Чым больш у іх мітусні і ўнутранай канкурэнцыі, тым менш сілаў на рэальную барацьбу з іншадумствам.
«Кіберпартызаны» паламалі працу КДБ. Сайт дагэтуль «на прафілактыцы», а 40 000 лістоў грамадзянаў выкладзеныя ў адкрыты доступ. Не ўсе з іх – «сігнал у органы», каля паловы – нармальныя звароты грамадзянаў у пытаннях, якія іх турбуюць, але і даносы таксама ёсць. Паўнавартасныя, савецкія, ад якіх павявае зусім сталінскімі часамі.
Жонка наводзіць на мужа, бабуля адкрыта злівае ўласнага ўнука, а з паведамленняў пра «няправільную» палітычную актыўнасць можна скласці пару тамоў памерам з «Вайну і мір».
Аднак гэтая злітая база хутчэй натхняе, чым засмучае. Мне здаецца, што, калі ўлічваць узровень канфрантацыі, падзеленасці ў грамадстве і ўсю рэвалюцыйнасць сітуацыі, менавіта палітычных даносаў мы маглі б чакаць у значна большай колькасці.
Беларусь – самы дрымуча-савецкі з аскепкаў імперыі. І тут не трэба якіх-небудзь сацыялагічных даследаванняў: і сцяг, і герб, і гімн адсылаюць менавіта да тых часоў. Увекавечаная ў назвах вуліцаў тая ж савецкая гісторыя толькі пацвярджае гэты тэзіс. Свярдлоў, Калінін і асабліва Ленін з «нашым» Дзяржынскім, як і Маркс з Энгельсам, не дазваляюць усумніцца ў «крыніцы сілы» цяперашняй беларускай дзяржавы.
Апытанні фіксуюць долю грамадзянаў, якія падтрымліваюць «крамлёўска-савецкі» шлях развіцця, як 25–30 %, а гэта азначае наяўнасць у грамадстве да 2 млн дарослых таварышаў, якія не бачаць нічога заганнага ў такой жа савецкай мадэлі паводзінаў, беспасярэдняй часткай якой выступаюць менавіта даносы.
,,За дзевяць гадоў 20 000 даносаў (другая палова зваротаў даносамі не ёсць) пры базе ў 2 млн азначае толькі 1 % стукачоў. Ці можна было чакаць меншага?
Адказ відавочны. У краіне, якая падтрымлівае міф пра «цудоўную савецкую мінуўшчыну», не магло не быць стукачоў. І 1 % за дзевяць гадоў, ды яшчэ ва ўмовах рэвалюцыі 2020-га, азначае, што грамадства ў цэлым у нас здаровае, і людзі тыпу Азаронка з Мукавозчыкам, якія напампоўваюць грамадзянаў постсавецкай нянавісцю, гавораць з вельмі вузкай праслойкай такіх жа маргінальных мярзотнікаў.
Што ж з гэтым рабіць? Нічога. Сонечнае святло – найлепшы дэзынфектар у такіх выпадках. Так, само па сабе выкладванне неапрацаваных асабістых звестак у адкрыты доступ ёсць парушэннем заканадаўства, як беларускага, так і еўрапейскага. І гэты факт выклікае справядлівыя пытанні да саміх «партызанаў». Аднак людзям, якія ў вызначаным законам парадку звярнуліся ў КДБ у асабістых, непалітычных пытаннях, відавочна няма чаго баяцца. Што ж тычыцца «стукачоў паводле прызвання», то ім наўрад ці будзе сорамна – неразумна на гэта спадзявацца, – але будзе добра, каб іх суседзі, сваякі, калегі з працы ведалі, з кім маюць справу. А значыць, трэба было б базу адсартаваць і зрабіць зручнай у выкарыстанні.
Не, не з мэтай пераследу ворагаў – таго, што здарылася, ужо не выправіць, – але новыя пакаленні даносчыкаў, якія ідуць за імі, будуць ясна бачыць сваю перспектыву і, магчыма, кагосьці гэтая публічнасць спыніць.
,,І ёсць яшчэ адзін, не бачны воку, але значны эфект. Вы можаце ўявіць, што цяпер робіцца ў самім КДБ?
Як мітусіцца грамадзянін Церцель, шукаючы, на каго можна зваліць віну за правал такога памеру. Гэта ж тая самая арганізацыя, якая павінна быць «абароненай крэпасцю», дзе працуюць самыя прафесійныя прафесіяналы, абвешаныя медалямі і ордэнамі, дзе мыш не павінна праскочыць, а тут – такі касмічны правал. Трэба кагосьці з намеснікаў зліваць, не менш. Інакш сальюць цябе самога, і сальюць з задавальненнем. У іх там свая ўнутрывідавая барацьба паміж, напрыклад, МУС і КДБ, у якой Камітэт апошнім часам перамагаў – і кейс са злівам базы даносаў абʼектыўна на руку другому боку.
І гэта добра! Чым больш у іх там мітусні і ўнутранай канкурэнцыі, тым менш застаецца сілаў на рэальную барацьбу з іншадумствам. Мой асабісты досвед узаемадзеяння з КДБ сведчыць пра тое, што нічым гэтая арганізацыя з пункту гледжання арганізацыі працы не адрозніваецца ад стандартнага калгасу. Усё тое ж: бюракратыя, надзіманне шчок і пусканне пылу ў вочы начальству.
Таму і выходзіць у матчы КДБ – «Кіберпартызаны» лік 0:1 на нашу карысць. Паглядзім, чый труп вынесуць.
/ ІР
