Kulki do gry, krzyżyk i wędkarski ciężarek: TOP 10 znalezisk archeologicznych w grodzieńskim zamku FOTO

Przed planowaną rekonstrukcją zabytku – zamek wzięli swoje władanie archeolodzy, którzy odkryli niemało artefaktów pochodzących nawet z czasów Wielkiego Księcia Witolda. Białoruscy specjaliści w sezonie zimowym opracowywali znaleziska wykopane podczas lata na terytorium zamku w Grodnie.

1. Kulki do gry

Wykopane w Grodnie Kamienne kulki wykorzystywane do dziecięcych zabaw nazywane marmurkami lub na Białorusi z niemiecka „murmierszpilem” pamiętają czasy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zabawa przetrwała przez wieki i do dziś dzieci bawią już nie kamiennymi, ale szklanymi kulkami. I jest to bardzo stara zabawa – archeolodzy odkryli tego typu obiekty, które liczą powstały trzy tysiące lat p.n.e.

2. Kamienne kule armatnie

Znalezione w Grodnie egzemplarze pochodzą z XIV-XV wieku. Mają różne rozmiary. Średnica największej z nich wynosi prawie pół metra. Odkryte obiekty zdaniem specjalistów, to pamiątka po najeźdźcach, bo znaleziono je w różnych miejscach.

Niektóre z nich wykorzystano do budowy bruku. Najpewniej nie strzelano nimi z armat, ale miotano przy pomocy katapult.

3. Cegły z odciskami łap.

Na zamku odnaleziono cegły z odciśniętymi wzorem zwierzęcych kończyn. Najwięcej tego typu znalezisk pochodzi z XII wieku. Na zdjęciu widać jednak okazy pochodzące z czasów Batorego, na których zachowały się dobrze zachowane odbicia łapy psa i kopyta kozy.

Cegły wyrabiano po za murami zamku. Wiadomo, że w XVI w. posadę zamkowego murarza zajmował Anton de Grip, który posiadał ceglarnię we wsiach Sucha i Haradnicze. Prawdopodobnie zwierzęta, których łapy uwieczniono w glinie  pochodziły z tych miejscowości.

4. Fragment klingi miecza

Datowany na XV wiek niepozorny fragment broni jest znaczącym znaleziskiem. Paradoksalnie w zamku, który był przecież budowlą obronną nie znaleziono ani jednego miecza, ani nawet jego fragmentu. Jedyną szablę w podziemiach znaleźli polscy badacze w okresie międzywojennym.

5. Krzyżyk z kamienia

Tego typu krzyżyki na terytorium WKL były popularne w czasach średniowiecza, jednak ten egzemplarz znaleziono w późniejszych warstwach. Być może grunt w tym miejscu został przesunięty do góry. To już trzeci krzyżyk tego typu odnaleziony na terytorium zamku.

Większość krzyżyków w tym okresie wyrabiano ze sprowadzanych materiałów – marmuru, jaspisu lub lazurytu. Czasem wykorzystywano bałtycki bursztyn.

6. Ostrogi

Znalezisko jest datowane na II połowę XV w. Na żelaznej ostrodze zachowało się mocowanie, sprzączka, haczyk i ostre kolce. Znajdowane niekiedy ostrogi z tego okresy były bogato zdobione, jednak na wykopanych w ub. roku egzemplarzach czas wyrył swoje piętno.

Grodno było miastem jeźdźców, bo na jego terenie znaleziono wyjątkowo dużo ostróg z różnych okresów, bogato zdobionych i całkiem skromnych.

7. Ołowiany ciężarek wędkarski

Skręcony płaski kawałek metalu nie przyciągnąłby uwagi, gdyby nie fakt, że został zrobiony prawdopodobnie z ołowianej blachy, którą pokryta była dolna cerkiew na terytorium starego zamku.

Spłonęła ona dość szybko po tym jak została wybudowana, a zapobiegliwi grodnianie wykorzystali ołów z dachu do swoich potrzeb. Podobne ciężarki znajdowali przed wojną polscy archeolodzy: Józef Jodkowski i Zdzisław Durczewski.

8. Ostrzałka do noża

Znalezisko bardzo często napotykane w średniowiecznych warstwach. Było częścią „niezbędnika gentelmana”, na który składały się także: nóż, knot i krzemień potrzebny do rozpalania ognia. Ostrzałkę z braku kieszeni przyczepiano sznurkiem lub rzemykiem do pasa.

9. Wylot lufy armatniej

Może się on okazać jednym z najstarszych artyleryjskich zabytków  na Białorusi. Znaleziony fragment armaty mocno ucierpiał w czasie pożaru, co związane było z działaniami wojennymi, które dotknęły zamek. Nie jest znany dokładny wiek znaleziska, ale archeolodzy wstępnie ocenili go na XVII w.

10. Kamienne słońce

Kiedyś upiększało pałac, znajdujący się na miejscu Nowego Zamku w Grodnie. Obecnie wiemy, że w trakcie prowadzonej przez Rosjan przebudowy zdemontowano barokowe ozdoby, i przewieziono  je do Brzostowscy Murowanej,  gdzie zostały przechowane w siedzibie  Antoniego Sułtana w 1858 r.

W latach 20 XX w. ozdoby zostały z powrotem przewiezione do muzeum działającego na terytorium zamku. W czasach sowieckich zostały one rozbite przez robotników kładących kanalizację, a resztki zakopane na miejscu.

jb/ Belsat.eu