Беларуская прапаганда паказала фільм з удзелам палітзняволенага юрыста Юрася Зянковіча. Гэта спроба рэжыму даслаць сігнал ЗША, кажа «Белсату» кіраўнік Агенцтва еўраатлантычнага супрацоўніцтва Валерый Кавалеўскі.
У сюжэце Юрась Зянковіч вымушаны расказваць пра «замах» на Аляксандра Лукашэнку, за які яго і пакаралі. Хаця раней прапаганда ўжо здымала фільм пра гэтую справу і ўвогуле надавала ёй багата ўвагі. На думку Валерыя Кавалеўскага, цяпер нагодай для новага фільму магло стаць амерыканскае грамадзянства Зянковіча, якое ён мае адначасова з беларускім.
,,«Выглядае, што гэта нейкая спроба ціску на ўрад Злучаных Штатаў дзеля таго, каб дамагчыся пэўных аслабленняў у палітыцы Злучаных Штатаў у дачыненні да рэжыму ці зменшыць падтрымку на адрас дэмакратычных сілаў Беларусі.
Гэта таксама звязана і з праблемай палітычных зняволеных. Мы бачым, што гэтая сфера цяпер стала вельмі актыўнай. Тут шмат працэсаў: вызваленне ўжо 115 чалавек, і пры гэтым захоўваюцца рэпрэсіі. Часам яны больш жорсткія, мэтанакіраваныя і падкрэсленыя», – кажа Кавалеўскі.
Суразмоўца адзначае, што гэта супадае з тым, што Лукашэнка гаворыць пра нібыта нейкія перамовы з амерыканскім бокам, што былі выстаўленыя пэўныя патрабаванні Лукашэнку, і што ён іх выканаў.
«А цяпер мы бачым даволі недружалюбны, варожы крок – Юрася Зянковіча, грамадзяніна Злучаных Штатаў, выстаўляюць у такім святле. Відавочна, што ягоныя заявы зробленыя пад ціскам, што ён выглядае вельмі стомленым, выціснутым як лімон. То бок гэтыя гады ў турме праходзяць для яго з вельмі сур’ёзнымі стратамі. І нават паказванне яго ў такім выглядзе падкрэслена сведчыць: “паглядзіце, у нас усё пад кантролем, мы можам рабіць, што захочам з людзьмі, пакуль яны ў турме”.
Заходнія ўрады ставяць асобу на першае месца. І калі ідзе гаворка пра тое, што ёсць пагроза здароўю і жыццю чалавека, то гэта адразу павышае тэмпературу ў пытанні таго, што яго трэба вызваліць.
Мы пабачылі Юрася Зянковіча менавіта ў такім стане, калі яму тэрмінова трэба дапамога. Таму я думаю, што гэта найперш спроба ціску, спроба гуляць у нейкую вельмі складаную гульню. Гэта звязана, канечне, з эфектам ад санкцыяў, але таксама са спробамі Лукашэнкі змякчыць непрызнанне, стаўленне, якое цяпер ёсць да яго з боку Злучаных Штатаў», – працягвае Кавалеўскі.
Часовы павераны ў справах ЗША ў Беларусі Пітэр Каўфман раскрытыкаваў відэаматэрыял прапагандыстаў:
«Я рашуча асуджаю недапушчальнае адлюстраванне беларускім рэжымам затрыманага грамадзяніна ЗША ў дзяржаўных СМІ ў прапагандысцкіх мэтах і абвяргаю беспадстаўныя заявы, якія прагучалі ў праграме. Гісторыя выкарыстання рэжымам тактыкі прымусу для вытворчасці падобнага кантэнту ставіць пад сумнеў добраахвотны характар удзелу грамадзяніна ЗША.
Дзяржаўны дэпартамент не мае вышэйшага прыярытэту, чым бяспека грамадзянаў ЗША за мяжой, і мы будзем працягваць выступаць за паляпшэнне стану гэтага затрыманага амерыканца. Я паўтараю даўнюю рэкамендацыю ўраду ЗША, што грамадзяне ЗША не павінны ездзіць у Беларусь, а тыя, хто застаецца ў Беларусі, павінны неадкладна з’ехаць з краіны».
Але ці ўдасца Лукашэнку дамагчыся большага?
«Юрася Зянковіча тут выкарыстоўваюць для пэўнай палітычнай гульні, у якасці інструмента. З боку Злучаных Штатаў пасля гэтага можа быць нейкая прапанова, напрыклад, зняцце санкцыяў, а можа быць і ўдар у адказ – дадатковыя санкцыі, жорсткая палітычная пазіцыя.
Але я вельмі сумняюся, што памякчэнне ў прынцыпе рэалістычнае, бо гэта будзе ствараць прэцэдэнт, калі рэжым будзе бачыць, што праз такі ціск, праз выкарыстанне чалавека яны могуць дасягаць практычных вынікаў для вырашэння сваіх уласных інтарэсаў. Таму гэта такая досыць рызыкоўная і небяспечная гульня для рэжыму», – падводзіць рысу Валер Кавалеўскі.
Юрася Зянковіча затрымалі 12 красавіка 2021 года і пакаралі 11 гадамі калоніі ва ўмовах ўзмоцненага рэжыму. Ён абвінавачваўся паводле ч. 1 арт. 357 КК (змова з мэтай захопу дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам), ч. 1 арт. 361-1 КК (стварэнне экстрэмісцкага фармавання і кіраванне ім), ч. 3 арт. 361 КК (публічныя заклікі да захопу дзяржаўнай улады), ч. 3 арт. 130 КК (распальванне сацыяльнай варожасці), арт. 369 КК (абраза прадстаўніка ўлады).
Арсен Рудэнка belsat.eu
