За тым, што адбываецца, разам з «Белсатам» сочыць мастак Дэ Лёс.
Вядомы з савецкіх часоў выраз «Мир. Труд. Май» згубіў свой сэнс, бо міру няма – Расея ваюе з Украінай, улады Беларусі – са сваім народам. У спісу экстрэмісцкіх фармаванняў сумны юбілей – такі статус атрымалі ўжо 200 арганізацыяў. Лукашэнка працягвае пужаць насельніцтва «падступствам Захаду», які цяпер паклаў вока чамусьці на Кобрынскі раён. Тым часам журналісты і шмат якія беларусы працягваюць вывучаць змест злітай «Кіберпартызанамі» базы зваротаў у КДБ і знаходзяць там нямала знаёмых прозвішчаў.
Традыцыйна ў Беларусі травень пачынаецца са святаў і выходных. На гэты вясновы месяц у Беларусі выпадаюць тры святочныя дні, прызнаныя афіцыйнымі выходнымі: Свята працы (1 траўня), Дзень Перамогі (9 траўня) і Радаўніца (14 траўня). Працоўны дзень 13 траўня (панядзелак) пераносіцца на 18 траўня (субота), і беларусы атрымліваюць 4 выходныя запар.
З савецкіх часоў пра май, працу і мір згадвалася адначасова, але цяпер гэты славуты выраз не адпавядае рэчаіснасці. Бо Расея працягвае бамбіць Украіну і там штодня гінуць людзі, а ў Беларусі не спыняюцца рэпрэсіі. Не так даўно абяцанае экспертамі плато рэпрэсіяў разбурылася. Пра гэта гаворыцца ў справаздачы «Барометр рэпрэсіяў» ад Цэнтру новых ідэй. Аўтар даследавання, сацыёлаг Генадзь Коршунаў адзначыў, што ўсе тэндэнцыі паказваюць на ўзмацненне рэпрэсіўнага клімату ў Беларусі, з падзелам грамадства на лаяльных і нелаяльных. Адносна апошніх праводзіцца ўсё больш мэтанакіраваная дыскрымінацыя і жорсткі рэпрэсіўны ціск.
У першыя дні траўня МУС прызнала«экстрэмісцкім фармаваннем» рэсурсы пад агульнаю назваю «Мы не холопы». Рэсурс стаўся 200-м «экстрэмісцкім фармаваннем», залучаным у адпаведны пералік ведамства.
Надаючы нейкім рэсурсам статус экстрэмісцкіх, рэжым у Беларусі спрабуе забараніць любую форму іншадумства. У Беларусі расце колькасць і экстрэмісцкіх фармаванняў, і экстрэмісцкіх матэрыялаў. Пракуратура Менску на падставе маніторынгу інтэрнэт-парталаў, сацыяльных сетак, тэлеграм-каналаў ды іншых рэсурсаў за 2023 год і мінулы перыяд 2024-га скіравала ў суды больш за 180 заяваў наконт прызнання інфармацыйнай прадукцыі экстрэмісцкімі матэрыяламі.
Падчас выступу на Усебеларускім народным сходзе Аляксандр Лукашэнка пагражаў шмат каму. Ён называў полк імя Кастуся Каліноўскага, харугвы Паспалітага рушэння і Беларускі добраахвотніцкі корпус, які, паводле Лукашэнкі, атакаваў Белгародскую вобласць Расеі разам з Расейскім добраахвотніцкім корпусам і вайскоўцамі Украіны. Акрамя таго, паведаміў, што дэмакратычныя сілы (у якіх «ад гэтай дэмакратыі нічога не засталося») чамусьці плануюць захапіць Кобрынскі раён і ўвесці туды войскі NATO.
КДБ ад беларусаў
«Кіберпартызаны» выклалі ў сетку даносы, якія адпраўляліся чэкістам праз партал з верасня 2014 да жніўня 2023 года. Насамрэч гэта не зусім даносы. Дакладней – не толькі даносы. Напрыклад, сярод зваротаў – 55 хадайніцтваў пра змяненне меры стрымання Віктару Бабарыку, просьбы дапамагчы знайсці рэпрэсаваных у савецкі час родных, прапановы супрацы і нават пакаянні. Усяго 40 тысяч паведамленняў.
Спецслужбы звычайна не раскрываюць сваіх шпіёнаў і даносчыкаў, каб у будучым новыя асобы не баяліся супрацоўнічаць далей. Цяпер праз хібы ў сістэме аховы звестак выявілася, што звесткі пра тых, хто пісаў звароты і даносы ў КДБ, дасяжныя ўсім.
Эксперты думаюць, што гэта можа мець педагагічны эфект у будучым. Хоць пакуль і няма магчымасці судовага пераследу, але рэпутацыйныя страты ўжо ёсць. Даносчыкі звычайна робяць гэта спакваля, спадзяюцца, што ніхто пра гэта не даведаецца, і могуць мець добрыя стасункі з тымі, на каго даносяць, але тут нечакана ўсё выкрылася. Некаторыя з тых, хто хацеў бы даносіць, пастановяць гэтага не рабіць, мяркуюць эксперты.
З 25 красавіка СІЗА № 1 на вуліцы Валадарскага ў Менску спыніла прыём перадачаў для зняволеных, а 3 29-га ўвогуле зачынілася. Прычына – расфармаванне і пераезд установы, паведаміла праваабарончая ініцыятыва «Dissidentby». Двухсотгадовы будынак Пішчалаўскага замку, у якім месціўся ізалятар, – у аварыйным стане. У 2008-м адна з чатырох вежаў на перыметры забудовы проста абрынулася. Тады ніхто не пацярпеў.
Вязняў, якія тут утрымліваліся, перавялі ў нядаўна пабудаваны ізалятар у Калядзічах, а таксама ў аналагічныя ўстановы Магілёва і Жодзіна. Паводле праваабарончага цэнтру «Вясна», у СІЗА на Валадарцы на момант пераезду ўтрымліваліся не менш за 29 палітычных вязняў. Сярод іх бізнесовец Андрэй Брэмшміт, былы ўчастковы Яўген Ціханаў, настаўніца сталічнай 23-й гімназіі Дар’я Хмяльніцкая, архітэктарка Дар’я Мандзік.
Пасля закрыцця аб’ект выведуць з-пад гаспадарчага валодання Дэпартаменту выканання пакаранняў, перададуць на баланс гораду і пачнуць рэканструкцыю. Як адзначалі ўлады, на аднаўленне гістарычнага аблічча замку спатрэбіцца каля 5 мільёнаў долараў. Да збору сродкаў прыцягнуць прыватных інвестараў. Паводле аднаго з праектаў, тут зробяць гатэльна-забаўляльны комплекс.
Дэ Лёс belsat.eu
