Польская пракуратура распачала эксгумацыю загінулых у авіякатастрофе прэзідэнцкага самалёту ў 2010 годзе. Першая эксгумацыя адбылася ў Кракаве, з крыпты сабору на Вавэлі вынялі труны загінулага прэзідэнта Польшчы Леха Качыньскага і ягонай жонкі Марыі.
Падчас эксгумацыі да кракаўскага замку на Вавэль прыехалі брат загінулага прэзідэнта Яраслаў Качыньскі і дачка Марта Качыньска. «Мы маліліся разам з сямʼёй прэзідэнцкай пары падчас выняцця трунаў з саркафагу і пазней, калі іх выносілі з катэдры», – распавёў журналістам ксёндз Сохацкі, які прысутнічаў падчас працэдуры.
На якія пытанні адкажа экспертыза?
Міжнародная група экспертаў некалькі гадзінаў даследавала целы, але вынікі экспертызы будуць вядомыя найпазней праз чатыры месяцы.
Эксгумацыя адбылася ў межах расследавання авіякатастрофы прэзідэнцкага Ту-154, якая адбылася ў Расеі ў 2010 годзе. Сярод іншага экспертыза мае адказаць на пытанне, ці мела месца блытаніна падчас перадачы целаў расейскім бокам, ці былі дапушчаны памылкі ў апісанні пашкоджанняў, якія атрымалі ахвяры катастрофы, якім чынам адбывалася ўскрыццё целаў у Расеі. Эксперты зладзілі кампʼютарную тамаграфію, ускрыццё, а таксама ўзялі пробы для лабараторных даследаванняў.
Сярод іншага вынікі экспертызы могуць дапамагчы ў спраўджванні гіпотэзы пра выбух на борце самалёту перад спробаю пасадкі.
Польская пракуратура паведамляе, што эксгумацыі падлягаюць 83 целаў ахвяраў смаленскай катастрофы – акрамя тых, што былі пахаваныя пасля крэмацыі. Да канца году пракуратура плануе зладзіць 10 эксгумацыяў, а завяршыць усе эксгумацыі ўвосень ці ўзімку 2017 году.
Расея адмаўляецца дапамагаць
За 6 гадоў расследавання былі апублікаваныя справаздачы аб прычынах катастрофы. Паводле той, што апублікаваў расейскі бок, віна ляжыць на баку польскіх службаў, што рыхтавалі палёт, і на баку польскіх пілотаў, якія ва ўмовах кепскай бачнасці спрабавалі з уласнай ініцыятывы пасадзіць самалёт, замест таго, каб развярнуцца і скіравацца на іншы аэрадром.
Польскія следчыя і эксперты не маюць поўнага доступу да рэчавых доказаў – расейскі бок адмаўляецца перадаваць парэшткі збітага самалёту. «Ключавыя доказы па-ранейшаму знаходзяцца на тэрыторыі Расейскай Федэрацыі і я не маю моцных спадзяванняў на тое, што неўзабаве мы іх атрымаем», – заявіў журналістам намеснік Генпракурора Польшчы Марэк Пасёнэк.
Таксама Расея адмовіла Польшчы ў магчымасці ўзяць паказанні ў сведкаў, у тым ліку дыспетчараў. Афіцыйная Маскватуманна патлумачыла гэтую адмову тым, што гэтыя сведкі зʼяўляюцца грамадзянамі Расейскай Федэрацыі «і могуць праз факт такой дачы паказанняў рызыкаваць крымінальнаю адказнасцю».
Адначасова з гэтым польскія судовыя медыкі сцвярджаюць, што ў 90 % усёй медычнай дакументацыі, атрыманай з Расеі, ёсць памылкі: спрэчныя апісанні целаў і атрыманых пашкоджанняў, у выпадку 35 асобаў некаторыя абавязковыя працэдуры пры ўскрыцці ўвогуле былі праігнараваныя.
У такой сітуацыі, палягаючы выключна на матэрыялах і дакументацыі, атрыманай з Расеі, польскі бок не можа казаць пра ўсебаковае і абʼектыўнае расследаванне катастрофы.
Самалёт Леха Качыньскага разбіўся пры заходзе на пасадку на аэрадром «Паўночны» 10 красавіка 2010 года. Польскія палітыкі ляцелі на жалобныя мерапрыемствы ў сувязі з 70-й гадавінай расстрэлу польскіх афіцэраў у Катыні. У выніку авіякатастрофы загінулі 96 асобаў, у тым ліку тагачасны прэзідэнт Польшчы і ягоная жонка, шэраг высокіх урадоўцаў і вайскоўцаў.
Зміцер Ягораў, belsat.eu
