Ukraińska lotniczka Nadija Sawczenko znów prowadzi głodówkę, podczas której odmawiała przyjmowania pokarmu przez ponad 70 dni. Protest głodowy to jedna z najbardziej rozpowszechnionych form sprzeciwu, kiedy nie pozostają inne sposoby wyrażenia swoich poglądów. Co prawda głodującym rzadko udaje się wywalczyć wykonanie swoich żądań, ale zawsze zwracają na siebie uwagę. Jeżeli wpisać do wyszukiwarki Google hasła „głodówka”, to od razu pojawią się trzy wyniki związane ze sprawami politycznymi: – Nadiji Sawczenko, Niadieżdy Tołokonnikowej z „Pussy Riot” oraz ukraińskiej premier Julii Tymoszenko.
Belsat.eu proponuje przypomnieć sobie, jakie głodówki prowadzono w najnowszej historii Białorusi i co osiągnęli ich uczestnicy.
[vc_single_image image=”1″ img_size=”large”]
Głodówka i marsz górników, 1992
Przed rozpoczęciem głodówki górnicy z Soligorska ponad dwa miesiące prowadzili negocjacje o podwyżkach płac. 12 marca 1992 r. ogłosili straj bezterminowy i zablokowali tory kolejowe, aby nie dopuścić załadunku towaru z przedsiębiorstwa „Biełaruśkalij”. 30 marca osiem osób rozpoczęło głodówkę. Władze nie reagowały. W Soligorsku odbył się więc, na którym zebrało się 12 tys. osób. Podjęto decyzję, żeby iść pieszo do Mińska i tam oznajmić o swoich postulatach rządowi.
[vc_single_image image=”3″ img_size=”large”]
Po czterech dniach górnicy doszli do stolicy, a wiec poparcia dla ich żądań zgromadził 50 tys. osób. W wyniku górnicze pensje podniesiono o 3,4 raza, poszerzono również pakiet socjalny.
Działacze niezależnych związków zawodowych głodowali na Białorusi również całkiem niedawno – w listopadzie ub. roku. Po 9 dniach głodówki czterech aktywistów władze nie zareagowały na ich żądania. W 2013 głodowali też związkowcy z Mozyrza – również bezskutecznie.
Głodówka parlamentarzystów, 1995
11 kwietnia 1995 r. 19 deputowanych opozycji Białoruskiego Frontu Narodowego (BNF) ogłosiło głodówkę w sali obrad. Był to protest przeciwko zainicjowanego przez Aleksandra Łukaszenkę referendum o pozbawieniu statusu symboli państwowych biało-czerwono-białej flagi narodowej i godła Pogoń oraz pozbawieniu języka białoruskiego jako jedynego języka urzędowego. Plebiscyt miał też zatwierdzić integrację gospodarczą z Rosją i prawo prezydenta do rozwiązywania parlamentu.
W nocy z 11 na 12 kwietnia deputowanych pobili funkcjonariusze specnazu i usuneli ich z budynku parlamentu. Wielu polityków uważa właśnie tę datę za początek dyktatury na Białorusi. Właśnie po pacyfikacji parlamentarzystów pisarz Wasil Bykau powiedział: „Krajem rządzi junta”. Referendum odbyło się miesiąc później i wszystkie propozycje prezydenta uzyskały poparcie.
Parlamentarzysci na Białorusi głodowali potem jeszcze jeden raz – w r. 2004. Trzech deputowanych z opozycyjnej frakcji “Republika” domagali się demokratyzacji wyborów. Wybory roku 2004 były ostatnimi, w których wyniku do parlamentu weszła reprezentacja wspólnoty demokratycznej. Jeden z uczestników głodówki – Siarhiej Skrabiec – prowadził potem taką akcje protestu jeszcze dwukrotnie – ale już w więzieniu.
Głodówka Siwczyka i Chadyki, 1996
Członkowie BNF Wiaczasłau Siwczyk i Jury Chadyka zostali aresztowani wiosną 1996 r. Po wielkich akcjach ulicznych opozycji i starciach demonstrantów z milicją, oskarżono ich o zorganizowanie zamieszek i umieszczono w mińskim areszcie przy ul. Wołodarskiego. Politycy głodowali trzy tygodnie, ostatnie trzy dni Siwczyk przebywał na reanimacji. 17 maja obaj zostali zwolnieni, musieli zobowiązać się, że nie będą opuszczać Mińska. Sprawę karną umorzono po kilku latach.
[vc_single_image image=”8″ img_size=”large”]
Głodówki „młodofrontowców”
W 2005 roku ponad dwa tygodnie głodowali członkowie Młodego Frontu z Żodzina. Była to akcja solidarnościowa ze relegowanym z uczelni kolegą. Rok później „młodofrontowcy” rozpoczęli głodówkę w Soligorsku. Stopniowo przyłączali się do niej działacze organizacji z całego kraju. Ogółem głodówkę prowadziło ok. 40 osób, a akcja trwała trzy tygodnie. Żądań nie wykonano, ale głodówka uzyskała znaczny rozgłos – głównie dlatego, że wśród jej uczestników było wielu niepełnoletnich.
[vc_single_image image=”10″ img_size=”large”]
Aktywiści Młodego Frontu głodowali też w roku 2009, solidaryzując się z Mikałajem Autuchowiczem.
[vc_single_image image=”12″ img_size=”large”]
Wielu z nich – podobnie jak inni działacze organizacji młodzieżowych – prowadziło akcje głodowe w więzieniach i aresztach.
Głodówka „Nowego Życia”, 2006
Wierni z gminy kościoła protestanckiego „Nowe Życie” prowadzili głodówkę w październiku 2006 r. Głodówka – post trwała ok. miesiąca, żądaniem było ocalenie budynku świątyni. Bezpośrednich wyników głodówka nie przyniosła – sąd stanął po stronie mińskich władz. W 2010 r. miała się odbyć przymusowa eksmisja, ale… się nie odbyła. Administracja dzielnicy Moskiewskiej zrezygnowała z przejęcia budynku. Przyczyn nie podano. Cud Boski?
Głodówki Aleksandra Kazulina i Mikałaja Autuchowicza
Przedsiębiorca z Wołkowyska i więzień polityczny Autuchowicz prowadził akcje głodowe dwukrotnie. Ale pierwsza – z roku 2005 – była najtrudniejsza, najdłuższa i najskuteczniejsza. Więzień nie jadł 74 dni i stracił na wadze 40 kg. Domagał się uwolnienia i został zwolniony, co prawda tylko po areszt domowy. Później Autuchowicz został skazany na 3,5 roku kolonii karnej. Wyszedł na wolność przed końcem wyroku, wskutek interwencji USA.
Podczas ostatniej głodówki Autuchowicz zdecydował się na jeszcze bardziej rozpaczliwy krok. Dokonał samookaleczenia w celi grodzieńskiego więzienia – w ten sposób zaprotestował przeciwko postępowaniu administracji placówki.
Aleksander Kazulin był kandydatem na prezydenta w roku 2006. Od razu po wyborach aresztowano go, a potem skazano na 5,5 roku pozbawienia wolności. W kolonii karnej w Witebsku głodował przez 53 dni, żądając rozpatrzenia „kwestii białoruskiej” przez Radę Bezpieczeństwa ONZ. Przedstawiciel USA przy ONZ rzeczywiście spróbował poruszyć tam temat łamania praw człowieka na Białorusi, ale propozycja została zablokowana przez Rosję.
[vc_single_image image=”14″ img_size=”large”]
Głodówka Siarhieja Kawalenki, 2013
Witebski aktywista partii KChP-BNF ogłosił głodówkę 20 grudnia 2011 roku. Protest był spowodowany zatrzymaniem i represjami. Funkcjonariusze inspekcji kryminalno-wykonawczej MSW wszczęli przeciwko niemu postępowanie w sprawie naruszenia warunków odbywania poprzedniej kary – za wywieszenie flagi narodowej na choince miejskiej w roku 2010.
[vc_single_image image=”16″ img_size=”large”]
Kawalenka zakończył głodówkę w marcu 2012 roku, stracił na wadze 30 kg. Wielokrotnie próbowano karmićgo przymusowo, w wyniku trafił do więziennego szpitala w Mińsku. Kawalenkę skazano na 2 lata pozbawienia wolności, ale w trakcie odbywania wyroku został ułaskawiony mocą prezydenckiego dekretu.
Iwan Szyła, belsat.eu
