Інфляцыя можа вырасці ў разы – праблемы ад рэгулявання коштаў усё складаней хаваць
21.03.2024, 09:10
Belsat
podpis źródła zdjęcia
Праблемы будуць накшталт 2011 года.
У апошнія месяцы ў Беларусі назіраецца паскарэнне інфляцыі. У студзені яе рост склаў 0,8 %, а ў лютым – 0,9 %. Рэч у інфляцыйным навесе, які ўзнік у выніку рэгулявання коштаў уладамі. Пакрысе ён вырываецца вонкі. Калі справы ў эканоміцы будуць ісці прыкладна як у 2023 годзе, то да канца 2024 года беларусаў чакае рост коштаў на 7–9 %. Але сітуацыя можа зрабіцца зусім непрадказальнаю, і выйдзе нешта падобнае на крызіс 2011 года, расказаў «Белсату» старэйшы навуковы работнік BEROC Дзмітрый Крук.
«Мы бачым паскарэнне інфляцыі, і гэта пацвярджае тэзіс, што інфляцыйны ціск у эканоміцы ўзрастае. Спробы запхаць пад дыван пытанне коштаў спрацоўваюць толькі часткова. Дапускаю, што чыноўнікі больш лагодна ўзгадняюць падвышэнне коштаў у тых месцах, дзе адміністрацыйнае стрымліванне меншае, ці там, дзе прадпрыемствы ў большай ступені адчуваюць напругу», – кажа Дзмітрый Крук.
Праз рэгуляванне зацягваецца стан, калі прадпрыемствам трэба паднімаць кошты, але нельга. І кампаніі пачуваюцца ўсё горш. Пры гэтым ужо паспеў вырасці інфляцыйны навес, бо цэны без рэгулявання павінны былі вырасці значна больш.
Пытанне, як у такой сітуацыі зрабіць лепш, ужо не стаіць, лічыць Дзмітрый Крук. Бо сур’ёзныя памылкі былі зробленыя, калі прымалі пастанову № 713 «Аб сістэме рэгулявання коштаў» і пастанову № 114 «Аб часовым рэгуляванні коштаў».
«Цяпер правільна казаць, як выйсці з найменшымі стратамі, бо інфляцыйны навес ужо стварыўся. Негатыўныя эфекты праяўляюцца ў пагаршэнні фінансавых пазіцыяў фірмаў і падвышэнні інфляцыі.
,,
Давайце ўявім, што нешта цудоўнае здараецца і ў Беларусі можна весці хаця б нармальную эканамічную палітыку. Самым рацыянальным тады было б адпусціць рэгуляванне коштаў і паспрабаваць паступова здуць гэты інфляцыйны навес», – працягвае эканаміст.
Галоўным інструментам тут была б больш жорсткая манетарная палітыка, лічыць эксперт. Гэта, напрыклад, больш высокія стаўкі па крэдытах і больш складаныя ўмовы іх выдачы.
«Тады можна было б прыйсці да таго, што інфляцыйны навес, які склаўся, фактычна выплюхнуўся б на волю, але паступова – за два-тры кварталы. І гэта не сталася б аднамомантавым шокам. Потым можна было б увайсці ў стан нармальнай манетарнай палітыкі. Але нават такая опцыя сёння на парадку дня не існуе, таму што для цяперашняга рэжыму адміністрацыйнае рэгуляванне коштаў – гэта тое, ад чаго яны адмовіцца не гатовыя.
,,
Таму найбольш імаверным я бачу, прынамсі на 2024 год, наступнае развіццё падзеяў. Пастановы аб рэгуляванні коштаў будуць захоўвацца. Магчыма, у іх будуць уносіцца змены, якія, хутчэй за ўсё, будуць накіраваныя на тое, каб даць больш магчымасцяў узгадняць змену коштаў, хаця б у межах рэгулявання даць большае поле для манеўру.
Гэта такое вычварэнства, але ў гэтай ненармальнай логіцы яно дазволіла б трошкі рэгуляваць сітуацыю ў асобных галінах, дзе фінансавае становішча зусім кепскае. Фактычна гэта тое, да чаго цяпер рэжым у эканамічнай сферы імкнецца. Як я пачуў ад аднаго з прадпрымальнікаў, яны намацалі магчымасць бачыць, дзе сфармаваўся невялікі фінансавы тлушч, і гэты тлушч зразаюць», – працягвае Дзмітрый Крук.
Гэта значыць, кошты даюць падымаць тым, хто зусім не можа трымацца. А калі кампаніі яшчэ ў стане несці страты, там рэгуляванне больш жорсткае.
,,
«Але другі бок такой палітыкі – непазбежна гэта будзе прыводзіць да паскарэння інфляцыі. Я б чакаў, што па выніках года дзесьці ў дыяпазоне 7–9 % мы будзем пры такім сцэнары мець. Але ўсё гэта будзе адносна працаваць, калі будзе прыблізна такая ж дынаміка і кан’юнктура, якая была ў 2023 годзе.
То бок фінансавае становішча фірмаў нерадыкальна пагоршыцца. Але гэта зусім не гарантавана. З большай імавернасцю будзе іншая сітуацыя – кан’юнктура пагоршыцца, фінансавае становішча фірмаў таксама. І тут я бачу сур’ёзныя рызыкі, што ў пэўны момант можа сарваць разьбу і гэты інфляцыйны навес некантраляваным чынам выплюхнецца. Тым больш калі сюды дадаць веру цяперашніх чыноўнікаў, што такім чынам можна рэгуляваць кошты. Яны ж лічаць досвед 2023 года з рэгуляваннем – паспяховым», – адзначае Дзмітрый Крук.
На думку эксперта, чыноўнікі могуць захапіцца і адначасова з рэгуляваннем коштаў працягваць стымуляваць рост эканомікі, як у мінулым годзе.
,,
«Гэта вельмі з вялікай імавернасцю ў пэўны момант прывядзе да рэзкага інфляцыйнага стрэлу. Але складана спрагназаваць, у які момант. Такую патэнцыйную опцыю можна параўнаць з 2011 годам. Тады быў скачок у курсе. Цяпер такое больш імаверна з інфляцыяй», – кажа эксперт.
У 2011 годзе курс беларускага рубля абваліўся да долара ў некалькі разоў. То бок інфляцыя таксама можа павялічыцца ў разы і зрабіцца двухзначнай.
«Ёсць такая прымаўка, што калі вы глядзіце ў вочы двухзначнай інфляцыі, то барацьбу з ёю вы ўжо прайгралі. Да пэўнага моманты ты яе рэгулюеш, але з пэўнага моманту з’яўляюцца двухзначныя лічбы – інфляцыя пачынае кіраваць эканамічнай палітыкай. Калі мы гэтую мяжу перакрочым, адпаведна будуць спробы кампенсаваць страты ў дабрабыце, у заробках у сувязі з інфляцыяй. І гэта ўжо фармуе тое, што вядома амаль кожнаму беларусу – так званую інфляцыйную спіраль [калі заробкі пачынаюць падвышаць, каб кампенсаваць страты ад інфляцыі, а гэтае падвышэнне яшчэ больш разганяе інфляцыю і росту дабрабыту няма. – Заўв. рэд.]», – рэзюмуе Дзмітрый Крук.
Telewizja Polska S.A. w likwidacji processes your personal data collected when you visit individual websites on the tvp.pl Portal (hereinafter referred to as the Portal), including information saved using technologies used to track and store them, such as cookies, web beacons or other similar technologies enabling the provision of tailored and secure services, personalize content and advertising, provide social media features and analyze Internet traffic.
Click "I accept and go to the website" to consent to the use of automatic tracking and data collection technology, access to information on your end device and its storage, and to the processing of your personal data by Telewizja Polska S.A. w likwidacji, Trusted Partners from IAB* (1004 company) and other Trusted TVP Partners (88 company), for marketing purposes (including for automated matching of advertisements to your interests and measuring their effectiveness) and others, which we indicate below.
The purposes of processing your data by TVP S.A. w likwidacji are as follows:
Store and/or access information on a device
Use limited data to select advertising
Create profiles for personalised advertising
Use profiles to select personalised advertising
Create profiles to personalise content
Use profiles to select personalised content
Measure advertising performance
Measure content performance
Understand audiences through statistics or combinations of data from different sources
Develop and improve services
Use limited data to select content
Ensure security, prevent and detect fraud, and fix errors
Deliver and present advertising and content
Save and communicate privacy choices
TVP S.A. w likwidacji process your data for the purposes of features. As part of these features, we may take the following actions:
Match and combine data from other data sources
Link different devices
Identify devices based on information transmitted automatically
The purposes of processing your data by Trusted Partners from IAB and other Trusted Partners of TVP are as follows:
Store and/or access information on a device
Use limited data to select advertising
Create profiles for personalised advertising
Use profiles to select personalised advertising
Create profiles to personalise content
Use profiles to select personalised content
Measure advertising performance
Measure content performance
Understand audiences through statistics or combinations of data from different sources
Develop and improve services
Use limited data to select content
Ensure security, prevent and detect fraud, and fix errors
Deliver and present advertising and content
Save and communicate privacy choices
Trusted Partners from IAB and other Trusted Partners of TVP process your data for the purposes of features and special features. As part of these features, they may take the following actions:
Match and combine data from other data sources
Link different devices
Identify devices based on information transmitted automatically
Use precise geolocation data
Actively scan device characteristics for identification
Consent is voluntary and you can withdraw it at any time in Advanced Settings.
In addition, you have the right to request access, rectification, deletion or limitation of data processing. In the Privacy Policy, you will find information on how to communicate to us your will to exercise these rights.
Consent to the use of data for some IAB Trusted Partners and TVP Trusted Partners may be related to the transfer of data to the United States or other third countries (not belonging to the European Economic Area, which includes the Member States of the European Union as well as Norway, Iceland and Liechtenstein). In connection with the above, we would like to inform you about the possible risk that may be associated with the transfer of data to third countries, consisting in the possible lack of an adequate level of protection of natural persons related to the processing of their personal data, which is guaranteed by the provisions of the GDPR (Regulation of the European Parliament and of the Council (EU 2016/679 of 27 April 2016 on the protection of individuals with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46 / EC), due to the lack of an adequacy decision by the European Commission and the lack of adequate security.
The user's personal data processed by TVP may be processed both on the basis of the user's consent as well as on the basis of a legitimate interest, i.e. without the consent of the Portal user (only for the purposes necessary to ensure the proper operation of the Portal). TVP processes user data on the basis of a legitimate interest only in situations where it is necessary for the provision and proper operation of the Portal, i.e. maintenance and technical support of the Portal, ensuring security, preventing fraud and removing errors, statistical measurements necessary for the proper functioning of the Portal.
Detailed information on the processing of your data can be found in the Privacy Policy.
