«Мяжа – дадатковая цікавінка». Як жыве польскі курорт ля самой Расеі
01.06.2024, 07:10
Выгляд на Віслінскую затоку ў Крыніцы-Морскай. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
podpis źródła zdjęcia
Пастанавілі паглядзець, як жыве польскае курортнае мястэчка ля самой расейскай мяжы.
У траўні ўлады Расеі заявілі пра неактуальнасць сваіх межаў у Балтыйскім моры з суседнімі Польшчай, Літвой і Фінляндыяй. Карэспандэнты «Белсату» пастанавілі паглядзець, як жыве польскі курортнае мястэчка ля самой расейскай мяжы. У тым ліку каля яго ў РФ убачылі неактуальнасць межаў.
Выгляд на Віслінскую затоку ў Крыніцы-Морскай. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
Крыніца-Морска – курортнае мястэчка з 1172 жыхарамі на вузкай касе ў Балтыйскім моры ля самой мяжы з Калінінградскаю вобласцю Расеі. Ужо ў самой геаграфіі гэтага памежжа адчуваюцца супярэчнасці, што існуюць паміж Польшчай і РФ. У польскай мове каса называецца Віслінскай, а ў расейскай – Балтыйскай, і аддзяляе яна мора адпаведна ад Віслінскай або Калінінградскай затокі. Дарэчы, і самому Калінінграду ў польскай мове з нядаўняга часу вярнулі яго мясцовую гістарычную назву – Крулевец (беларускі Каралявец).
Ад расейскага Балтыйску Крыніцу-Морску наўпрост аддзяляюць 20–25 кіламетраў. І калі з польскага боку каса – папулярны турыстычны кірунак, то з расейскага трапіць на яе замежнікам не так і проста. Згодна з турыстычным парталам Калінінградскай вобласці, расейская частка касы адносіцца да тэрыторыяў з рэгламентаваным рэжымам наведвання для замежных грамадзянаў, які патрабуе адмысловых дазволаў. Прычына гэтага – у самым Балтыйску, дзе размешчаная Балтыйская вайскова-марская база Балтыйскага флоту РФ – найбуйнейшая база ВМФ Расеі на Балтыйскім моры.
Дарэчы, 21 траўня сталася вядома, што Міністэрства абароны Расеі лічыць неактуальнымі межы ў Балтыйскім моры з 1985 года і прапануе іх змяніць у аднабаковым парадку. Цяперашнія межы нібыта не адпавядаюць «геаграфічным абставінам». Згодна з прапановаю Міністэрства абароны, мяжа Расеі мае быць пашыраная за кошт часткі акваторыі на ўсходзе Фінскай затокі, а таксама каля Балтыйску і Зеленаградску (на мяжы з Літвой) у Калінінградскай вобласці.
Турыстычны транспарт у Крыніцы-Морскай. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
Для гэтага збіраюцца абнавіць пералік пунктаў, ад якіх адмераюць шырыню паласы тэрытарыяльных водаў каля мацерыковай часткі і астравоў Расеі ў Балтыйскім моры. МЗС Расеі даручылі даць на захоўванне генеральнаму сакратару ААН копіі змененых мапаў. Пакуль праект выстаўлены на грамадскае абмеркаванне, аднак ужо гаворыцца, што змены мусяць набыць моц у студзені 2025 года.
МЗС Літвы назваў прапанову «наўмыснай, мэтанакіраванай правакацыяй з мэтаю запалохаць суседнія краіны і іх грамадствы». І хоць фінскае вонкавапалітычнае ведамства заявіла, што не бачыць у дзеяннях РФ правакацыі, а расейскія дзяржаўныя медыі са спасылкаю на «вайскова-дыпламатычную крыніцу» запэўнілі, што Расея не збіраецца пераглядаць лініі дзяржаўнай мяжы на Балтыцы, праект пастановы быў выдалены.
Карэспандэнты «Белсату» скіраваліся праверыць, чым жыве памежны курорт з «неактуальнымі» межамі побач з найбуйнейшаю базаю Балтыйскага флоту РФ.
Як і большасць курортных мясцовасцяў, Крыніца-Морска ажывае, відаць, у сезон, калі горад напаўняецца натоўпамі турыстаў. У наш візіт мястэчка было яшчэ пустое, хаця гандлёвыя шэрагі з сувенірамі і кавярні ўжо адчынялі свае дзверы або рабілі апошнія прыгатаванні да іх адкрыцця. Праўда, у некаторых кавярнях уласнікі яшчэ проста адзначалі свае ўласныя сямейныя святы, хоць шум з іх і мог збіць з панталыку выпадковых наведнікаў.
Сцягі Еўразвязу, Польшчы і Украіны ў Крыніцы-Морскай. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
Але ўжо перад вялікімі выходнымі ў горад скіроўвалася значна больш транспарту – прыватных аўтамабіляў, турыстычных аўтобусаў і аўтадамоў, – чымся напярэдадні.
У любым разе, нягледзячы нават на несезон, арэнда жытла выглядае даражэйшай у параўнанні з буйнымі гарадамі і ваяводскімі цэнтрамі Польшчы. Пры значна меншай якасці. Відаць, спрацоўвае правіла курортных паселішчаў, характэрнае і іншым мясцінам ды краінам: турыст, які хоча адпачыць на моры, заплаціць столькі і за такое.
У мястэчку вонкава незаўважна нейкай напружанасці ў звязку з пагрозамі з боку Расеі. Тут не відаць ні вайсковай прысутнасці, ні ўзмоцненых паліцэйскіх патрулёў. Ніхто ні ў каго не правярае дакументаў і не кантралюе праезду. Гэтак, дарогаю сюды давялося бачыць неаднаразова вайсковыя машыны камуфляжных колераў, але было гэта за пару соцень кіламетраў – там, дзе праводзіліся вайсковыя вучэнні. Тут жа нічога такога не было відаць. Як няма на касе і напружанасці з прычыны мігрантаў з краінаў Азіі і Афрыкі, якія не штурмуюць расейска-польскай мяжы, як яны гэта робяць з беларускага боку.
Людзі адпачываюць каля плоту каля польска-расейскай мяжы. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
Без усіх гэтых трывог людзі проста адпачываюць на моры, слухаюць музыку, гуляюць, выпіваюць. Таксама ідуць актыўныя працы, каб паспець адрамантаваць дарогі і ўкласці новы асфальт, каб турыстам было прасцей і лягчэй прыехаць на курорт. Праўда, пакуль гэта стварае дадатковыя нязручнасці для праезду. Але ўжо за найбліжэйшы тыдзень-два ўсе гэтыя працы, падобна, мусяць завяршыцца. Так што ніхто тут прапускаць сезон з прычыны блізкасці Расеі, відавочна, не плануе. Адзінае папярэджанне, якое можна сустрэць у Крыніцы-Морскай, – гэта не карміць дзікоў, якія сапраўды блукаюць па гарадскіх пляжах і вуліцах.
,,
«Ёсць страх. Калі глыбока падумаць, то сапраўды страшна ад таго, што можа адбыцца. Я сама перажыла вайну, ведаю, што гэта такое, што такое вайна. Але мусім з гэтым неяк даць рады, не можам баяцца. Не ведаю, як гэта будзе з вайсковага боку, але нельга паддавацца страху», – адказвае нашаму карэспандэнту турыстка сталага веку, якая прыехала ў Крыніцу-Морску адпачыць.
У горадзе публічна відаць трошкі польскіх і прынамсі адзін украінскі сцяг, але нечага асаблівага ў пытанні сімволікі, што б адрознівала Крыніцу-Морску ад больш аддаленых ад Расеі польскіх гарадоў, няма. Як няма, дарэчы, і расейскай мовы на публічных абвестках пра здачу пакояў. І гэта пры ўсёй блізкасці да РФ.
Вуліца ў Крыніцы-Морскай. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
Як апавядае кіроўца турыстычнага мікрааўтобусу-таксоўкі, раней турыстаў з Расеі ў Крыніцу-Морску прыязджала значна больш, але з пачаткам у 2022 годзе поўнамаштабнай агрэсіі Расеі на Украіну іхная колькасць значна зменшылася.
Праўда, удакладняе суразмоўца, на Балтыйскай касе ніколі не было адкрытай мяжы з Расеяй. Да 2004 года з Крыніцы-Морскай да Калінінграду хадзіў паром, але пасля ўступлення Польшчы ў Еўразвяз спыніліся і такія паездкі.
А вось пра планы Расеі змяніць марскую мяжу ў раёне Балтыйску кіроўца нічога не чуў:
,,
«Так далёка палітыкаю не цікаўлюся».
Праўда, расейскую мову на вуліцы часам пачуць можна было. Але ад жанчын і дзяцей, і гэта наводзіць на думку, што гэта ўцекачы ад вайны з Украіны, якія схаваліся ад расейскага агрэсара пад самую мяжу з РФ.
Кіроўца ўдакладняе, што не баіцца магчымасці расейскай агрэсіі, бо яму «зашмат гадоў, усякае ўжо перажыў». Паводле мужчыны, блізкасць Расеі наагул дадае Крыніцы-Морскай прывабнасці сярод турыстаў, «бо ўсе хочуць ехаць да мяжы».
Машына Памежнай аховы Польшчы каля польска-расейскай мяжы. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
Каб дабрацца да мяжы, трэба праехаць яшчэ з 15 кіламетраў праз маляўнічыя прыбярэжныя лясы да Новай Карчмы, якая таксама называецца Пяскамі – ад былой вёскі, што цяпер ёсць асобнаю часткаю Крыніцы-Морскай. Тут сітуацыя ў плане бяспекі таксама не змяняецца: ідуць рамонтныя працы, прыбываюць турысты.
,,
«Прыязджаю проста сюды, раблю сваю працу і з’язджаю», – кажа работнік паркінгу недалёка ад польска-расейскай мяжы.
Далей праезд для аўтамабільнага транспарту закрыты. Але на тры кіламетры праз лес наўпрост да мяжы цягнецца адмысловая роварная сцежка. Па ёй дзе сем’ямі, а дзе паасобку, дзе пешкі, а дзе і на роварах рушаць турысты. Дарога ўпіраецца ў шлагбаум і агароджу з сеткі. А надпісы на шыльдах тлумачаць, што гэта мяжа не толькі гораду і нават не толькі Польшчы, а ўсяго Еўрапейскага Звязу з Расеяй. Далей праход забаронены. Заязджаць за шлагбаум дазволена толькі памежнікам. Турысты ж проста фатаграфуюцца каля шлагбауму, што аддзяляе дэмакратычны свет ад дыктатуры.
Уздоўж сеткі ідзе новая дарога, што выводзіць людзей да Балтыйскага мора. Шмат хто з прыезджых проста застаецца там адпачыць. Некаторыя нават пралазяць за агароджу і адпачываюць на забароненай для праходу тэрыторыі. І адзіныя, каго яны баяцца, – відаць, польскія памежнікі, якія суворым позіркам прымушаюць іх вярнуцца па іншы бок агароджы.
Шлагбаўм каля польска-расейскай мяжы ў Крыніцы-Морскай. Крыніца-Морска, Польшча. 28 траўня 2024 года. (Фота: Белсат)
Далей жа па шырокіх і даўжэзных пясчаных пляжах можна вярнуцца назад да паркінгу. А можна застацца і тут. Ніякіх абмежаванняў зноў-такі не відаць.
У цэлым Крыніца-Морска вонкава мала чым адрозніваецца ад рэшты курортных мястэчак. Нагадвае яна ў тым ліку і тыя прычарнаморскія мясціны Херсонскай вобласці Украіны, якія ўлетку 2021 года давялося наведаць аўтару. З лютага 2022-га яны пад расейскай акупацыяй.
Telewizja Polska S.A. w likwidacji processes your personal data collected when you visit individual websites on the tvp.pl Portal (hereinafter referred to as the Portal), including information saved using technologies used to track and store them, such as cookies, web beacons or other similar technologies enabling the provision of tailored and secure services, personalize content and advertising, provide social media features and analyze Internet traffic.
Click "I accept and go to the website" to consent to the use of automatic tracking and data collection technology, access to information on your end device and its storage, and to the processing of your personal data by Telewizja Polska S.A. w likwidacji, Trusted Partners from IAB* (1004 company) and other Trusted TVP Partners (88 company), for marketing purposes (including for automated matching of advertisements to your interests and measuring their effectiveness) and others, which we indicate below.
The purposes of processing your data by TVP S.A. w likwidacji are as follows:
Store and/or access information on a device
Use limited data to select advertising
Create profiles for personalised advertising
Use profiles to select personalised advertising
Create profiles to personalise content
Use profiles to select personalised content
Measure advertising performance
Measure content performance
Understand audiences through statistics or combinations of data from different sources
Develop and improve services
Use limited data to select content
Ensure security, prevent and detect fraud, and fix errors
Deliver and present advertising and content
Save and communicate privacy choices
TVP S.A. w likwidacji process your data for the purposes of features. As part of these features, we may take the following actions:
Match and combine data from other data sources
Link different devices
Identify devices based on information transmitted automatically
The purposes of processing your data by Trusted Partners from IAB and other Trusted Partners of TVP are as follows:
Store and/or access information on a device
Use limited data to select advertising
Create profiles for personalised advertising
Use profiles to select personalised advertising
Create profiles to personalise content
Use profiles to select personalised content
Measure advertising performance
Measure content performance
Understand audiences through statistics or combinations of data from different sources
Develop and improve services
Use limited data to select content
Ensure security, prevent and detect fraud, and fix errors
Deliver and present advertising and content
Save and communicate privacy choices
Trusted Partners from IAB and other Trusted Partners of TVP process your data for the purposes of features and special features. As part of these features, they may take the following actions:
Match and combine data from other data sources
Link different devices
Identify devices based on information transmitted automatically
Use precise geolocation data
Actively scan device characteristics for identification
Consent is voluntary and you can withdraw it at any time in Advanced Settings.
In addition, you have the right to request access, rectification, deletion or limitation of data processing. In the Privacy Policy, you will find information on how to communicate to us your will to exercise these rights.
Consent to the use of data for some IAB Trusted Partners and TVP Trusted Partners may be related to the transfer of data to the United States or other third countries (not belonging to the European Economic Area, which includes the Member States of the European Union as well as Norway, Iceland and Liechtenstein). In connection with the above, we would like to inform you about the possible risk that may be associated with the transfer of data to third countries, consisting in the possible lack of an adequate level of protection of natural persons related to the processing of their personal data, which is guaranteed by the provisions of the GDPR (Regulation of the European Parliament and of the Council (EU 2016/679 of 27 April 2016 on the protection of individuals with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46 / EC), due to the lack of an adequacy decision by the European Commission and the lack of adequate security.
The user's personal data processed by TVP may be processed both on the basis of the user's consent as well as on the basis of a legitimate interest, i.e. without the consent of the Portal user (only for the purposes necessary to ensure the proper operation of the Portal). TVP processes user data on the basis of a legitimate interest only in situations where it is necessary for the provision and proper operation of the Portal, i.e. maintenance and technical support of the Portal, ensuring security, preventing fraud and removing errors, statistical measurements necessary for the proper functioning of the Portal.
Detailed information on the processing of your data can be found in the Privacy Policy.