Свята-Елісавецінскі манастыр з Менску адкрыта падтрымлівае расейскую агрэсію супраць Украіны. Частка грошай, якія манашкі кляштару збіраюць продажам сваёй прадукцыі, ідзе расейскай арміі: на іх купляць лекі, аўтамабілі ўзброеным сілам РФ. Але гэта сродкі не толькі беларускіх ці расейскіх праваслаўных вернікаў, але і жыхароў еўрапейскіх краінаў. У прыватнасці – палякаў. Намёт з менскага манастыра «Белсат» сустрэў на Фестывалі трох культураў ва Уладаве, польскім горадзе на мяжы з Беларуссю і Украінай.
Майстры канспірацыі
Фестываль трох культураў ва Уладаве праходзіць з 1995 года. Яго мэта – паказаць спадчыну юдаізму, праваслаўя і каталіцызму, трох культураў, якія спрадвеку прысутнічаюць у мястэчку на мяжы трох краінаў – Польшчы, Украіны і Беларусі.
Мы прыехалі ва Уладаву ў другі дзень фестывалю. Галоўныя падзеі адбываліся ў цэнтры гораду, каля музейнага комплексу трох сінагог. На невялікай вулачцы сярод старой забудовы пад каштанамі размясціўся кірмаш. У намётах можна было набыць рамесныя вырабы, пакаштаваць польскія, літоўскія, украінскія прысмакі. Гучала музыка на любы густ. Каля музею – сцэна, на якой пазней мусіў адбыцца канцэрт, а навокал – рэканструкцыя падзеяў з гісторыі Уладавы.
Намёт Свята-Елісавецінскага манастыра сярод іншых заўважыць няпроста. Хоць ён і ў цэнтры, якраз ля музею і сцэны, на ім не было ніякіх надпісаў ці пазнак, з якіх было б ясна, адкуль прыехалі ўласнікі прадукцыі, што ў ім прапаноўвалася. Такая канспірацыя моцна ўводзіла ў зман наведнікаў фестывалю.
Мы зразумелі, з чым маем справу, калі прыгледзеліся да тавараў, якія прадавала жанчына ў белым вэлюме з крыжыкам на галаве – напэўна, манашка менскага манастыра. На ўпакоўках травяных збораў, духмяных алеяў, лекаў быў указаны вытворца: Свята-Елісавеценскі манастыр.
«Я не даю інтэрв’ю»
– Адкуль увесь гэты тавар? – пытаемся ў манашкі.
– З Менску, Свята-Елісавеценскі манастыр, – не прыхоўваючы, адказвае яна. – Мы прыязджаем сюды ўжо 10 гадоў.
Жанчына размаўляе з намі па-польску. Калі мы запыталіся ў яе, ці можам пагутарыць па-расейску ці па-беларуску, яна сказала, што не, толькі па-польску.
– Дык пані ж з Беларусі, з Менску?
– Не, я з Польшчы.
Мы працягнулі размову з манашкай па-беларуску, і непадобна было, каб яна не разумела. Як так можа быць, што яна рэпрэзентуе беларускі манастыр, але сама нібыта з Польшчы, жанчына не патлумачыла. Яна называе сябе сястрой Ірэнай. Паводле ж нашых крыніцаў, жанчына не манахіня, а міранка, якая гандлюе ад імя Свята-Елісавецінскага манастыра.
– Кіраўніцтва Свята-Елісавеценскага манастыра адкрыта падтрымлівае Расею ў вайне супраць Украіны, і заробленыя манастыром грошы ідуць на гэтую вайну. Што вы пра гэта думаеце? – пытаемся. Але працягваць размову манашка не хоча.
– Я не даю інтэрв’ю. Калі ў вас ёсць пытанні, звяртайцеся ў манастыр. Я не ўпаўнаважаная адказваць. Вы мне перашкаджаеце, задаяце асабістыя пытанні. Гэта вельмі няветліва з вашага боку, – сказала манашка ўсё гэтак жа па-польску.
«Не цікаўлюся палітыкаю»
Да размовы далучылася пакупніца, калі пачула пра Украіну:
– Зашмат украінцаў у Польшчы. Яны шмат кепскага робяць.
– А было б лепш, калі б расейцы сюды прыйшлі? – пытаемся.
– Так, было б лепш, – адказвае жанчына.
– А вы што думаеце пра тое, што беларускі манастыр, які падтрымлівае вайну ва Украіне, прадае свае тавары ў Польшчы? – пытаемся ў сямейнай пары сталага веку.
– Праўда? Мы не ведалі, тут напісана «Кітай» на прадукцыі. Ясна, што мы не падтрымліваем, – адказваюць яны.
– Не цікаўлюся палітыкаю, не браў гэта пад увагу, не задумваўся, – сказаў паляк пенсійнага веку.
Жанчына, якая даволі шмат набыла ў намёце манастыра, пахваліла прадукцыю:
– Ведаю іхныя вырабы і ўсім раю. Я раней сабе і праз інтэрнэт замаўляла. Цяпер купіла сродкі для суставаў, для паляпшэння сну.
– А вы ведаеце, што яны падтрымліваюць Расею ў вайне супраць Украіны?
,,– Мне не хочацца пра гэта выказвацца, – жанчына хутка сышла.
«Атрымліваецца, я падтрымаў сёння Расею»
Амаль усе наведнікі фестывалю, якія падыходзілі да намёту і з якімі мы гутарылі, адказвалі прыкладна гэтак жа: не ведалі, не цікавяцца палітыкаю, прапаганды хапае з усіх бакоў. Хтосьці не верыў нам.
«Штосьці вы не тое кажаце. Манастыр збірае грошы для сябе, на свае патрэбы. Гэта ж рэлігійная ўстанова», – сказаў адзін мужчына.
Мясцовы жыхар Цыпрыян, які прыйшоў на фестываль у прыгожай кашулі чорнага колеру з чырвонаю вышыўкаю, таксама набыў адзін флакончык у менскай манашкі. І таксама не звярнуў увагі, што купляе: думаў, прадукцыя з Румыніі. Мужчына вельмі здзівіўся інфармацыі пра падтрыманне манастыром Расеі ў вайне.
«Што ж, атрымліваецца, я падтрымаў сёння Расею, – заклапочана сказаў Цыпрыян, гледзячы на свой набытак. – Безумоўна, гэта кепска, што яны тут. Я не ведаў. Гэта пытанне да мясцовых уладаў, чаму яны тут».
Цыпрыян быў у Беларусі 20 гадоў таму і апошні раз – перад пандэміяй: кажа, вельмі падабаецца нашая краіна, моцна засмучаны тым, што цяпер у нас адбываецца, чакае перамогі Украіны ды аднаўлення свабоды і справядлівасці на нашых землях.
А што арганізатары фестывалю і мясцовыя ўлады?
Не ведалі, хто прыехаў гандляваць на фестываль, і яго арганізатары. Дырэктарка гарадскога музейнага сінагагальнага комплексу
Аніта Леўчук вэль Леонюк была вельмі здзіўленая:
«Ідэя нашага фестывалю – прэзентаваць суіснаванне розных культураў і стваральнікаў нашага цудоўнага надбужанскага мястэчка Уладавы, дзе з самога пачатку суіснавалі юдаізм, праваслаўе і каталіцызм... Мы хочам прасоўваць суіснаванне гэтых культураў, узаемапавагу, талерантнасць. І гэта мэта фестывалю, што ладзіцца з 1995 года. Да нас прыязджаюць госці з розных краінаў, у тым ліку, з суседніх – Украіны, Беларусі. Адна з удзельніц – сястра з Беларусі... Мы не правяраем кожнай асобы, якая да нас едзе, чым яна займаецца і гэтак далей, глядзім толькі на прадукцыю. Мы не ведалі, што гэты манастыр падтрымлівае вайну».
Падобная рэакцыя на навіну пра падтрыманне Свята-Елісавецінскага манастыра расейскай агрэсіі супраць Украіны была ў старасты Уладаўскага павету
Мар’юша Занька:
«Мы здзіўленыя гэтай інфармацыяй, і добра, што яна да нас трапіла. Прааналізуем гэта з кіраўніцтвам музею, і ў наступным годзе іх тут не будзе. Фестываль трох культураў – падзея непалітычная. Яго мэта – прасоўваць шматкультурнасць Уладавы, памежжа, спадчыну трох рэлігіяў – рымска-каталіцкай, юдаізму і праваслаўя. Мы карыстаемся моваю згоды і талерантнасці. Калі казаць пра палітыку, то мы цалкам за перамогу Украіны, бо спакой ва Украіне – гэта спакой і ва Уладаве, горадзе на мяжы».
Чым насамрэч займаецца Свята-Елісавецінскі манастыр
Менскі Свята-Елісавецінскі жаночы манастыр – візітоўка Беларускай праваслаўнай царквы. У ім жывуць 130 манашак. Манастыр пазіцыянуе сябе як прытулак для асобаў, якія праходзяць рэабілітацыю, сацыялізацыю пасля зняволення, цяжка хварэюць ці змагаюцца з залежнасцю.
Адначасова рэлігійная ўстанове на хавае падтрымання вайны Расеі супраць Украіны, збірае ахвяраванні расейскай арміі, рэабілітуе параненых. Манашкі ездзяць на акупаваныя Расеяй тэрыторыі Украіны.
Акрамя гэтага, Свята-Елісавецінскі манастыр вядомы ўжываннем таннай працоўнай сілы. За 25 гадоў існавання ўстанова развіла маштабны бізнес у вытворчасці і продажы свечак, іконаў, сувенірнай прадукцыі, гарбатаў, бальзамаў і гэтак далей... «Майстэрня працуе 7 дзён на тыдзень, часцяком працуе і начамі, не спыняецца праца майстэрні і 24 гадзіны на содні», – апавядала «Хрысціянская візія».
Манастыр стварыў буйную гандлёвую сетку ў Беларусі. Рэгулярнымі партыямі адпраўляе прадукцыю і за мяжу ў суправаджэнні сясцёр: Францыя, Вялікая Брытанія, Італія, Ірландыя, ЗША, Аўстралія, Ізраіль і Сербія.
Ганна Ганчар belsat.eu
