Напрыканцы сакавіка ў беларускіх беспрацоўных нібыта з’явілася дадатковая магчымасць заробку: Камітэт па працы і сацыяльнай ахове насельніцтва прапанаваў так званым дармаедам уладкоўвацца на грамадскія працы. Заробак абяцалі невялікі – да 10-12 BYN на дзень, але ва ўмовах беспрацоўя і гэтыя грошы маглі б стаць для многіх паратункам. Аднак, уладкавацца апынулася не так проста.
У Першамайскім цэнтры занятасці ад ранку атмасфера сапраўды дармаедская. Каля кожнага кабінета спецыялістаў па прыёме грамадзянаў – чарга ў некалькі асобаў, але ўсё рухаецца вельмі марудна. Пасля шпацыру ў ранішнім працоўным настроі па Лагойскім тракце, дзе грукаюць трамваі, лятуць машыны і людзі маршыруюць у рытме «па справах», тут, здаецца, на ўваходзе ўключаецца запаволены запіс.
Агулам у памяшканні цэнтра каля 20 асобаў. Сядзім у чэргах, нехта нерухома, гледзячы ў падлогу, нехта чытае кнігу, іншыя корпаюцца ў тэлефонах. Некалькі чалавек сядзяць за кампʼютарамі з банкам вакансіяў, але не больш за 15 хвілінаў, бо больш нельга, так пазначана на маніторах.
Людзі тут розныя, моладзі няшмат. Вось хлопец гадоў дваццаці, з кіпай паперак, нецярпліва грукае каблуком па падлозе, відаць, спяшаецца, а тут такая нудота. Вось сівы мужчына, уважліва і рупліва ўглядаецца ў камп’ютар. У асноўным тут – мужчыны і жанчыны больш сталага ўзросту, выглядаюць акуратна, добра, стомлена.
Есць і іншы кантынгент – са спітымі, памятымі тварамі, у вопратцы, сабранай абы-як, бруднай і не па сезону. Яны збіраюцца адзін каля аднаго, аб нечым гутараць. Але іх няшмат.
Побач жанчыны абмяркоўваюць, што працу зараз знайсці вельмі цяжка, прапановаў мала. А калі звяртацца да агенцыяў па пошуку працы, то гэта вельмі дорага.
«90 рублёў трэба заплаціць адразу і ніякіх гарантыяў» – «90 рублёў? Гэта 900 тысячаў на старыя?»
Павольным шырокім крокам у памяшканне заходзіць высокі мужчына гадоў 40, у скураной куртцы і джынсах. Знутры мужчыны грае музыка: «ой, ой, ты будешь мой», – ці то плэер ці то тэлефон уключаны проста на гучную сувязь, без навушнікаў. Ён пагрукаў у дзверы, каля якіх нікога не было, папіхаў іх плячом, не паддаліся, пайшоў, «все равно ты будешь мой».
За дзве гадзіны, што заставалася да абеду, да спецыяліста трапілі трое чалавек, у тым ліку і я.
-Добры дзень, я хачу ўладкавацца на грамадскія працы. Я чытала ў навінах, што зараз гэта можна зрабіць, не становячыся на ўлік як беспрацоўны.
Спецыялістка па прыёме грамадзянаў стала ўглядацца ў мяне, быццам я не існую, а мроюся ёй.
-Дзе гэта вы такое прачыталі? Ведаеце, у інтэрнэце шмат што пішуць. Як гэта вы хочаце ўладкавацца на грамадскія працы?
Тлумачу спецыялісту па прыёму грамадзянаў, што Камітэт па працы і сацыяльнай ахове паабяцаў усім дармаедам, што можна папрацаваць на грамадскіх працах па тэрміновых дамовах у галінах сельскай гаспадаркі, добраўпарадкавання тэрыторый, будаўніцтве, сартыроўцы смецця ды іншых. Дзеля гэтага дастаткова прыйсці ў свой цэнтр занятасці з пашпартам, дзе павінны выдаць накіраванне на працу і можна ехаць. Загадзя станавіцца на ўлік у цэнтры занятасці неабавязкова. Прынамсі, так расказвала напрыканцы сакавіка супрацоўніца Камітэту на гарачай лініі менгарвыканкаму + 375173698829.
-Пайду ўдакладню ў калегаў, – кажа спецыялістка па прыёму грамадзянаў.
Праз некалькі хвілінаў яна вярнулася.
– Не, вы ведаеце, вось нашыя спецыялісты таксама чыталі такое на сайце, але насамрэч такога няма. Нават калі б было, усё роўна гэта рабіць праз рэгістрацыю.
З грамадскіх працаў, якія прапануе Першамайскі цэнтр занятасці праз рэгістрацыю, есць толькі цяжкая фізічная праца –«Рэмаўтадор», бяруць туды толькі мужчынаў, больш таго, толькі з кваліфікацыяй. Што адносна сельскагаспадарчых працаў, то была набрана адна брыгада ў сакавіку – яны збіралі камяні, рыхтавалі палі да засеву. І тое, туды ўзялі людзей са спісаў беспрацоўных, што стаяць на ўліку. Іншых накірункаў абяцаных грамадскіх працаў тут не прапануецца.
Мой прыём, відаць, быў самым хуткім за ўсю гэтую марудную раніцу: да абеду заставалася яшчэ хвілінаў дзесяць, і хлопец з кіпай паперак безнадзейна глядзеў мне ўслед, калі я заходзіла ў кабінет, а тут схамянуўся і паспеў ускочыць туды да абеду. Усе астатнія засталіся чакаць.
Ніякіх абвестак пра магчымасці заробку для дармаедаў на стэндах цэнтру занятасці. У «Рэмаўтадор» мяне не возьмуць. На новы запыт на гарачай лініі Менгарвыканкаму паўтарылі тую ж інфармацыю, што і месяц таму:
«Так, можна ўладкавацца на грамадскія працы, звяртайцеся ў аддзел працаўладкавання па месцы свайго жыхарства, вам дадуць накіраванне. Станавіцца на ўлік непатрэбна. Вас зарэгіструюць, калі вы звернецеся, ваш зварот», – тлумачаць на гарачай лініі.
Пасля паведамлення, што ў цэнтры занятасці сказалі, што гэта немагчыма, супрацоўніца Камітэту паведаміла:
«Я не магу сказаць вам па вашым раёне, значыць, больш працоўнай сілы незапатрабавана. Усё можа быць, бо банк вакансіяў фарміруюць яны, і яны лепш ведаюць, ёсць месцы ці няма. Пайшло шырокае інфармаванне, з гэтай прычыны пайшлі людзі і няма месцаў».
Але ад ранку ў Першамайскім цэнтры занятасці мне прызналіся, што з такой просьбай да іх за ўвесь гэты час я звярнулася першая.
Вераніка Чыгір, belsat.eu
