўвацца, аж да наступнага ўраджаю, а таксама сваім смакам.
Гарбуз – вельмі карысная гародніна. Ён утрымлівае вітаміны С, РР, Е, А, групы В, а таксама F, D і рэдкі вітамін Т, які ўдзельнічае ў акісленні свабодных тлустых кіслотаў і спрыяе зніжэнню аб'ёмаў тлушчавай тканіны і ўзроўню тлушчаў у крыві. У гарбузе ёсць жалеза, медзь, кобальт, калій, магній, кальцый, ёд, цынк, селен, клятчатка, раслінныя цукры, амінакіслоты, якія дапамагаюць падвышаць імунітэт і робяць арганізм больш абароненым ад інфекцыяў і розных захворванняў.
5. Суп з кабачкоў з вяршкамі

А што вы робіце з самай мемнай гароднінай – кабачкамі? Мы прапануем прыгатаваць з іх суп.
Вам спатрэбяцца:
· кабачок – 500 г
· цыбуля рэпчатая – 100 г
· часнык – 2 зубчыкі
· вяршкі 20% – 200 мл
· бульён – 300 мл
· масла вяршковае – 10 г
· соль – 1 ч.л.
· перац чорны – паводле смаку
· кроп
· хлеб
Як прыгатаваць:
Цыбулю і часнык ачысціць і нарэзаць кавалачкамі. Кабачок прамыць і таксама парэзаць на кавалачкі.
У рондаль уліць алей і дадаць крыху вяршковага масла, паставіць на сярэдні агонь. Як толькі масла растопіцца ў алеі, дадаць цыбулю і часнык, смажыць іх каля дзвюх хвілінаў да залацістага колеру. Дадаць кабачкі, соль, чорны перац і бульён (курыны, з гародніны ці можна нават звычайную ваду – але ад гэтага будзе залежыць смак супу). Закрыць крышкай, давесці да кіпення і варыць 10 – 15 хвілінаў да гатовасці кабачку. Дадаць вяршкі.
Зноў давесці да кіпення, зняць з агню і змяльчыць блэндэрам да стану пюрэ.
Спажываць лепш адразу, свежым і гарачым. Пры падачы можна ўпрыгожыць дробна парэзаным кропам, іншай зелянінай. Падаваць з падсмажаным хлебам.
6. Крупнік

Напрыканцы – два традыцыйныя беларускія супы. І першы з іх – крупнік. Яго варылі з ячменных, грачаных, прасяных альбо жытніх крупаў. З апошніх – рэдка, але прынамсі раз на год, у Іллін дзень 2 жніўня – такім чынам адзначалі збор маладога жыта.
Вам спатрэбяцца:
· бульба – 1 шт.
· цыбуля рэпчатая – 0,5 шт.
· морква цёртая – 20 г
· корань сельдэрэю – 20 г
· грыбы (любыя, але лепш – баравікі) – 30 г
· грачаныя крупы – 2 ст.л.
· ячныя крупы – 1 ст.л.
· кроп
· смятана – 1 – 2 ст.л.
· яечны жаўток – 1 шт.
· мясны ці грыбны бульён – 1 шклянка
· сала ці грудзінка – для смажання.
Як прыгатаваць:
Бульбу парэзаць сярэднімі кубікамі, цыбулю і сельдэрэй – дробнымі кубікамі. Усю гародніну разам з грыбамі абсмажыць у рондалі на сале да залацістага колеру, дадаць бульён, дробна парэзаны кроп і крупы (ячныя крупы папярэдне лепш замачыць на ноч у халоднай вадзе). Варыць 10 – 15 хвілінаў.
Суп мусіць атрымацца вельмі густым. Зверху на яго пакласці смятану, змазаць жаўтком і запекчы ў духоўцы 10 хвілінаў пры тэмпературы 180˚С.
Падаваць з зелянінай і хлебам.
7. Класічны беларускі боршч

Ён гатуецца крыху інакш, чым традыцыйны ўкраінскі. У беларускі боршч ніколі не дадаецца капуста, а буряк адварваецца загадзя і дадаткова тушыцца на бураковым квасе.
Вам спатрэбяцца:
· бурак вараны – 2 шт.
· сала – невялікі кавалачак
· таматная паста – 1 ст.л.
· мука – 1 ст.л.
· зеляніна (пятрушка, зялёная цыбуля, кроп)
· бульён (на мясе ці костках) — 2 літры
· бураковы квас — 2 шклянкі
· цукар – 1 ч.л.
· спецыі і смятана для падачы.
Як прыгатаваць:
Перш за ўсё – зрабіць бульён. Найлепш браць мяса на костцы – свініну, ялавічыну, качку ці бараніну. Таксама трэба зварыць бурак – прыкладна, 1,5 гадзінаў. Потым яго трэба парэзаць брусочкамі, пакласці ў рондаль і заліць бурачным квасам і крыху патушыць.
На патэльні падсмажыць сала, а на ім – нарэзаную дробнымі кубікамі цыбулю і цёртую моркву.
Бульбу нарэзаць буйнымі кубікамі. У рондаль заліць бульён і пакласці ў яго бульбу, дадаць зеляніну і лаўровы ліст.
Да бурака дадаць чайную лыжку цукру, перамяшаць.
У рондаль з бульёнам дадаць смажаныя цыбулю і моркву, дадаць спецыі. Далей боршч трэба забяліць мукой. Дзеля гэтага сталовую лыжку мукі размяшаць у палове шклянкі вады. З рондаля прыбраць лаўровы ліст і пятрушку, выліць туды мучную сумесь і добра размяшаць. Далей выкласці туды ж буряк і варыць усё разам да гатовасці.
Перад падачай баршчу трэба даць настаяцца. Падаваць са смятанай.
Смачна есці!
Ганна Ганчар belsat.eu