Ustawienie krzyża upamiętniającego zabicie przez sowieckie służby bezpieczeństwa podporucznika Anatola Radziwonika pseudonim „Olech” stało się zarzewiem dyskusji o roli AK na ziemiach obecnej zachodniej Białorusi.
Wymiana opinii na stronie internetowej opozycyjnego białoruskiego tygodnika “Nasza Niwa” rozpoczęła się po odsłonięciu krzyża w miejscowości Raczkowszczyzna w obwodzie grodzieńskim. Podporucznik Anatol Radziwonik, ostatni dowódca zorganizowanego podziemia polskiego na Ziemi Nowogródzkiej, został zabity 12 maja 1949 roku.
Anatol Sidarewicz, białoruski publicysta i polityk opozycyjny stwierdził, że ustawienie krzyża było „prowokacją” . Jego zdaniem, Armia Krajowa walczyła nie tyle przeciwko władzom radzieckim, co o Polskę w przedwojennych granicach, a więc chciała podziału Białorusi.
Tymczasem historyk i publicysta Aleś Paszkiewicz podkreślił, że nie należy dopuszczać do tego, aby “odległa w czasie historia” “zatruwała” dzisiejsze relacje między narodami. Zwracał uwagę na pozytywny przykład pojednania polsko-niemieckiego.
Mieczysław Jaśkiewicz, prezes nieuznawanego przez władze Związku Polaków na Białorusi pytany przez Polskie Radio o zarzuty kierowane pod adresem Armii Krajowej mówi, że to mieszkańcy tej ziemi, tych wiosek i miasteczek walczyli o swoją ziemię.
Z kolei historyk Uładzimir Lachouski apeluje o powstrzymanie się od emocjonalnych ocen działalności Armii Krajowej na Białorusi.
“To sprawa dla historyków. Jest polski punkt widzenia na tę sprawę. Myślę, że białoruscy historycy jeszcze nie wypowiedzieli się całkowicie i obiektywnie o tych wydarzeniach”- mówi doktor Uładzimir Lachouski.
W związku z ustawieniem 12 maja we wsi Raczkowszczyzna krzyża upamiętniającego zabicie porucznika Radziwonika i ludzi z jego oddziału, w środę w pobliskim Szczuczynie sądzona będzie Weronika Sebastianowicz, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy AK na Białorusi. Równocześnie na ławie oskarżonych zasiądzie prezes ZPB Miaczysław Jaśkiewicz.
KR/Biełsat/IAR
