навіны

«Толькі і марыў, каб узяць гітару ў абдымкі». Былы палітвязень Алесь Папковіч – пра Польшчу, музыку і штучны інтэлект

Былы палітвязны Алесь Папковіч. Фота: Белсат
Былы палітвязны Алесь Папковіч. Фота: Белсат
podpis źródła zdjęcia

Музыку, аніматару і былому палітвязню Алесю Папковічу вельмі патрэбнае нашае падтрыманне. І справа не ў колькасці грошай, якую мы збяром. Справа ў тым, каб ён адчуў, што за ягонымі плячыма зноў стаяць тысячы беларусаў. «Не ведаю, як бы я сябе адчуваў, каб не дапамога людзей», – кажа ў інтэрв'ю «Белсату» удзельнік гуртоў «Рэ-Мажор» і «Dze-ja?», былы палітзняволены Алесь Папковіч. 

З Алесем Папковічам спатыкаемся на варшаўскай «патэльні» (пляцоўка на выхадзе з метро Цэнтрум). Высокі, кароткая стрыжка, за плячыма – футарал з гітарай. Тры месяцы пасля зоны, два – на эміграцыі. З Вроцлава у Варшаву Алесь прыехаў, як прызнаецца, «па творчых справах». Праз тыдзень – назад. 

У Вроцлаве жыве старэйшы брат Алеся – Станіслаў. Малодшы,
Ян Папковіч, застаецца ў няволі. Але расповеды пра турму і зону – «off the record». Так дамаўляемся. Падчас размовы Алесь неаднойчы будзе выбачацца, што «не ўсё можа гаварыць».   

«Пішу так, як адчуваю»

«Белсат»: – З гітарай цяпер, відаць, не расстаешся?

Алесь Папковіч:
– Ведаеш, я толькі і марыў, каб прытуліць сваю гітару, узяць у абдымкі і пачаць нарэшце нейкую творчую справу. Мне падаецца, што для любога творчага чалавека несвабода і немагчымасць ствараць – гэта амаль як смерць. Можаш, канешне, штосьці рабіць, але не на паперы – небяспечна. Недзе ўнутры сябе нешта пішаш. Ну і там не было магчымасці граць на музычных інструментах. Клуб там быў, але тыя канцэрты на афіцыйныя святы – гэта ніяк не звязана з творчасцю…

– Тры месяцы на свабодзе. Ці вяртаецца музыка? Што зараз гучыць у тваёй галаве?


– Так, музыка ўнутры ўжо гучыць. І нешта ўжо напісаў, нешта ёсць. Знайшоў ужо нейкую гармонію. Я ўвесь час нешта збіраў, у мяне  быў цалкам сабраны альбом, але, на жаль, некаторыя рэчы былі знішчаныя. 

,,

Я шмат чаго цікавага пачуў на волі. Спадабалася тое, што робіць Лявон Вольскі, напрыклад ягоныя «Лісты палітвязням», таленавіта атрымалася. Але хочацца пачуць чагосьці і ад людзей, якіх ведаеш асабіста. Аднак такая сітуацыя зараз ва ўсіх…


Карацей, нешта напісалася ўжо. Збольшага пішу так, як адчуваю. На жаль, гэта пакуль што сумнаватыя песні.

«Гэта вельмі натхняе – што людзі застаюцца людзьмі»

– «Глядзіш наперад – няма куды ісці. А дарогу табе падкажа толькі сэрца тваё», – гэта з ранейшага твайго трэку гурта «
Dze-ja?». Што табе падказвае сэрца сёння? Куды ісці?

– Ох, сітуацыя вельмі цяжкая. Я разумею, што некаторым хочацца з'ехаць на край свету і ні аб чым не думаць, забыцца на ўсё. Можа, з-за сваёй наіўнасці, але я ўсё ж такі лічу, што нельга губляць надзею і веру ў сілу дабра. У нешта добрае, на чым трымаецца свет. Калі б гэтага не было – засталося б… пекла. Як на карцінах Босха.

Фота: Белсат
Фота: Белсат

– А, па-твойму, на чым трымаецца свет?

– Я сустракаю вельмі класных людзей. І там сустракаў вельмі класных людзей, вельмі добрых людзей. Нягледзячы на ўсе ўмовы і на тое, што адбываецца, людзі захавалі сябе як людзей. Гэта вельмі цяжка, я бачыў і бачу, але гэта вельмі і вельмі натхняе –  тое, што людзі застаюцца людзьмі. І гэтую маю веру ў людзей немагчыма зламаць. Немагчыма зламаць тое, што немагчыма зламаць. Ёсць святло і ёсць цемра. І святло застаецца святлом заўсёды! 

Можна, канешне, казаць, што белае – гэта чорнае, а мір – гэта вайна. Як у Оруэла. Падмяняць паняцці, філасофстваваць. Маўляў, у кожнага свая праўда і не ўсё так адназначна. Маўляў, а з іншага боку… Мне здаецца, што так спрабуе дзеяць унутры нас нейкая цёмная сіла. Але не. Калі паміраюць дзеці, калі ідзе вайна, калі людзей катуюць – тут, я лічу, няма месца «з іншага боку». Праўда ў тым, што гэта зло. І цемра. Кропка.


– Твае новыя песні пра гэта? Можа, працытуеш хоць радок?


– Хіба што-небудзь пазітыўнае. «А можа сусвет нас пачуе і верне нам тое святло. На сілы добра не гасне надзея, бо калі б яго не было – на чым тады трымаўся бы наш свет?». Гэта з новай маёй песні.

Фота: Белсат
Фота: Белсат

«Вельмі не хапае таго, каб уся сям'я была разам» 

– Дзякуй, надзея не згасне ніколі! Як з сённяшняй перспектывы ацэньваеш тое, што рабіў раней?


– Не ведаю. Быў нейкі перыяд, напэўна 2015 – 2017 гады, калі ў Беларусі пачалі з'яўляцца гурты, пачала падымацца культура. Я вучыўся ў Акадэміі мастацтваў, у нас быў гурт «Рэ-Мажор». Ладзіліся розныя «салянкі», агульныя рок-канцэрты.
Кацярына Ваданосава, Міхаіл Бараноўскі, «Tor Band», які зараз у турме, а раней зваўся «Ойра!»… Мы з усімі былі знаёмыя. 

«Рэ-Мажор» запрасілі тады ў Бельск на фестываль «Бардаўская восень», дзе я пазнаёміўся з
Міхалам Анемпадыставым. Вельмі для мяне былі цікавыя часы. А пасля ўсё пайшло не так. Я лічу, тое, што было зробленае, было зробленае так, як трэба. Бо ўсё робіцца ў асаблівы момант, у нейкім кантэксце. Сёння – іншыя часы. Канешне, хацелася б надалей са сваімі хлопцамі працаваць, але такой магчымасці няма. Хоць было вельмі класна! Буду думаць – што далей.  

Фота: Белсат
Фота: Белсат

– Выбраў Вроцлаў, а не Варшаву, таму што там – брат?

– Так. Гэта сям'я. Зараз брат мне вельмі і вельмі дапамагае. Першыя ягоныя словы, калі абняліся пасля разлукі? Я не помню. Яны і непатрэбныя, напэўна, былі. Толькі эмоцыі і пачуцці. Ён быў вельмі ўзрадаваны. Зараз здымаем дом, жывём у доме, як і марылі раней. Як збіраліся зрабіць да гэтай усёй сітуацыі. Так, вельмі не хапае малодшага брата. Вельмі не хапае таго, каб уся сям'я была разам. Але чакаем, будзем чакаць.

А так, насамрэч, і тут, у Варшаве, ёсць сябры, і там – у Вроцлаве. Увогуле, калі б не сябры, я наагул не ведаю, як бы сябе адчуваў. 


«Усё прасякнутае паранойяй»

– Каб не ведаў, праз што ты прайшоў, сказаў бы, што ты зараз добра выглядаеш. Але ўсё адно скажу: добра выглядаеш!


– Дзякуй. Цікава, што недзе праз тыдзень па выездзе з Беларусі я пайшоў у Вроцлаве на прэзентацыю кнігі
Уладзіміра Някляева «Без Айчыны», падышоў да яго, перадаў прывітанні ад некаторых людзей, і ён мне прыкладна тое ж самае сказаў. «Свежанька выглядаеш», – кажа. Не ведаю, калі і свежанька, то толькі таму, што дапамагаюць людзі. Бо маю падтрыманне і дапамогу. Гэта дае сілы.

– Праваабаронцы па тваім затрыманні адзначалі, што ты сутыкнуўся з сур'ёзнымі праблемамі са здароўем… 


– Ну як сур'ёзнымі… Быў час, калі… Не, не хачу пра хваробы. Былі праблемы. Там гэта звязана ўсё. Проста скажу, што зараз усё нармальна. 


– Як табе тут увогуле пасля Беларусі?


– Я зноў згадаю Джорджа Оруэла і ягоную антыўтопію «1984». Такое адчуванне, што там сапраўды ўсё так і ёсць. Усё так і ёсць там. Але гэта жахліва. Цяжкая справа. Я не магу, на жаль, распавесці, як я выязджаў, але я выйшаў і думаў, што мне капец. 

А тут прыехаў – адчуваецца свабода, людзі па-іншаму ставяцца да многага, у іх іншыя праблемы. Людзі думаюць па-іншаму. Людзі жывуць, так скажу. А там… Можа, гэта я так пабачыў проста пасля ўсяго, але – шэрасць, міліцыянты ходзяць, салдаты і гэтая паранойя, усё прасякнутае паранойяй…

Фота: Белсат
Фота: Белсат

– Некаторыя прыязджаюць з Беларусі і кажуць, што ўсё нармальна, людзі ў кавярнях сядзяць, размаўляюць, пасміхаюцца. Маўляў – перастаньце нагнятаць. 

– Таксама такое чуў у размовах. Ну, ўжо не так шмат людзей там сядзіць ў кавярнях. І невядома, што гэта за людзі, якія сядзяць у кавярні свабодна. Але калі яны сябе так адчуваюць і кажуць, што ўсё нармальна, – ну, значыцца, ўсё ў іх нармальна. У мяне не вельмі…


«Мару знайсці сапраўднае каханне»

– У Беларусі ты працаваў аніматарам, нават калісь засвяціўся на «Беларусьфільме». Ці шукаеш працу ў гэтай сферы ў Польшчы?


– Так, я папрацаваў на «Беларусьфільме». І быў такі цікавы момант. На Валадарцы ў камеры быў тэлевізар. І аднойчы гляджу – круцяць мультфільмы па БТ, якія я калісьці даўно рабіў на «Беларусьфільме». І што? І мне стала сорамна насамрэч, бо такая стылістыка састарэлая – даўно гэта было. 


– Цікава, пабачыў свае мульцікі ў СІЗА…


– Так, хоць БТ амаль не глядзеў да гэтага. Увогуле, калі выйшаў, вельмі здзівіўся, як змянілася сітуацыя ў гэтай галіне, у IT-сферы. Вельмі паўплываў на яе штучны інтэлект. Я пакуль не ўсё разумею, але спрабую разабрацца. Мяркую, ШІ у будучыні зробіцца проста інструментам у руках прафесіяналаў. Не больш за тое, я думаю. Бо мне нецікава, што там атрымаецца ў робата, калі ён замест людзей зоймецца творчасцю і пачне ствараць карціны і песні. Бо і ў творы мастацтва галоўнае якраз тое, што за ім стаіць жывы чалавек, які адлюстроўвае сваё бачанне гэтага свету. 

Карацей, вельмі цікава, што адбываецца. Я пачаў вяртацца да сваіх навыкаў. І цікава, што я даю рады. Пальчыкі ўсё помняць. Хоць трэба яшчэ працаваць і працаваць. Я займаўся і 3D-анімацыяй, і 2D, маю таксама досвед у UI/UX. Я  думаю, што не згублюся і знайду працу, каб зарабляць на хлеб. Але пакуль што не маю дазволу на працу.

Фота: Белсат
Фота: Белсат

– Які першы фільм на свабодзе паглядзеў?

– Фільмы? Пакуль што нават і не… А! Паглядзеў гэты мульцік – «Каханне, смерць і робаты». Думаў, новы сезон з'явіўся. Актуальная тэма, розныя студыі, мне цікава. Але збольшага не было часу глядзець. Спрабаваў аднавіцца ў 3D-анімацыі. На гэта больш часу аддаваў, ну і гітару ў рукі ўзяў – пачаў таксама працаваць. І мову польскую яшчэ вучу. Здаецца, што вольнага часу ўдосталь, а насамрэч увесь час трэба нешта рабіць (смяецца).


– Добры ноўтбук пакуль не набыў? На платформе «Bysol» трывае
збор на дапамогу табе. Засталося няшмат, каб ён ажыццявіўся…

– Так, я выказваю велізарную падзяку ўсім, хто мне дапамагае. Яшчэ раз паўтару: не ведаю, як бы я сябе адчуваў, каб не дапамога людзей. А ноўтбук пакуль не купіў. Аказалася, што насамрэч такі, які мне патрэбны, каштуе нават больш заяўленай сумы. Але што-небудзь прыдумаем. Гэта сапраўды неабходны для маёй працы інструмент.   


– Апрача самага неабходнага, што яшчэ марыш набыць ці, можа, дзе-небудзь пабываць?


– Калі шчыра, я мару знайсці сапраўднае каханне.

Зміцер Міраш belsat.eu

больш па гэтай тэме

Глядзіце больш
Item 1 of 4

апошнія

Item 1 of 10