W piątek w warszawskim Teatrze Studio premiera adaptacji na podstawie ksiązki białoruskiej dziennikarki Świetłany Aleksiejewicz „Modlitwa Czarnobylska”. Jest to reportaż na podstawie rozmów, przeprowadzonych z osobami, które uczestniczyły w wydarzeniach Czarnobyla, a także przesiedleńcami, którzy powrócili na zakażone tereny wbrew nakazowi władz nie mogąc zaaklimatyzować się na nowym miejscu.
-To, w jaki sposób sobie radzą, że zaczynają znajdować w życiu zupełnie inne wartości, dostrzegać zupełnie inne rzeczy niż my dostrzegamy w naszej cywilizacji – o tym chciałabym opowiedzieć, o konstruktywnej sile mimo wszystko w takich najbardziej apokaliptycznych warunkach, dokąd wiele osób jednak wróciło – opowiada Szczepkowska.
Człowiek czarnobylski dużo filozofuje
U człowieka czarnożylskiego – takim mianem można określić mieszkańca skażonych terenów, o 180 stopni zmienia się hierarchia wartości: zupełnie inaczej zaczyna postrzegać świat i otoczenie, dużo filozofuje, ma więcej czasu na obcowanie z przyrodą. Mieszkańcy skażonych terenów są najbardziej dotknięci piętnem niewidzialnego wroga, jakim jest napromieniowanie radioaktywne, zapomniani lub celowo pomijani przez społeczeństwo inaczej traktują czas, inaczej traktują życie, zbyt wiele doświadczyli, by trwonić życie na konsumpcję. Odcięli się od radia, od telewizji, żyjąc tak jak żyli ich prapradziadowie. To jest inna jakość życia i warto o tej jakości wiedzieć, zwłaszcza że żyją oni równolegle z nami tu i teraz.
– Ci ludzie próbują we wszystkim znaleźć radosną stronę życia, na przykład w dostrzeganiu mrówek. Może to brzmi bardzo sentymentalnie, ale oni chętnie mówią o tym, że, na przykład, sroka przeleciała, bo dla nich jest to znak, że powietrze dzisiaj jest zdrowsze niż wczoraj. To, że przyleciał ptak – to nie tylko ładny widok a konkret – dodaje reżyserka.
Szepkowska przyznaje, że przy adaptacji tekstu było bardzo dużo pracy i bardzo dużo trudnych wyborów, ponieważ w książce „Modlitwa Czarnobylska” praktycznie wszystko jest do wzięcia i wyrzucenie jakiegokolwiek zdania naprawdę boli.
Wielka miłość w złym czasie i złym miejscu
Bohaterzy spektaklu – osoby bezimienne kierują swe opowieści do uczestników wycieczki, którzy przyjechali zobaczyć miejsce katastrofy.
Chwile wzruszeń i ciężkich doświadczeń
Aktorzy zaangażowani w powstawanie spektaklu przyznają się, że po dwóch miesiącach przygotowań okrzepli psychicznie, jednak pierwsze próby były bardzo ciężkie.
– Przygotowując się oglądaliśmy materiały telewizyjne i teksty z tamtego okresu ze wszystkimi szczegółami – mówi aktor Krzysztof Strużycki. – Powiem bez żadnej kokieterii, że to było bardzo bolesne doświadczenie aktorskie. W tej chwili my żyjemy tymi postaciami. To jest spektakl niezwykle wzruszający. Są momenty, w których koledzy mówią swoje monologi, opowiadając swoje własne historie i przeżycia. Ja jako aktor łapie się na scenie na tym, że kręci mi się łza w oku. Niektóre rzeczy bardzo trudno jest wytrzymać. Myślę, że dla publiczności to będzie bardzo trudne doświadczenie – opowiada aktor, podkreślając, że największe trudności aktorom sprawiło nauczenie się białoruskich pieśni ludowych.
Premiera „Modlitwy Czarnobylskiej” już w najbliższy piątek. Kolejne spektakle 9 i 10 marca. Wsparcia finansowego udzieliło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Karolina Rusinowicz/ Biełsat
www.belsat.eu/pl
Zdjęcia: teatrstudio.pl
